A motako odola COVID-19 larriagoa izateko arrisku handiagoarekin lotzen da
Geneek pertsona batzuek COVID-19 forma larriak garatzen dituztela zehaztu dezakete. Hala, A motako odola izatea arnasketa-laguntza behar izateko % 50 arrisku handiagoarekin lotzen da. O taldeak, berriz, arnasketa-gutxiegitasunaren garapenaren aurkako "babes-efektua" ematen du.
Horiek dira Biodonostia Institutuak, Ikerbasquek eta Euskal Herriko Unibertsitateak (EHU) parte hartzen duten nazioarteko ikerketa baten emaitza batzuk. Azterlan horren arabera, pertsona batzuek gaixotasunaren forma kliniko larriak garatzeko duten kalteberatasuna "haien ezaugarri genetikoek eragin dezakete".
Azterlana New England Journal of Medicine-k argitaratu du, eta Carlos III Osasun Institutuko Biomedikuntza Sarean Ikertzeko Zentroaren parte-hartzea izan du. Azterlanaren helburua pertsona batzuk zergatik ez duten sintomarik edo koadro arinak dituzten, eta beste batzuek, berriz, COVID-19 forma larriak garatzen dituzten erantzutea da.
"Geneetan bilatu dugu erantzuna, eta lotura sendoa aurkitu dugu 3. eta 9. kromosometan dauden zenbait aldaera genetikoren eta koronabirusak eragindako gaixotasunaren larritasunaren artean", diote azterketaren zuzendariek.
Giza genomaren bi eskualde horietako aldaerak, ikerketaren arabera, "SARS-COV-2 infekzioa duten pazienteetan arnasketa-akatsa garatzeko arrisku handiagoarekin" lotzen dira.
Eskualde horietako bat 3. kromosoman dago, eta birusaren sarrera erraztuko luketen geneen adierazpenari eragin diezaioke, baita "zitokin ekaitza" sortzeari ere, immunitate sistemaren gehiegizko erreakzioak eragindakoa, azkenean organismoari erasotzen diona.
Bigarren eskualdea 9. kromosoman dago, odol taldea zehazten duen genean.
Datuek erakutsi zutenez, "A odol taldea izatea arnas laguntza behar izateko O % 50 arrisku handiagoarekin lotzen da, koronabirusak kutsatuz gero. Aitzitik, O odol-taldea edukitzeak arnas-gutxiegitasunaren garapenaren aurkako babes-efektua ematen du (% 35 arrisku gutxiago)".
Taldeek COVID-19a duten 1.610 pazienteren odol-laginak jaso zituzten, horien artean espainiarrak, arnas laguntza behar zutenak (oxigenoa edo aireztapen mekanikoa), eta horietatik DNA atera zen ia bederatzi milioi aldaera genetiko aztertzeko, aditu genetisten eta bioinformatikarien parte-hartzearekin.
Ikerketak 26 aldaera genetikoren maiztasun handiagoa identifikatu zuen arnas-gutxiegitasuna zuten pazienteengan kutsatu gabeko kontrol taldearekin alderatuta, eta horietako bik, bereziki 3. eta 9. kromosometan, "larritasunarekin lotura indartsua erakutsi zuten".
Nahiz eta ikertzaileek oraindik goizegi dela gene hauetatik zeinek eragin lezakeen infekzioaren bilakaera jakiteko uste duten, jakina da koronabirusa zelulen azalean ACE2 proteinarekin batzen dela bertan sartzeko.
Inplikatutako geneetako batek elkarreragina du proteina horrekin, eta beste bat biriketan patogenoei erantzunez ematen den hanturazko erantzun immunologikoarekin lotuta dago.
Egileek nabarmendu dutenez, 3. kromosoman identifikatutako aldaera genetikoa ohikoagoa zen pertsona gazteagoetan (batez beste 59 urte), eta horrek "neurri batean behintzat, adin-talde horretako zenbait kasuren larritasuna azal lezake".
3. eta 9. kromosometan, bi aldaera genetikoen maiztasuna "nabarmen handiagoa da aireztapen mekanikoa behar izan zuten pazienteen artean oxigenoa bakarrik eman zutenen artean baino, eta asoziazio hori adin eta sexuarekiko independentea izan zen", oharrak azaltzen duenez.
