Gizakia Ilargira heldu zela ukatzen duen esamesa gezurtatu egin dugu
Uztailaren 20an, larunbatean, Apolo 11 misioa Ilargira heldu zen egunaren 50. urteurrena da. Historia aldatu zuen arren, oraindik badago zalantzan jartzen duenik.
Neil Armstrongen, Buzz Aldrinen eta Michael Collinsen ilargiratzea munduko telebista guztietan eskaini zuten. Horrela, XX. mendeko gertakari garrantzitsuenetariko bat izan zen. NASAren datuen arabera, 500 milioi pertsonak ikusi zuten.
Esamesa hori defendatzeko, hainbat arrazoi ematen dituzte: Ilargian jarritako bandera mugitu egiten zela, ilargi-moduluak kraterrik ez zuela sortu azalean, harri batean “C” bat idatzita zegoela, bideoak zein argazkiak pertsona batek atera zituela eta ikus-entzunezko eduki horiek guztiek atzealde bera zutela.
Froga zientifikoak gorabehera, zenbait esamesa ez dira hil. Gezur ezagunenaren eta surrealistenaren arabera, AEBko Gobernuaren muntaia izan zen Apolo 11 misioa, Sobietar Batasunari espazioko lasterketan aurrea hartzeko. Zehazki, Stanley Kubrickek Hollywoodeko plato handi batean filmatu zuela esaten dute eszeptikoek.
Bandera mugitzen da
Bad Astronomy webgunearen sortzailea den Philip Plait astronomo estatubatuarraren esanetan, bandera ez zen mugitzen, baina hagaxka horizontal bat eta bertikal bat jarri zizkioten tente izateko. “Bandera ez zen guztiz zabaldu. Uhindura bat zuen, guztiz itxita ez dagoen errezela balitz bezala”.
Eginkizuna gezurtzat ematen duten pertsona gehienek ilargiratzearen irudietan ageri zen banderaren mugimendua nabarmentzen dute. Horien arabera, Armstrongek eta Aldrinek jarritako bandera mugitu egiten da, baina Ilargian ez dago haizerik; ondorioz, bandera bat ezin daiteke mugitu.
AEBko bandera Buzz Aldrinen alboan, Ilargian. Argazkia: NASA
Moduluak ez zuen azaleran kraterrik utzi
Apolo 11 misioaren ilargi-moduluak ez zuen kraterrik utzi Ilargiaren azalean, eta hori da beste hainbaten argudioa.
Dena den, horrek ere badu azalpenik. Ilargiko grabitatea Lurrekoaren seirena da. Hortaz, Ilargian, moduluaren pisua Lurrean duenaren seirena da, hots, 3 tona baino gutxiago. Bi autoren pisua, baina, oso txikia da Ilargiaren masa kontuan hartuta.
Gainera, NASAren arabera, helmugara iritsi baino lehen, moduluaren motorrak itzali egin zituzten, eta planeatuz ilargiratu zen. Beraz, emeki-emeki pausatu zenez, ez zuen markarik utzi.
Apolo 11 misioaren ilargi-modulua. Argazkia: NASA
Arroka bateko "C" letra
Espazio-agentziak argitaratu zuen argazki originalean, ez zen "C" hori inondik inora agertzen.
NASAk zabaldutako argazki batean, Ilargiko harri batean "C" bat idatzita zegoela ematen du, baina ustezko letra hori argazki originalaren kopien akats bat dela egiaztatu dute, inprimagailuan zuntz edo ileren bat sartu zelako, seguruenik.
Apolo 11 misioiko argazki orgininala (ez dago 'C' letrarik). Argazkia: NASA
Argazki originalaren kopia. Argazkia: WikimediaCommons
Atzealde bera agertzen da argazki guztietan
Negazionisten hitzetan, argazkiak oso urrunetik atera zituzten, eta horien atzealdea margotuta zegoen.
Argazkietan agertzen ziren atzealdeak ez ziren berdinak, antzekoak baizik, eta argazki batzuetan mendixkak ematen zutenak oso urrun zeuden mendiak dira.
Horrek ere badu azalpenik. Lurrean, urrun dauden objektuak gaizki fokuratuta agertzen dira argazkietan. Ilargian, aldiz, atmosferarik eta urruneko objektuak ezkuta ditzakeen lanbrorik ez dagoenez, objektuak argiago agertzen dira eta gertuago daudela ematen du; beraz, distantziak ez dira oso ondo antzematen.
