Matxinada delitua: zer da eta zenbatekoak dira zigorrak
Zigor Kodeak 472. artikuluan eta hurrengoetan zehazten du zer den asaldatze delitua eta zer nolakoak diren zigorrak delitua egiten dutenentzat. Testuaren arabera, zenbait helburu lortzeko "indarkeriaz eta publikoki" jarduten dutenak zigortuko ditu. Helburuak hainbat izan litezke; Konstituzioa aldatu, bertan behera utzi edo indargabetu, eta Espainiaren alde baten independentzia aldarrikatu, besteak beste.
"Matxinoengan eraginda, asaldatzea, haien sustatzaile nagusien mesedetan, sustatu edo babesten" dutenek 15-25 urteko kartzela zigorra jaso lezakete.
"Mendeko kargua" dutenek, halaber, 10 eta 15 urte bitarteko zigorra jaso lezakete, eta parte hartzaileek, aldiz, 5 eta 10 urte bitartekoak.
Zigorrik handiena 30 urtekoa da, baina aurreikusita dago armak erakutsi, kalte handia eragin edo indarkeriaz jardun direnentzat, Antonio Tejeroren kasuan bezalaxe, otsailaren 23ko Estatu kolpeagatik.
Izan ere, asaldatze delitua egotzi zieten 1981eko Estatu kolpea egin zutenei.
Antonio Tejero, armekin egindako Estatu kolpearen burua, 30 urteko espetxe-zigorra jaso zuen, baina hirugarren gradua onartu zioten 12 urte beranduago.
Zigortu zuten beste matxinoetako bata Jesus Muñecas izan zen. horrek 5 urteko zigorra jaso zuen, baina 1984an kalean zegoen.
Hau da Zigor Kodeak hitzez hitz jasotzen duena:
"Matxinada delituaren errudunak dira honako helburuak lortzeko indarkeriaz eta publikoki jardungo direnak:
1. Konstituzioa indargabetu, edo erabat edo guztiz bertan behera uztea.
2. Erregea edota Erreginari eskumenak eta eskubideak kendu edo ordezkatu, edo haien borondatearen aurkako ekintza bat egitera behartu.
3.Kargu publikoak aukeratzeko hauteskundeak oztopatu.
4.Gorte Nagusiak, Diputatuen Kongresua, Senatua edo Autonomia Erkidego bateko edozein Asanblea Legegile desegin, haien ebazpen bat kendu edo eskubide zein eskumenak bereganatu.
5.Lurraldearen zati baten independentzia aldarrikatzea.
6.Nazioaren Gobernua edo Autonomia Erkidego bateko Gobernu Kontseilua ordezkatu, edo Gobernua, edo Autonomia Erkidego bateko Gobernu Kontseiluaren, edo haien edozein kideren, eskumenak zein eskubideak kendu, edo haien zereginak egitea oztopatu, edo horietako edozeini borondatearen aurkako ekintzak egitera behartu.
7.Gobernuaren esanekotasunari indar armatu baten bidez aurre egitea".
Albiste gehiago politika
De Andresek EAJri eta PSEri ohartarazi die ez dela bateragarria EH Bilduren "bikotekide izatea" eta poliziari eraso egiten dietenen aurka egotea
EAEko PPren presidenteak "etikoki argiago" jokatzea eskatu die bi alderdiei, "ezinezkoa delako" koalizio abertzalearen "bikotekide izan", eta Ertzaintzari eraso egiten diotenen "aurka" daudela esatea.
PPk onartu du Madrilgo Biltzarraren presidenteorde Ana Millan ez dela Politika Zientzietan lizentziaduna
Noelia Nuñez popularrak, Jose Maria Angel Valentziako sozialistak eta Ignacio Higuero Extremadurako kontseilariak dimisioa eman dute azken asteetan, euren ikasketei buruzko informazio ofiziala faltsua omen da eta.
Maider Etxebarriak EH Bilduri leporatu dio "hautesleen zati bati aurre egin nahi ez izatea" eta GKSri "hauspoa ematea"
Maider Etxebarria Gasteizko alkateak EH Bilduri leporatu dio "hautesleen zati bati aurre egin nahi ez izatea" eta GKS kolektiboari "hauspoa ematea", Ertzaintzari "zilegitasuna kendu" baitio. Alkateak hitzok esan ditu Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, uztailaren 23an izandako istiluei buruz galdetuta.
Sare eta Etxerat elkarteek Bizkaiko eta Gipuzkoako 11 hondartzatan egin dute mobilizazioa
Urteroko ekimena izan dute gaur, Sare eta Etxerat elkarteek deituta, Gipuzkoako eta Bizkaiko 11 hondartzatan. Elkarbizitzarako jauzia egin ahal izateko, ETAko preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea ematea ezinbestekotzat jotzen dute. Biktimek horrenbeste merezi eta behar duten egia, aitortza eta erreparazioaren garrantzia ere azpimarratu dute.
Maider Etxebarria Gasteizko alkatea: "Asko poztuko ninduke jaien amaieran zero erasoren balantzea egin ahal izateak"
2025eko Andre Maria Zuriaren jaien atarian, festak "bizikidetzatik eta errespetutik, alaitasun eta ilusio handiz bizitzeko" deia egin die Gasteizko alkateak herritarrei eta bisitariei.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko presidentea: "Zenbait sektorek ez diote modu argi batean indarkeria politikoari zilegitasunik kendu"
Hainbat gazteen eta ertzainen artean azken asteetan izandako istiluei buruz, Iñaki Subijana EAEKo Justizia Auzitegi Nagusiko presidenteak adierazi du "lehia bat" dagoela "Zuzenbide-Estatuaren eta Estatu beraren artean". "Biktima-justiziaren esparruan ezartzen ari garen neurrien inguruko hausnarketa egitera behartzen gaituzte", ondorioztatu du.
Bertan behera geratu da Puyko jaitsiera, bigarren urtez jarraian
Txosnek jai-eremu tradizionala aldarrikatu dute jaitsieraren kalean, udalaren debekuaren aurrean: "Jaiak herriarenak dira". Gogoratu beharra dago Udalak bigarren urtez jarraian debekatu duela hirigunean txosnen jai-esparrua jartzea, kanpoaldera mugituz.
AEBko Euskal Etxeetan euskararen irakaskuntza indartzeko hitzarmena sinatu dute
Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk (North American Basque Organizations) sinatu dute lankidetza hitzarmena. Pradalesek adierazi duenez, "akordio hau konpromiso pedagogikoa baino gehiago da, urrats estrategikoa da euskararen nazioartekotzean".
Dobaranek eta Angulok Arkauti utziko dute urtebete eskas bete ondoren
Agur gutun batean, akademiaren eraldaketarako faseak abian jarri dituztela azaldu dute, baina ez dute irteeraren arrazoia zehaztu.
Eusko Jaurlaritzak Diasporaren Lege berri bat sustatuko du 2026an, egungo erronketara egokitzeko
Euskal herritarrek atzerrian duten presentzia aprobetxatzea da helburua, eta "Euskadi Globala" estrategian eragile diplomatiko gisa interesgarriak izan daitezkeen pertsona guztiak sare horretan sartzea.