Beraz, zientzialarien ustez, "aldaera genetiko horien presentziak aurretik dakar arnas-gutxiegitasuneko forma larriak garatzea SARS-COV-2 kutsatzeak iraun bitartean".
Albiste gehiago gizartea
Bilboko Konpatsek eraso sexisten aurkako elkarretaratzea egin dute
Arriaga Antzokiaren aurrean egindako elkarretaratze jendetsu batean, Bilboko Konpartsek azken egunetan izandako eraso sexisten aurka egin dute. Aste Nagusiaz gozatzeko gonbitea luzatu diete herritarrei, baina erasotzaileei etxean geratzeko eskatu diete.
Antonio Aretxabala, geologoa: "Mendia ustiatzen duen jendeak zaindu behar du"
Antonio Aretxabala geologoak adierazi du bereizi egin behar direla basoa ekosistema gisa eta mendia industria-ustiapen gisa, hortxe baitago arriskua. Ohartarazi du hurrengo uholdeak okerragoak izango direla inguruan, lurra higatuta dagoelako. Ohartarazi du, gainera, norbaitek baso-sute batetik onura ateratzea arriskutsua dela.
Txupinerek ere egun handia dute Aste Nagusian!
Bilboko Aste Nagusiko txupinerak gaur eguerdian bildu dira, urtero bezala, Areatzako ohiko ongietorria egiteko. Guztiek txupinak bota dituzte berriro, euren uniformea jantzita, Malu Crespok duela 40 urte jantzi zuen jaka gorri tipikoarekin.
Gizon bat atxilotu dute Gasteizen, bikotekidea etxeko hozkailuaren kontra bultzatu eta mugikorra botatzeagatik
Eraso matxista asteazken arratsaldean jazo zen, Pilar auzoko etxe batean. Emakumeak hematoma bat zuen aurpegian.
Carlos Uriagereka (Bizkaiko Baso Zerbitzua): “Suteen mehatxupean zegoen herri bat salbatzeko aukera izan dugu”
Bizkaitar profesional ugari izan dira Leongo Casasuertes herrian, astelehenetik Gaztela eta Leonen penintsulako ipar-mendebaldea kiskaltzen duten suteak itzaltzen laguntzen. Carlos Uriagereka, Bizkaiko Aldundiko Baso Zerbitzuaren buruak adierazi du gogorra izan dela, baina pozik itzuli direla Euskal Herrira, lortu dutelako suebakiak eginez sutea kontrolatu eta bizilagunak etxera itzultzea.
Rozalen musikariak liluratu egin ditu Bilbon bildutako zaleak
Albaceteko artistak kontzertua egin du, bart, Europa Parkeko eszenatokian.
Gizon bat ikerketapean, autoa mozkor eta gidabaimenik gabe gidatzeagatik, bi bidaiari gorputza sabaitik ateratzen ari zirela, Iruñean
23 urteko gidaria bide-segurtasunaren aurkako delitu batengatik ikertu dute. Autoan zihoazen bi bidaiariak ere salatu dituzte, segurtasun-uhalik gabe zihoazelako, mugikorrarekin grabatzen.
Baso-suteek 350.000 hektarea baino gehiago erre dituzte abuztua hasi denetik, Espainian
Oraindik, hogei bat su daude aktibo Gaztela eta Leonen, Galizian eta Extremaduran, eta haizea sua itzaltzeko lanak zailtzen ari da hainbat tokitan. Bien bitartean, azken orduetan Leongo iparraldean botatako euriak garrak kontrolatzen lagundu du Europako mendien inguruan. Bestalde, EAEtik sua itzaltzera joandako suhiltzaileek etxerako bidea hartu dute.
11 pertsona atxilotu dituzte Bilboko Aste Nagusiko bosgarren gauean; batek osasun-langileei eraso egin die
Atxiloketa gehienak indarkeriaz egindako ebasketekin eta lapurretekin lotuta daude. Dena dela, beste delitu batzuk ere jazo dira, eta gizon bat ere atxilotu dute emakume bati ukituak egitea leporatuta.
Hona hemen Faltzesko Piloneko bosgarren entzierroko irudiak
Faltzesko Piloneko bosgarren entzierroak minutu bat eta 11 segundo iraun du, orain arteko bigarren entzierro luzeena izan da eta Eulogio Mateo de Carcarren zezenak izan dira protagonista. Hainbat eroriko eta estropezu izan dira ibilbidean zehar.