'Estaturik gabeko nazioei errepublika independenteak' lortzeko deia egin die Sortuk
Espainiako "estaturik gabeko herriak eta nazioak burujabetzaren alde borrokatzera" deitu ditu Sortuk, Espainiako Konstituzioaren 40. urteurrenaren atarikoan. Gernikan egindako ekitaldian, espainiar eskuinak "neofalangismoa berpizten" duela esan du Arkaitz Rodriguezek. Idazkari orokorrak belaunaldi desberdinetako 80tik gora militantek lagunduta eman du hitzaldia, atzean Espainiako errege Felipe VI.a eta Juan Carlos I.aren eta Francisco Franco diktadorearen argazki handiak zituela, buruz behera jarrita.
Ekitaldian, Sortuk abenduaren 6an 40 urte beteko dituen Espainiako Konstituzioa "euskal herritarrei inposatu" zietela salatu du.
Gernikan izan dira, besteak beste, EH Bilduko koordinatzaile nagusi Arnaldo Otegi eta HB eta Batasunako beste agintari historikoak, tartean Rufi Etxeberria, Joseba Permach, Jose Luis Elkoro, Antton Morcillo, Tasio Erkizia, Karmelo Landa, Iñaki Antiguedad eta Joxe Mari Olarra.
Horiez gain, LABeko idazkari orokor ohi Rafa Diaz Usabiaga eta Sania Jacinto, biak Otegirekin batera Bateragune auzian zigortuta, Iñigo Iruin abokatua eta zenbat preso ohi, tartean Eugenio Etxebeste 'Antton', Antton Lopez 'Kubati', Pipe San Epifanio eta Aranta Zulueta abokatua, baita Iñaki Goioaga abokatua ere, ekitaldian izan dira.
Bere hitzaldian, Rodriguezek esan du orain dela 40 urte ohartarazi zutela Euskal Herriak, "frankismoarekin haustura demokratikorik gabe", "ez zuela benetako demokraziarik, justiziarik eta bakerik ezagutuko".
"'Trantsizio demokratiko' hura 'transakzioa' baino ez zela ohartarazi genuen, eta bere helburu bakarra dena 'lotuta eta ondo lotuta' uztea zen. Francok berak aukeratu zuen Juan Carlos Borboikoa bere ondorengo bezala; 36ko kolpea eta krimen frankistak zigorrik gabe geratu ziren", gehitu du.
Sortuko idazkari orokorrak nabarmendu du Konstituzioak "frankismoak ezarritako bi oinarriak bere egiten zituela: Espainiaren Batasuna eta kapitalismoa". "Herrien kartzela bat izango zela esan genuen", esan du.
"Bi giltzarrapoak irekitzeko giltza" da autodeterminaziorako eskubidea
Zentzu horretan, momentu horretan "autodeterminaziorako eskubidea aitortzea bi giltzarrapoak irekitzeko giltza" bezala defendatu zuten, eta esan zuten "Konstituzioaren aldamioei lotutako autonomia estatutuen garapena guztiz hipotekatuta zegoela, zaintzapeko askatasuna baino ez zirela eta, horri jarraiki, herri honek ez zituela nazio eta gizarte askapenak lortuko".
"Alderantziz, oztopatuko zituela esan genuen, gure herriari lurralde zatiketa administratibo berria ezarrita. Gaur diogu 40 urte hauetan argi geratu dela 78ko erregimenaren izaera inpositiboa, antidemokratikoa eta bortitza", esan du, eta azpimarratu du ezker abertzaleak "diagnosi politiko horretan guztiz asmatu" zuela.
"Gaur, Euskal Herriaren eta Kataluniaren gehiengoa, baita Espainiar estatuko zati zabala ere, ados daude. Gaur diogu Konstituzio honek gutxi duela demokratikotik. Konstituzioaren eskutik pairatu ditugu gerra zikina, tortura, ilegalizazioak, hedabide-itxierak, dispertsioa, eskubide zibil eta politikoen murrizketa, ustelkeria, etxegabetzeak, 135. artikuluaren inposaketa, eskubide sozialen murrizketa etengabea...", adierazi du.
"Autokolpeak aldatutako" Estatutuak "agortuta" daude
"Gaur diogu autonomia estatutuak eta autonomismo bera guztiz agortuta daudela. Gernikako Estatutua eta Nafarroako Foru Hobekuntza murrizten joan dira 1981ko autokolpe izan zenetik eta LOAPA onartu zutenetik. Berrogei urte beranduago, oraindik hamarnaka transferentzia eskualdatu gabe daude", salatu du.
"Gaur frankismoa sistema honen muinean oso presente dagoela" esan du Rodriguezek. "Legatu frankista hori espainiar eskuinaren neofalangismoaren eskutik ari da biziberritzen, espainiar ezkerrean oposizio sendo eta koherenterik ez dagoela", baieztatu du.
Gainera, Rodriguezen hitzetan, "78ko erregimenak uko egin dio estaturik gabeko nazioak demokratikoki liluratzeari, oraingo statu quo-a mantentzeko aukera bakartzat birzentralizazioa eta indarkeria hartuta, Kataluniako urriaren 1eko karga polizialek, 155. Artikuluak, xantaia ekonomikoak eta independentisten aurka justizia erabiltzeak erakusten duten bezala".
Bere iritzian, egungo "marko juridiko-politikoa" euskal herritarren "nahiak eta beharrak asetzeko oztopoa da", eta bere "autodeterminazioa eta autogobernua" galarazten ditu. Horregatik, "benetako demokrazia, justizia, askatasuna eta bakea eskuratzeko, frankismoaren oinordekotzarekiko, 78ko erregimenarekiko, haustura demokratikoa ezinbestekoa" dela esan du.
