A motako odola COVID-19 larriagoa izateko arrisku handiagoarekin lotzen da
Geneek pertsona batzuek COVID-19 forma larriak garatzen dituztela zehaztu dezakete. Hala, A motako odola izatea arnasketa-laguntza behar izateko % 50 arrisku handiagoarekin lotzen da. O taldeak, berriz, arnasketa-gutxiegitasunaren garapenaren aurkako "babes-efektua" ematen du.
Horiek dira Biodonostia Institutuak, Ikerbasquek eta Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) parte hartzen duten nazioarteko ikerketa baten emaitza batzuk. Azterlan horren arabera, pertsona batzuek gaixotasunaren forma kliniko larriak garatzeko duten kalteberatasuna "haien ezaugarri genetikoek eragin dezakete".
Azterlana New England Journal of Medicine-k argitaratu du, eta Carlos III Osasun Institutuko Biomedikuntza Sarean Ikertzeko Zentroaren parte-hartzea izan du. Azterlanaren helburua pertsona batzuk zergatik ez duten sintomarik edo koadro arinak dituzten, eta beste batzuek, berriz, COVID-19 forma larriak garatzen dituzten erantzutea da.
"Geneetan bilatu dugu erantzuna, eta lotura sendoa aurkitu dugu 3. eta 9. kromosometan dauden zenbait aldaera genetikoren eta koronabirusak eragindako gaixotasunaren larritasunaren artean", diote azterketaren zuzendariek.
Giza genomaren bi eskualde horietako aldaerak, ikerketaren arabera, "SARS-COV-2 infekzioa duten pazienteetan arnasketa-akatsa garatzeko arrisku handiagoarekin" lotzen dira.
Eskualde horietako bat 3. kromosoman dago, eta birusaren sarrera erraztuko luketen geneen adierazpenari eragin diezaioke, baita "zitokin ekaitza" sortzeari ere, immunitate sistemaren gehiegizko erreakzioak eragindakoa, azkenean organismoari erasotzen diona.
Bigarren eskualdea 9. kromosoman dago, odol taldea zehazten duen genean.
Datuek erakutsi zutenez, "A odol taldea izatea arnas laguntza behar izateko O % 50 arrisku handiagoarekin lotzen da, koronabirusak kutsatuz gero. Aitzitik, O odol-taldea edukitzeak arnas-gutxiegitasunaren garapenaren aurkako babes-efektua ematen du (% 35 arrisku gutxiago)".
Taldeek COVID-19a duten 1.610 pazienteren odol-laginak jaso zituzten, horien artean espainiarrak, arnas laguntza behar zutenak (oxigenoa edo aireztapen mekanikoa), eta horietatik DNA atera zen ia bederatzi milioi aldaera genetiko aztertzeko, aditu genetisten eta bioinformatikarien parte-hartzearekin.
Ikerketak 26 aldaera genetikoren maiztasun handiagoa identifikatu zuen arnas-gutxiegitasuna zuten pazienteengan kutsatu gabeko kontrol taldearekin alderatuta, eta horietako bik, bereziki 3. eta 9. kromosometan, "larritasunarekin lotura indartsua erakutsi zuten".
Nahiz eta ikertzaileek oraindik goizegi dela gene hauetatik zeinek eragin lezakeen infekzioaren bilakaera jakiteko uste duten, jakina da koronabirusa zelulen azalean ACE2 proteinarekin batzen dela bertan sartzeko.
Inplikatutako geneetako batek elkarreragina du proteina horrekin, eta beste bat biriketan patogenoei erantzunez ematen den hanturazko erantzun immunologikoarekin lotuta dago.
Egileek nabarmendu dutenez, 3. kromosoman identifikatutako aldaera genetikoa ohikoagoa zen pertsona gazteagoetan (batez beste 59 urte), eta horrek "neurri batean behintzat, adin-talde horretako zenbait kasuren larritasuna azal lezake".
3. eta 9. kromosometan, bi aldaera genetikoen maiztasuna "nabarmen handiagoa da aireztapen mekanikoa behar izan zuten pazienteen artean oxigenoa bakarrik eman zutenen artean baino, eta asoziazio hori adin eta sexuarekiko independentea izan zen", oharrak azaltzen duenez.
