Zaintza arloko langileek zerbitzu publiko eta lan-baldintza duinak eskatu dituzte
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako zaintza arloko langileek greba egin dute astearte honetan, ELA, LAB, CCOO, UGT eta ESK sindikatuek deituta. Lan-baldintzak eta ordainsariak hobetzea eta zaintza zerbitzua duintzea eta publiko egitea eskatzen dute, zerbitzu unibertsala eta doanekoa izan dadin.
Eguerdian, Bilbon, Donostian eta Gasteizen egin dituzte manifestazioak. Satse eta CNT sindikatuek ere bat egin dute deialdiarekin, eta hainbat elkarteren babesa jaso dute: erresidentzietako egoiliarren senideen elkarteak, pentsiodunen plataformak edota talde feministak izan dira mobilizazioetan.
Zaintza duintzeko eta zerbitzuari ikusgarritasuna emateko aldarrikatu dute, sektore feminizatua eta prekarioa dela salatuta. Halaber, pandemia hasi zenetik erresidentzietan zer gertatu den argitzeko ikerketak eta auditoriak abiatzeko galdegin dute, eta administrazioari zaintza sektorearen egungo ereduari buruzko eztabaida bat ireki dezala exijitu diote.
Horrez gain, greba honen harira Eusko Jaurlaritzak ezarri dituen zerbitzu minimoak gehiegizkoak izan direla eta, ondorioz, jarraipena zenbatekoa izan den jakitea "oso zaila" dela salatu dute.
Bilboko manifestazioa hasi aurretik, Mitxel Lakuntza ELA sindikatu idazkari nagusiak esan du egungo zaintza zerbitzuaren ereduak porrot egin duela eta premiazkoa dela "etekin ekonomikoen aurretik pertsonak erdigunean izango dituen eredu publikoa" ezartzea.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan, Eusko Legebiltzarrean eta Nafarroako Parlamentuak zaintza sektorean izandako hutsegiteak ikertu beharko liratekeela adierazi du, "akatsak berriro gerta ez daitezen eta negozioan oinarrituta dagoen egungo eredua aldatu dezaten".
Egungo ereduarekin langileen nahiz egoitzetan bizi diren adinekoen baldintzak duinak ez direla ohartarazi du, koronabirusarekin ehunka egoiliar hil direla eta milaka langile kutsatu direla gogoratuta.
"Publikoaren eta pribatuaren arteko elkarlana gezurra da. Lantaldeak txikiak dira, ratioak gehiegizkoak eta lan-zama jasanezina. Eta horrela ezinezkoa da erabiltzaileei behar duten arreta eskaintzea", erantsi du.
Pandemia hasieratik baliabideak eta babeserako ekipoak falta direla ere salatu du eta, beraz, langileen eta erabiltzaileen osasuna arriskuan jarri dutela salatu du. "Lan-taldeak murrizten dituzte, langileei baldintzak okertzen dizkiete eta hau guztia enpresen mesedetan egiten dute", berretsi du.
Sektore feminizatua eta prekarioa
Manifestazioa amaitu eta gero, Garbiñe Aranburu (LAB), Loli Garcia (CCOO) eta Raul Arza (UGT) ordezkari sindikalek hitz egin dute.
Loli Garciak azpimarratu du zaintza sektorean emakumeak direla gehiengoa eta Euskadin zerbitzu hori eskaintzen duten enpresa gehienak pribatuak direla. "Baliabideak gaizki kudeatu dira eta horrek prekarietatea eragin du", gaineratu du.
Garbiñe Aranburu LAB sindikatu idazkari nagusiak esan du zaintzari lotutako lanak "funtsezkoak" direla eta "zaintza sektorea zaintzeko" deia egin du.
Langileen baldintzak eta ordainsariak hobetzea premiazkoa dela adierazi du eta zerbitzu horrekin "negozioa egiten" ari direla salatu du. Hala, zaintza sistema publikoa izan beharko litzatekeela eta eredu horren inguruan eztabaida bat abiatu beharko litzatekeela erantsi du. Eztabaida horretan langileek, erabiltzaileek eta haien senideek parte hartu beharko luketela iritzi dio.
Raul Arza UGT Euskadiko idazkari nagusiak zaintza sektoreko eragile ezberdinekin itun soziala adostea proposatu du eta pandemia garaian zahar-etxeetan gertatutako guztia argitzea ezinbestekotzat jo du.
