Gizakia Ilargira heldu zela ukatzen duen esamesa gezurtatu egin dugu
Uztailaren 20an, larunbatean, Apolo 11 misioa Ilargira heldu zen egunaren 50. urteurrena da. Historia aldatu zuen arren, oraindik badago zalantzan jartzen duenik.
Neil Armstrongen, Buzz Aldrinen eta Michael Collinsen ilargiratzea munduko telebista guztietan eskaini zuten. Horrela, XX. mendeko gertakari garrantzitsuenetariko bat izan zen. NASAren datuen arabera, 500 milioi pertsonak ikusi zuten.
Esamesa hori defendatzeko, hainbat arrazoi ematen dituzte: Ilargian jarritako bandera mugitu egiten zela, ilargi-moduluak kraterrik ez zuela sortu azalean, harri batean “C” bat idatzita zegoela, bideoak zein argazkiak pertsona batek atera zituela eta ikus-entzunezko eduki horiek guztiek atzealde bera zutela.
Froga zientifikoak gorabehera, zenbait esamesa ez dira hil. Gezur ezagunenaren eta surrealistenaren arabera, AEBko Gobernuaren muntaia izan zen Apolo 11 misioa, Sobietar Batasunari espazioko lasterketan aurrea hartzeko. Zehazki, Stanley Kubrickek Hollywoodeko plato handi batean filmatu zuela esaten dute eszeptikoek.
Bandera mugitzen da
Bad Astronomy webgunearen sortzailea den Philip Plait astronomo estatubatuarraren esanetan, bandera ez zen mugitzen, baina hagaxka horizontal bat eta bertikal bat jarri zizkioten tente izateko. “Bandera ez zen guztiz zabaldu. Uhindura bat zuen, guztiz itxita ez dagoen errezela balitz bezala”.
Eginkizuna gezurtzat ematen duten pertsona gehienek ilargiratzearen irudietan ageri zen banderaren mugimendua nabarmentzen dute. Horien arabera, Armstrongek eta Aldrinek jarritako bandera mugitu egiten da, baina Ilargian ez dago haizerik; ondorioz, bandera bat ezin daiteke mugitu.
AEBko bandera Buzz Aldrinen alboan, Ilargian. Argazkia: NASA
Moduluak ez zuen azaleran kraterrik utzi
Apolo 11 misioaren ilargi-moduluak ez zuen kraterrik utzi Ilargiaren azalean, eta hori da beste hainbaten argudioa.
Dena den, horrek ere badu azalpenik. Ilargiko grabitatea Lurrekoaren seirena da. Hortaz, Ilargian, moduluaren pisua Lurrean duenaren seirena da, hots, 3 tona baino gutxiago. Bi autoren pisua, baina, oso txikia da Ilargiaren masa kontuan hartuta.
Gainera, NASAren arabera, helmugara iritsi baino lehen, moduluaren motorrak itzali egin zituzten, eta planeatuz ilargiratu zen. Beraz, emeki-emeki pausatu zenez, ez zuen markarik utzi.
Apolo 11 misioaren ilargi-modulua. Argazkia: NASA
Arroka bateko "C" letra
Espazio-agentziak argitaratu zuen argazki originalean, ez zen "C" hori inondik inora agertzen.
NASAk zabaldutako argazki batean, Ilargiko harri batean "C" bat idatzita zegoela ematen du, baina ustezko letra hori argazki originalaren kopien akats bat dela egiaztatu dute, inprimagailuan zuntz edo ileren bat sartu zelako, seguruenik.
Apolo 11 misioiko argazki orgininala (ez dago 'C' letrarik). Argazkia: NASA
Argazki originalaren kopia. Argazkia: WikimediaCommons
Atzealde bera agertzen da argazki guztietan
Negazionisten hitzetan, argazkiak oso urrunetik atera zituzten, eta horien atzealdea margotuta zegoen.
Argazkietan agertzen ziren atzealdeak ez ziren berdinak, antzekoak baizik, eta argazki batzuetan mendixkak ematen zutenak oso urrun zeuden mendiak dira.
Horrek ere badu azalpenik. Lurrean, urrun dauden objektuak gaizki fokuratuta agertzen dira argazkietan. Ilargian, aldiz, atmosferarik eta urruneko objektuak ezkuta ditzakeen lanbrorik ez dagoenez, objektuak argiago agertzen dira eta gertuago daudela ematen du; beraz, distantziak ez dira oso ondo antzematen.
Ilargian dauden muinoak, Buzz Aldrinen atzean. Argazkia: NASA
Nork filmatu zuen Armstrong?
