Memoria, errelatoa eta presoak, argitu gabeko auziak ETA desagertu eta bi urtera
2020ko maiatzaren 3an bi urte bete dira ETAk amaiera iragarri zuenetik. 2018ko maiatzaren 3an, 14:00etan, egikaritu zen ETAren behin betiko amaiera, Genevako Henri Dunant Fundazioaren egoitzan, Suitzan, irakurri zuten agiriaren bidez, naiz.info eta Berrian ere argitaratzen zelarik.
2011n borroka amaitua bertan behera utzi ostean, agiri horrekin bere "ibilbidearen amaiera" baieztatu zuen ETAk, ibilbide politikoa bukatutzat jo eta egitura guztiak erabat desegin zituela iragarri zuen. Josu Urrutikoetxea eta Marixol Iparragirre militante historikoek jarri zioten ahotsa 14:00ak pasatxoan zabaldu zen adierazpenari.
Hurrengo egunean, maiatzak 4, nazioarteko hainbat pertsona ezagunek gorpuztu zuten ETAren amaiera Kanbon, Arnagako Adierazpena deiturikoarekin. Irati Agorria Cuevasek irakurri zuen euskaraz agiria, Michel Camdessus FMIko zuzendari ohiak frantsesez, Jonathan Powell politikari irlandarrak ingelesez, eta Cuauhtemoc Cardenasek gaztelaniaz. Adierazpenak "irtenbide orokor, justua eta iraunkorra" eskatzen zuen oraindik ere "bakea eraiki behar" zuen Euskal Herriarentzat.
Bi urte geroago, memoriak, errelatoak eta presoen auziak argitu gabe jarraitzen dute.
Gaur egun 203 preso daude Espainiako kartzeletan eta 36 Frantziakoetan, horietatik 26 Lannemezan eta Mont-De-Marsan Euskal Herritik gertuen dauden espetxeetan bilduta (emakumeentzat ez dute modulurik eta horiek urrunago jarraitzen dute). Espainian, bien bitartean, ez da horrelako pausu sendorik eman.
ETAko presoek, berriz, ohiko espetxe legedira atxikitzeko urratsa emana dute gradu aldaketak, baimenak eta askatasuna lortzeko bidean, nahiz eta Espetxe Zuzendaritzak ez dituen prozesu horiek masiboki onartu. Eusko Legebiltzarrak eta Nafarroako Parlamentuak, alderdi politikoek zein gizarte zibilak dispertsioaren amaiera eskatu dute behin eta berriz. Zentzu horretan Sare plataformak salatu du egun hauetan mundu osoa kolpatzen ari den koronabirusa gogor sartu dela espetxeetan eta gaixo dauden presoak, 70 urtetik gorakoak eta zigorren 3/4ak beteta dituztenak aske uzteko eskatu dute, berriro ere.
Estatuko Segurtasun Indarrek irekita dituzte argitu gabeko kasuak eta ETAko kide zein buruzagien atxiloketekin jarraitzen dute. 2019ko maiatzaren 16an, adibidez, Guardia Zibilak Josu Urrutikoetxea atxilotu zuen Frantzian.
Terrorismoaren kontrakoa adituek uste dute ez dagoela inolako aukerarik ETA berriz ere armetara itzultzeko.
Bitartean, errelatoaren bertsio eta sentsibilitate ezberdinak fikzioa hartzen ari dira orain. Hala, Txapartak Ruben Sanchezen "Hondarrak" eleberria argitaratu du edota publiko handiagora zabalduta, berriki "La linea invisible" Txabi Etxebarrietaren hilketa eta ETAren sorrera kontatzen duen Mariano Barrosoren serie emititu dute eta maiatzaren 17an "Patria" estreinatuko du HBOk.
Albiste gehiago politika
Imanol Pradales lehendakariak jarrera "irmoagoa eta batuagoa" eskatu dio Europar Batasunari Gazako sarraskiaren aurrean
Gazako sarraskiaren aurrean, Europak “jarrera irmoagoa eta batuagoa” behar duela esan du gaur goizean Imanol Pradales lehendakariak, Europar Batasunak Espainian dituen enbaxadoreei egindako harreran. Tartean, Alemania, Italia, eta Herbehereetako enbaxadoreak zeuden, Palestinako estatua aitortu ez dutenak. Lehendakariak dioenez, jarrera irmoagoa ez izateak “sinesgarritasuna kentzen dio” Europar Batasunari.
Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik Palestinako bandera eskegi dute, debekuaren gainetik
Pirinio-Atlantikoko prefekturak Palestinako bandera udaletxetik kentzera behartu zion Mauleko udalari, Frantziako Errepublikako printzipioak urratzen zituela argudiatuz. Debeku horren aurrean, Ipar Euskal Herriko hamar bat herrik bandera eskegi dute elkartasunez. Horien artean daude, Urruña, Itsasu, Izura, eta Baigorri.
Arabako Aldundiak biozientzien sektorerako pizgarri fiskalak aztertuko ditu
Proposamen hori ikus-entzunezkoen industriarako indarrean dauden pizgarri fiskalen antzekoa da, eta produkzio-kostuaren gaineko kenkariak jasotzen ditu, besteak beste.
Espainiako Gobernuari 10 dokumentu helaraziko dizkiotela azpimarratu du Ubarretxenak, urtea amaitu baino lehen "Estatutua ixteko"
Eusko Jaurlaritzako Gobernantza, Administrazio Digital eta Autogobernu sailburuak azpimarratu du datorren astean joango direla Madrilera, aireportuen transferentziari buruz hitz egiteko. Era berean, urtea amaitu baino lehen Estatutua "itxiko" litzatekeela azpimarratu du: "Estatuak orain arte ez digu denbora gehiago eskatu", esan du. Jatorrizko adierazpenak, gaztelaniaz, Radio Euskadiko elkarrizketatik.
Arnaldo Otegi, elkarrizketa nazionalaz: "Guk ez ditugu galdera guztien erantzunak, eta jendearekin bilatu nahi ditugu erantzun horiek"
Otegik adierazi du “oso baiztapen sakona, eta termino politikoetan oso garrantzitsua” izan zela Imanol Pradalesek autogobernurako garai ilunak etor daitezkeela esatea. Koalizioaren koordinatzaile nagusiak azpimarratu du “hain zuzen ere, garai ilun horiek ez etortzeko, edo etortzen badira aurre egiteko prest agertu" direla.
EAJk Parisen berreskuratu duen eraikina jeltzaleena izatea "sinesgaitza eta okerra" dela esaten jarraitzen du PPk
Aitor Esteban EAJko presidenteak larunbatean Parisen egindako ekitaldietan esandako "irainei" erantzun die Partidu Popularrak ohar baten bidez, zalantzan jarri du berriro eraikin hori EAJrena izan izana, eta Eusko Jaurlaritzarena zela defendatu du.
EAJk martxan dauden akordio prozesuekin bat egiteko eskatu dio Otegiri, eta "mundua ez da gelditzen" ohartarazi dio
Iñigo Ansola BBBko presidentearen arabera, Euskadiren aldeko "akordioak martxan daude", eta "aukerak sortu behar ditugu". EH Bilduko buruzagiari eskatu dio atzerapenik gabe egin dezala bat hasitako akordio prozesuekin.
Eba Blancok uste du Pradalesen estatus berrirako proposamena "berandu" datorrela, eta 2026ko ekainerako "gutxienekoen akordioa" eskatu du
EAko buruaren esanetan, 2026ko ekainean "ezin gara balorazioak egiten aritu", "2027an aukera historikoaren leihoa ixteko arriskua dagoelako", Eusko Legebiltzarraren osaketa alda dezaketen balizko hauteskundeetan.
PP eta Espainiako Gobernua aurrez aurre, eskumuturreko telematikoak direla eta
Iaz, tratu txarrak ematen dituztenentzako eskumuturrekoak kudeatzen dituen enpresa aldatu zenean, akats informatikoak izan ziren, eta, ondorioz, epe mugatu batean, erasotzaileen kokapenari buruzko informazioa galdu zen.
Honelakoa da EAJk berreskuratutako eraikin ikonikoaren barrualdea
EITBk Paris erdialdeko Marceau etorbideko 11. zenbakian dagoen eraikin sinbolikoaren barrualdea bisitatu du. Erbesteko Eusko Jaurlaritzaren egoitza izan zen eraikina "justizia eta memoria historikoa konpontzeko ekintza gisa" berreskuratu izana pozik hartu dute jeltzaleek.