Euskadin urtean sortzen den aberastasunaren 5 eurotik 1 zergak ordaintzeko erabiltzen da
Euskadin urtero sortzen den aberastasunaren (soldatak, pentsioak, aurrezki-errentak, inbertsioak), hau da, barne-produktu gordinaren (BPG) 5 eurotik 1 zergak ordaintzera bideratzen da, EITB Datak egiaztatu duenez.
Hori horrela, EAEko erakundeek kudeatzen dituzten zergen presioa BPGren % 21-22 ingurukoa da, eta diru-bilketa batez ere ziklo ekonomikoaren araberakoa da. Hau da, jarduera ekonomikoa zenbat eta txikiagoa izan, orduan eta txikiagoa izango da diru-bilketa, eta alderantziz.
Dena den, datuek ikuspegi partziala erakusten dute, ez baitute presio fiskal osoa ematen. Horretarako, Gizarte Segurantzako kotizazioak hartu beharko lituzke kontuan.
Bestalde, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako ogasunen diru-bilketa, 2022an, 17.000 milioi eurotik gorakoa izan zen (7.825 euro herritar bakoitzeko), jarduera ekonomikoaren eta enpleguaren susperraldiari esker. Inflazioak kontsumoari lotutako zergen bilketa handitzen ere laguntzen du, hala nola BEZa.
EITB DATAk bildutako 2021eko datuen arabera, presio fiskal handiena Danimarkan dago: zergak bere BPGaren % 46,9 dira. Gertu daude Frantzia (% 45,1), Italia (% 43,3) eta Suedia (% 42,6).
Estatu horiek guztiak Europar Batasuneko batez bestekoaren (% 41) gainetik daude. Espainiako Estatua, ordea, batez besteko horren azpitik dago. Espainian presio fiskala % 38,4koa da. Australiako (% 28,5) eta Ameriketako Estatu Batuetako (% 26,6) kasuak nabarmentzen dira presio fiskal txikiagatik.
2020ari erreparatzen badiogu, erkidegoen arteko datuak aldera ditzakegu. Bai Euskal Autonomia Erkidegoa (% 36,4), bai Nafarroako Foru Erkidegoa (% 36,2), Espainiako batez bestekoaren azpitik daude (% 36,8 2020an).
Euskal Autonomia Erkidegoko herritarrek ordaintzen dituzten zergak zerbitzu publikoetan inbertitzen dira. Horrela, zergek herritar guztientzat eskuragarri dauden zerbitzu publikoen kostua ordaintzen dute, desberdintasun sozialak murriztuz.
Garrantzitsuenen artean, osasuna eta herritarren segurtasuna nabarmentzen dira, unibertsalak baitira, eta hezkuntza eta gizarte-ongizatea, kasuan kasuko pertsonentzat, baina horien kostua zergadun guztien artean ordaintzen da. Lau ardatz horiek gastu publikoaren % 67 dira.
Sozietate baten zerga-sistema zergek, tasek eta ordaintzen diren kotizazioek osatzen dute, bakoitza arrazoi ezberdin batengatik. EITB DATAk sistema hau ezagutu nahi izan du, euskal eta espainiar administrazioen artean banatzen dena.
Besteak beste, lanaren errenta, herritar bakoitzaren aberastasuna eta administrazio-izapideak zergapeturik daude. Zergak zuzenekoak edo zeharkakoak izan daitezke.
Zure interesekoa izan daiteke
Imanol Pradales: "EHUk ez du inoiz hainbeste baliabide izan"
Lehendakariak adierazi du EHUren aurrekontua % 6,9 handituko dela 2026an. Horrez gainera, 2025ean % 5,2ko igoera izan duela esan du eta, beraz, bi urteren buruan ohiko aurrekontua % 12 handitu dela azpimarratu du.
Bengoetxeak instituzioek EHU errespeta dezaten eskatu du, eta premiazko bilera galdegin dio lehendakariari
Horrela erantzun dio Euskal Herriko Unibertsitateko errektoreak Perez Iglesias sailburuari, Eusko Legebiltzarreko agerraldian ukatu egin baitu unibertsitate publikoak behar baino diru gutxiago jasotzen duenik. Iglesiasen hitzetan, 2026rako esleitutako aurrekontua "zifra errekorra" da.
Horrelakoa izango da Bekadunen Estatutu berria: gastuak konpentsatzea, praktikaldiak mugatzea eta enpresei kontrol gehiago egitea
Espainiako Gobernuak Bekadunen Estatutuaren aurreproiektua onartu du, prestakuntza praktikoan daudenen eskubideak bermatzeko.
Petronorreko langileek greban jarraitzen dute eta aldagelen kontua ukatu dute
Hori jakinarazi dute batzordearen ordezkariek Kutxabankek Bilbon dituen bulego orokorren aurrean deitutako langileen kontzentrazioan. Beharginek akordioa atzera bota dute eta auzitegietan argituko da afera.
Eusko Jaurlaritzak EHUrekin duen "konpromiso irmoa" azpimarratu du Perez Iglesiasek
Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailburuak nabarmendu duenez, Eusko Jaurlaritzak EHUri 2026an egingo dion ekarpen arrunta 339 milioi eurokoa da, aurtengo urtean baino % 6,9 gehiago bideratuta. Eta azaldu du unibertsitate publikoari esleitutako diru kantitatea inoizko handiena dela.
Urrian, langabezia-tasa % 0,60 igo da EAEn, eta % 2,04, Nafarroan, iraileko datuekin alderatuta
2024ko urriko datuen aldean, ordea, 888 langabe gutxiago (% 0,82) daude EAEn, eta 1.129 gutxiago (% 3,75) Nafarroan. Bestalde, irailetik urrira, afiliazio-kopurua % 1,32 hazi da EAEn, eta % 0,89, Nafarroan.
Petronorreko langileek greba mugagabean jarraitzen dute eta enpresa batzordeak ukatu egin du aldageletako greba dela
Langileen % 80k zuzendaritzaren eta gehiengo sindikalaren artean lortutako itunaren aurka bozkatu dute, eta, beraz, "aldageletako gerra" deritzona auzitegietan argituko da. Petronorrek geldirik jarraitzen du duela hilabete eta erditik.
Sindikatuek manifestazioa egingo dute Bilbon hilaren 12an “gutxieneko soldataren alde”
Udan Legebiltzarrean aurkeztu zuten legegintzarako herri-ekimenaren aurka agertu zen Eusko Jaurlaritza. Sindikatuen ustez, eztabaida “gutxieneko demokratikoa” da eta, beraz, protesta egingo dute Jaurlaritzaren, EAJren eta PSE-EEren egoitzen aurrean.
Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailak % 3,3ko igoera aurkeztu du 2026ko aurrekontuetan
Aurrekontu horien ardatza, batez ere, enplegu-politika aktiboak indartzea izango da; zehazki, prestakuntza, kontratazioa eta kolektibo kalteberen laguntza sustatzea.
Aurreikuspenen arabera, Euskadiko hidrogeno-korridorea egiteko 50 udalerritan zehar 163 kilometro hodi ezarriko dira
Euskadiko sarea bi zatitan banatuko da. Enagasek diseinatutako proiektuaren arabera, lanak 2028an hasi eta 2030ean amaituko dira, eta 400 milioi euroko inbertsioa ekarriko dute.