Eszeptikoen ustez, Stanley Kubrick zuzendariaren ustezko muntaia da guztia, baina, egia esan, bereizmen txikiko kamera batek filmatu zuen Neil Armstrong, aldizkari espezializatuek zein Stuart Hardwick idazle, historialari eta kazetariak adierazi dutenez. Kamera hori Modularized Equipment Stowage Assembly (MESA) izeneko gailu batean jarri zuten. "Apolo esperimentu-paketeak" modu autonomoan eramateko erabili zituzten gailu horiek, eta aipatutako bideokamera hori, besteak beste, horietako batean garraiatu zuten.
Buzz Aldrin Ilargian ibiltzen. Argazkia: NASA
Albiste gehiago gizartea

Hernaniko Udalak zortzi gertakari arrazista eta eraso sexista bat antzeman ditu San Joan jaietan
Udalak azaldu du gertakari horiek gizartean gertatzen ari diren jarreren isla direla, eta aurreratu du herritarren kezkei erantzuteko eta bizikidetza sustatzeko neurriak eta espazioak jarriko direla martxan.
Iruñea sanferminetarako prest, pertsonako eta eguneko 125 eta 250 euro bitartean alokatzen diren balkoiekin
Entzierroak balkoi batetik ikustea negozio bihurtu den aukera bat da. Modan dago eta gero eta gehiago eskatzen dira. Hiriko eta inguruetako ostatuak ere datozen egunetan milaka pertsona hartzeko prestatzen ari dira.
‘Mater’ itsasontzi museoa kostaldean zehar ibiliko da, itsasora botatako zaborraren aurka borrokatzeko
Uztailean zortzi udalerritara iritsiko da, eta horietan itsasoko zaborra biltzeko doako jarduerak egingo dira. Ostegun honetan, Bilboko Itsasmuseum parean, 'Zero zabor uretan' ibilbideari hasiera eman diote, ingurumenari buruz kontzientziatzeko eta itsasoetako zaborrari buruz hausnartzeko.
Sonia Perezek gogorarazi du Cabifyk eta Uberrek hiriarteko ibilbideetan soilik jardun dezaketela
Aldundiak bost zigor jarri dizkie Gidaridun Garraio Ibilgailuen operadoreei 2025ean, gehienak hiriarteko ibilbideak soilik egitearen murrizketa ez betetzeagatik.
Kontaktuen orrien erabiltzaileei estortsioa egiten zien sare kriminal bat desegin dute Iruñean
Polizia Nazionalak 16 pertsona atxilotu ditu, eta ikerketak irekita jarraitzen du, Espainiatik kanpo egon daitezkeen beste bi inplikaturen bila ari batira.
Su handi batek Lleida kiskali du: zer da seigarren belaunaldiko sute bat?
Lleidako sutearen garrak 30 km/h-ko abiaduran joan ziren, 14 kilometroko altuerako hodei pirokumuloa sortu zen eta eguraldiak sua kontrolatzea zaildu zuen.
Joxe Azurmendi, euskararen eta euskal kulturaren aldeko ekintzaile nekaezina
Zegaman jaioa, Azurmendi Jakin taldeko kide aktiboa izan zen, Francoren debekuaren ondoren aldizkaria birsortu zenetik. Beste erakunde batzuekin ere kolaboratu zuen euskararen normalizaziorako, kulturan eta bakegintzan.
EHUk "jakintzaren demokratizazioan funtsezko rola jokatzen jarraitu" behar duela defendatu du Pradalesek
Imanol Pradales lehendakariak inauguratu du Donostian Euskal Herriko Unibertsitatearen (EHU) Udako Ikastaroen 44. edizioa. Ekitaldi horretan, Miren Arzalluz Guggenheim Bilbao Museoaren zuzendari nagusiak eskola magistrala eman du, 'Mugarik gabeko artea. Mugak gainditzen, lengoaiak esploratzen' izenburupean.
Joxe Azurmendi filosofo eta pentsalari zegamarra zendu da, 84 urte zituela
Jakin aldizkariak azpimarratu duenez, "pentsamendu itzela utzi diguzu. Hura lantzen jarraituko dugu, beti eskatu izan diguzun bezala, zu (eta inor) jainkotu gabe, baina maisu-maistrak aitortuz". Aldizkari historiko horrek nabarmendu duenez, Azurmendiren pentsamendua funtsezkoa izan zen joan den mendeko 60ko eta 70eko hamarkadetan euskara eta euskal kultura berritu eta bultzatzeko.
Zer gertatzen da gure datu pertsonalekin hotel batean ostatu hartzen dugunean?
Segurtasunagatik, hotelek datu jakin batzuk bildu eta Poliziari helarazi behar diote, baina ezin dituzte muga argi batzuez harago. Adibidez, ez dute eskubiderik gure NANa fotokopiatu edo eskaneatzeko.