Bestalde, Andrea Uña pentsiodunen mugimenduko ordezkariak esan du adinekoen egoitzetan egoera gero eta okerragoa dela erakusteko asmoz egin dutela bat gaurko mobilizazioarekin.
Zure interesekoa izan daiteke
Etxebizitza sailburuak dio gehiago eraiki behar dela
EITB DATAk ezagutzera emandako datuak aztertu ditugu Denis Itxaso Etxebizitza eta Hiri Agenda sailburuarekin. Dioenez, etxebizitza gehiago eraiki behar da, baina horretarako lurzorua behar da. Epeak murriztea ere helburutzat jarri du sailburuak eta hiruzpalau urtean emaitzak ikusiko direla ziurtatu du.
Azken hamarkadan, nabarmen handitu da hipotekarako eskatzen dugun diru-kopurua: % 30 gehiago
Azken hamarkadan, etxebizitza ordaindu ahal izateko hipoteken zenbatekoak gora egin du Euskadin, Nafarroan eta Espainian. Izan ere, 2024. urtean azken hamarkadako markak hautsi ditugu.
Etxebizitzen eraikuntza gelditu den arren... Salerosketen kopurua zifra historikoetan dago EAEn eta Nafarroan
Euskadi 80ko hamarkadako erritmoan ari da eraikitzen, eta, hala ere, maximo historikoak gainditu ditu etxeen salerosketa-kopuruari dagokionez. Hori lortzeko, batez ere, bigarren eskuko etxebizitzen merkatua ari da mugitzen: saltzen diren etxeen % 85 ez dira berriak.
Nolakoak dira eraikitzen ari diren etxebizitza berriak?
Eraikitzen diren etxebizitzetatik zenbat dira babestuak? Eta, libreak? Zenbat dira ohiko etxeibizitzak? Eta zenbat daude bizilagunik gabe? Galdera horiek eta beste batzuek EITB Dataren azken txostenean dute erantzuna.
Alokairuak gora egin du Hego Euskal Herrian: sei etxetatik batean horrela bizi dira
EITB Dataren arabera, azken hamarkadan, Euskadin, Nafarroan eta Espainian alokairuan bizi diren etxebizitzen ehunekoa sei puntu inguru igo da.
Metro koadroa duela hamar urte baino % 35 garestiagoa da gaur egun Euskadin
Albiste honen barruan aurkituko duzun mapa interaktiboan, nabigatu dezakezu bizi zaren eremu funtzionaleko metro koadroaren prezioa zein den jakiteko: Donostiak jarraitzen du ranking horren buruan, eta ondoren datoz Getxo, Donostialdea eta Mungialdea.
Kamioilariek protesta egin dute Iruñean, "Bidesariei ez" lelopean
Ehun kamioilari baino gehiago bildu dira protestan larunbat honetan Iruñean. Garraiolari nafarrak bidesariak "inposatzearen aurka" agertu dira, eta hauek eskatu dituzte: "bidezko fiskalitatea, azpiegituretan hobekuntzak, belaunaldien arteko erreleboa eta garraiolarien duintasun profesionala bermatuko duten neurri eraginkorrak".
Talgo % 9,7 igo da burtsan Sidenorrek konpainiaren % 30 erosi ondoren
Talgoren kotizazioa ordubete inguru egon da etenda ostiraleko saioan, konpainiak Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalari Sidenorrek akzio-pakete hori erosi duela jakinarazi aurretik.
Sidenorren arabera, Talgok "etorkizuneko proiektu sendo batekin" ekin ahalko dio etapa berriari
Mikel Jauregi Eusko Jaurlaritzako Industria sailburuaren esanetan, euskal partzuergoak Talgoren % 29,76 erosteko sinatutako akordioa "mugarri oso garrantzitsua" da urtea amaitu aurretik operazioa gauzatu ahal izateko. EAJk euskal industriaren aldeko apustuaren erakusgarri gisa ospatu du operazioa; EH Bilduk, berriz, albiste ontzat jo du, nahiz eta izen aldaketa eskatuko duen eta beheranzko joera hartua duen euskal ekonomiarentzat lagungarria izatea espero du.
Talgo eta Sidenor, euskal industriaren bi erraldoi
Lehenengoa erreferentea da tren-sektorean; bigarrena, berriz, liderra da siderurgian.