Haustura hori ez dela Espainiar estatutik etorriko esan du, "ez dagoelako horretarako baldintzarik", eta hori "estaturik gabeko nazioen eskutik" baino ez dela posiblea uste du. "Gaur, Gernikatik, Espainiar estatuaren menpeko nazio senideei zuzentzen gatzaizkie, bereziki nazio hauetako langileei eta herri sektoreei: geure arazoen irtenbideak izendatzaile komun bat du: burujabetza", esan du.
Rodriguezentzat, horiek dira "errepublika independente, sozialista eta feminista bana eraikitzeko erremintak". "Gure indarrak batzeko garaia da", azpimarratu du. Azkenik, "kalean eta erakundeetan borrokatu duten milaka kideei" eskerrak eman dizkio, baita "bidean gelditu direnei, espetxean ala ihes eginda daudenei" eta botoekin lagundu dutenei ere. "Irabaziko dugu. Herri honek estatu independente bat lortuko du", bukatu du.
CONTENIDO NO ENCONTRADO
Zure interesekoa izan daiteke
Txomin Letamendi, frankismoan torturen ondorioz hildako gudaria, omendu dute ostiral honetan Ondarroan
Gogora Institutuak frankismoaren biktimatzat aitortu berri du; izan ere, Letamendi, orain 75 urte hil zuen polizia frankistak, Madrilen, torturatua. EAJko kide eta frankismoaren kontrako erresistentziaren ikur izan zen. Haren gorpua berreskuratu ondoren, Artxandan zabaldu zituzten bere errautsak.
Sanchez: "Oso albiste ona da, herritarrengan eragina duten gaiak sustatzeko estrategia indartzen du eta"
Espainiako Gobernuko presidenteak balioan jarri du lehendakariak Makroeskualde Atlantikoa abian jartzeko egindako lana, sinergiak sustatuko baititu parte hartzen duten eskualdeen artean, hala nola azpiegiturak, konektibitatea edota komunikazioak hobetzeko.
Otegi, "harrituta" EAJren eta PSE-EEren isiltasunaren aurrean, PPk "benetako asmoak" erakutsi ostean
Koalizio abertzalearen idazkari nagusiak adierazi du harrituta jarraitzen duela "24 orduren ostean, EAJ edo PSE-EE bezalako indarren isiltasunarekin". Bere arabera, hemen "ez dago arazo bat EH Bilduren eta PPren artean: bloke atzerakoia da Euskal Herriarekin arazo bat duena".
Arabako Batzar Nagusiek 2026ko aurrekontuen proiektua onartu dute, EAJren, PSEren eta Elkarrekin Podemos-IUren botoekin
Datorren urterako aurrekontuak onartu egin dira Elkarrekin Podemos-IUren babesaren ostean, osoko zuzenketa kendu eta Foru Gobernuarekin akordio batera iritsi baitzen, Arabako egoitza pribatuen inguruan ados jarri ondoren.
Gipuzkoako foru gobernuak 2026ko aurrekontuak onartu ditu Elkarrekin Podemosen babesarekin
Gutxiengoan agintzen den koalizio gobernuak (EAJ eta PSE-EE) oposizioko talderen baten babesa behar zuen datorren urteko aurrekontuak aurrera ateratzeko. Legegintzaldiko bigarren aurrekontuak izango dira: iaz PPren babesarekin eta aurten Elkarrekin Podemosekin.
Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzeko erabakia hizpide izan dute Eusko Legebiltzarrean
Pello Otxandianok esan du eskualdean egindako entzuketa aktiboko prozesua heldutasun ariketa izan dela, etorkizunerako adibide izan beharko lukeena. Lehendakariak, berriz, gogora ekarri ditu ezker abertzaleak bere garaian Bilboko Guggenheim proiektuaren aurka egin zituen adierazpenak.
Eusko Jaurlaritzak "kontuz ibiltzeko" eskatu du, Euskadi "Espainiako eredu politikoarekin kutsa ez dadin"
Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Euskadin aurkari politikoa ulertzeko eta errespetatzeko dagoen gaitasuna azpimarratu du Ibone Bengoetxeak. Bere iritziz, ordea, "kontu handiz ibili behar da etengabeko polarizazio eta liskar saiakerekin". Ildo horretatik, Jaurlaritza prest agertu da entzuteko, hitz egiteko eta akordioak lortzeko.
Lehendakariak "arduragabekeriatzat" jo du ostegun honetan Eusko Legebiltzarrean izandako polemika
Imanol Pradales lehendakariak EH Bilduk eta PPk Eusko Legebiltzarrean izandako eztabaida gogorra izan du hizpide.
Zein da Atlantikoko Makroeskualdearen helburua?
Atlantikora begira dauden eskualdeak Europar Batasunean duten eragina indartzeko ideiak hamarkadak daramatza mahai gainean. Orain, Bruselak urrats bat gehiago eman du eta lurralde horiek guztiak bilduko dituen egitura komun bat sortzea aztertzen ari da.
Makroeskualde Atlantikoa martxan jartzea "berri pozgarria" da Pradalesen ustez, "Euskadiren pisu politikoa handitzen duelako"
Imanol Pradales lehendakaria pozik agertu da Europako buruzagiek atzo emandako pausoarekin. Izan ere, 2027ko ekainean beranduenez, Makroeskualde Atlantikoa bultzatzeko estrategia garatzeko eskatu zioten Europako Batzordeari.