Beraz, zientzialarien ustez, "aldaera genetiko horien presentziak aurretik dakar arnas-gutxiegitasuneko forma larriak garatzea SARS-COV-2 kutsatzeak iraun bitartean".
Albiste gehiago gizartea
Herriko saltokien aldeko txupinazoarekin hasi dira Lesakako sanferminak
Gurekin Zerbitzu Elkarteak bota du aurtengo txupinazoa, Udalaren hitzetan, "urtean zehar denda eta zerbitzu txikiek egindako ekarpena eskertzeko". Uztailaren 12ra arte luzatuko dira Lesakako sanferminak.
Elkartasunaren txupinazoak eman die hasiera 2025eko sanferminei
Palestina gogoan, Yala Nafarroako ordezkariek kufiyak lepoan zituztela bota dute suziria. 12:01 zirenean, Palestinaren askatasunaren oihuarekin batera lehertu da suzia Iruñeko zeruan, eta horrekin batera egin du eztanda festak.
Deban N-634 errepidean itxitako erreietako bat astelehenean irekiko dute
Errei bat irekiko dute, semaforoz araututa txandaka pasatzeko. Hala ere, aurreikuspenen arabera, azaroan irekiko dute erabat bidea, lanak amaitutakoan.
204 orduko etenik gabeko festa abiatu du txupinazoak Iruñean
Kostata baina txupina bota du aurten Palestinaren aldeko Yala Nafarroa plataformak. 2025eko sanferminak uztailaren 14ra arte luzatuko dira, tradizioz, musikaz eta kulturaz betetako egitarau zabala eskainita.

Pertsona bat atxilotu dute Portugaleten, beste bat birritan sastatzeagatik
Biktima Gurutzetako Ospitalera eraman dute. Ertzaintzak jakinarazi duenez, atxilotua 24 urteko bizilagun bat da.
Iruñea, sanferminei hasiera emango dien txupinazoaren zain
Ordu gutxi falta dira sanferminetarako, eta Iruñean dena prest dute jaiei hasiera emateko. Yala Nafarroa Palestinarekin elkartea arduratuko da aurtengoan txupina botatzeaz.
Gipuzkoako alkateek soka berari eutsi diote, "Ipuscua" hitzaren milurtekoan
Txistu eta danbolinaren erritmoan dantzatu dira Gipuzkoako 70 bat alkate eta alkateorde. Diputatu nagusia buru, eskutik helduta, jostari aritu dira soka-dantzan. Horrela ospatu dute Gipuzkoako alkateek Tolosan "Ipuscua" hitzaren milurtekoa.
Gizon bat atxilotu dute Bilbon emakume bat itotzen eta labankatzen saiatzeagatik
Eztabaidan ari zirela, gizona emakumea itotzen saiatu da, eta konorterik gabe utzi du. Ondoren, labana bat hartu du sastatzeko, baina pisukide batek eragotzi egin dio.
Dozenaka lagun bildu dira Iruñeko udaletxearen aurrean, "odolik gabeko" sanfermin batzuen aldeko protestan
Bi egun bakarrik falta dira sanferminetako lehen entzierrorako. Hori horrela, dozenaka pertsona bildu dira Iruñeko udaletxearen aurrean, entzierroen amaiera eskatzeko. Bertan, Anima Naturalis eta PETA taldeetako ordezkariek antzezpen artistikoa egin dute, 11:00etan. Kontzentrazio baketsua izan den arren, oinezko batek iraindu egin ditu bertan bildutakoak.
Sanferminetako izaera herrikoia sendotu nahi izan dutela dio Joseba Asiron Iruñeko alkateak
Sanferminak abiatuko dituen txupinazoaren bezperan, prestatu dituzten aurtengo "jai herrikoi, irisgarri eta inklusiboei" buruz mintzatu da Joseba Asiron Iruñeko alkatea. Tasa turistikoa eta zezenketen gainean ere argi hitz egin du.