Ilargian dauden muinoak, Buzz Aldrinen atzean. Argazkia: NASA
Nork filmatu zuen Armstrong?
Eszeptikoen ustez, Stanley Kubrick zuzendariaren ustezko muntaia da guztia, baina, egia esan, bereizmen txikiko kamera batek filmatu zuen Neil Armstrong, aldizkari espezializatuek zein Stuart Hardwick idazle, historialari eta kazetariak adierazi dutenez. Kamera hori Modularized Equipment Stowage Assembly (MESA) izeneko gailu batean jarri zuten. "Apolo esperimentu-paketeak" modu autonomoan eramateko erabili zituzten gailu horiek, eta aipatutako bideokamera hori, besteak beste, horietako batean garraiatu zuten.
Buzz Aldrin Ilargian ibiltzen. Argazkia: NASA
Albiste gehiago gizartea
Suaren bilakaera hobetzen ari da, baina foku batzuk aurrera doaz eta erreprodukzioak sortzen ari dira
13 sute egoera operatiboan daude oraindik, gehienak Gaztela eta Leonen. Datozen orduetan espero diren baldintza meteorologikoak onuragarriak izango dira horiek kontrolatzeko eta itzaltzeko.
Trafiko-murrizketa ugari Bilbon irailaren 2an eta 3an, Vueltaren etapa dela eta
Trafiko murrizketa nabarienak Enekuri-Artxanda errepidean, Diego Lopez de Haro kalean, Sabino Aranan eta Euskalduna zubian izango dira. Kasuak kasu, murrizketak asteartean hasiko dira.
Kamioilari bat hil da Erriberrin, ibilgailua iraulita
Istripua goizaldeko 04:00ak aldera gertatu da AP-15 errepidean, Iruñerako noranzkoan.
Herri gehiago ebakuatu dituzte Gaztela eta Leonen eta Asturiasen; Galizian, berriz, hobera egin du egoerak
Udako sute-bolada hasi zenetik, 34.000 pertsona inguru atera dituzte etxetik, eta piztutako 268 suteek 413.992 hektarea kiskali dituzte. Gainera, 48 pertsona atxilotu dituzte, suteak piztu dituztelakoan.
Olatuen ikuskizunak dozenaka pertsona erakarri ditu Donostiako Pasealeku Berrira
Euskalmetek abisu horia ezarri du gaur, itsasaldeko arriskuagatik. Ondorioz, Donostiako Udalak itxi egin du Santa Klara uhartea, eta debekatu egin die ibilgailuei Pasealeku Berrira sartzea. Hala ere, donostiar eta bisitari askok olatuen ikuskizunaz gozatu nahi izan dute, eta bat baino gehiago blai-blai eginda joan da etxera.
Gizon bat atxilotu dute Gasteizen bikotekideari erasotzea egotzita
Ustezko erasotzaileak kaletik jarraitu zion emakumeari, eta hainbat herritarrek babestu behar izan zuten, Udaltzaingoa iritsi zen arte.
Nafarroak 118 adingabe hartuko ditu urtebeteko epean, dagoeneko "tentsionatuta" dagoen erkidegoa bada ere
Ministroen Kontseiluak onartutako dekretuak ezarri du 100.000 biztanleko 32,6 adingabe artatuko dituztela. Euskadik eta Kataluniak ez lukete harrerako gazterik hartu beharko, orain arte "egindako ahaleginagatik".
Osakidetzak itzultzaile neuronal bat erabiliko du euskaraz egindako kontsulten informazio idatzia gaztelaniara itzultzeko
Tresna horri esker, profesionalek informazioa euskaraz sartu ahal izango dute pazienteen historialean, eta elebidunak ez direnek "interpretazio arazorik gabe" eskuratu ahal izango dute.
Galizian 95.000 hektarea baino gehiago kiskali dira dagoeneko, abuztuan izandako baso-suteetan
Galizian 95.000 hektarea baino gehiago erre dira, baso-suteetan udan. Orain, 20 hektareatik gorako hiru sute aktibo geratzen dira: bi, Ourensen, eta bat, Lugon.
Donostiako Udalak 220 tona harri kendu ditu gaur goizaldean Ondarretako hondartzatik
Donostiako Udalak 220 tona harri kendu ditu gaur goizaldean Ondarretako hondartzatik. Operatiboa berriro errepikatuko da gaur, astearte gauetik asteazken goizaldera arte.