Marten inoiz bizirik izan ote den aztertzeko misio bat hasi du NASAk
Ostegun honetan, "Perseverance" izena duen rover espazio-ibilgailu berria jaurti du NASAk Cabo Cañaveraletik (Florida, AEB). Izan ere, gaur bertan hasi da Marten inoiz bizirik izan ote den aztertzea helburu duen Mars 2020 misioa. Hala, biziaren arrastoak topatzen saiatuko dira, "agentziaren erronka handienetako batean".
"Beste mundu batean bizia aurkitzeko eginkizun eplizituarekin Martera joango garen lehen aldia da hau", nabarmendu du Jim Brienstinek, espazio agentziako administratzaileak. "Aurkituko al dugu? Ez dakigu han inoiz bizirik izan ote den, baina badakigu Marte bere historiako uneren batean bizitzeko modukoa izan dela", gaineratu du.
Jaurtiketa 07:50ean izan da (13:50ean Euskadin). Zehazki, rover espazio-ibilgailu berria Atlas V suziriari lotuta aireratu dute Kennedy Espazio Zentroko 41 jaurtiketa plataformatik, eta 500 milioi kilometro baino gehiago egin beharko ditu datorren otsailaren 18an planeta gorrian lurreratu arte. Hain zuzen ere, gaurko jaurtiketan erabili duten suziria, Marteraino iritsi diren "Curiosity" edo "Insight" bezalako espazioko beste ibilgailuekin erabili dute aurretik.
Arrastoak Lurrera ekartzea mugarria litzateke
Misioak, gutxienez, urtebete iraungo du Marten, hau da, 687 egun lurtar. Ibilgailua, Jezero kraterraren gainean lurreratu ondoren, planetaren gainazalean zehar ibiliko da. Han, mikrobioen bizi-hondarrak bilatuko ditu, eta oxigenoa sortzen saiatuko da.
Testuinguru horretan, AVS euskal enpresak ibilgailuaren zazpi zatietatik bi eraiki ditu. Aurreko espazio-ibilgailuen forma lauangeluarrari eusten dio, eta 3 metro (10 oin) luze eta 2,7 metro (9 oin) zabal da. Halaber, "Perseverance" izena duen roverrak 1.043 kilo pisatzen du.
Lehen aldiz, gainera, "Ingenuity" helikopteroari esker aireontzi bat izango da Marten. Espazio-ibilgailu berriari akoplatuta iritsiko da planetara, eta hegaldi proba ezberdinak egingo ditu han.
Dena dela, 2026an Lurrera itzuliko diren laginak biltzea izango da misioaren mugarri nagusia, arrasto horiek sakon aztertu ahal izateko. Hori izango da "misioaren prozesurik zailenetako eta zirraragarrienetako bat", Marteren "baldintza gogorrei" aurre egin beharko baitiete, hala nola lurraren idortasunari edo hauts-ekaitzei.
"Ez da erraza, eta arrakasta lortu ezin izateko arrisku handia dago. Hori esanda, badakigu nola lurreratu Marten. Izan ere, zortzigarren aldia da honakoa, beraz, esperientzia dugu horretan", gaineratu du NASAko administratzaileak.
Lagin horiek berreskuratzeko, NASAk Europako Espazio Agentziaren (ESA, ingelesezko sigletan) laguntza izango du, eta dozena bat nazionalitate baino gehiagoko ehunka zientzialarirekin lankidetzan aritu ondoren, hainbat espazio-ibilgailuri esker itzulera posible izatea espero dute.
Zure interesekoa izan daiteke
Jaliscoko Kartelaren Espainiako 'bulegoa' desegin dute, adar operatiboa bat Bilbon zuena
Polizia Nazionalak 20 pertsona atxilotu ditu nazioarteko makrooperazio batean. 1.870 kilo kokaina atzeman ditu, eta Espainiako Jalisco Nueva Generacion kartelaren egitura desegin du.
Bi gizon atxilotu eta droga saltzeko gune bat desegin dute Barañainen
Azaroaren 12an egindako polizia-operazioan, 35 eta 41 urteko bi gizonezko atxilotu zituzten, droga-trafikoko delitu baten ustezko egile gisa. Auzokideen salaketen ondorioz hainbat zaintza, jarraipen eta egiaztapen-lan egin ondoren jarri zen martxan polizia-operazioa.
Zabaldu dute N-1 errepidea Legorretan, Irungo noranzkoan, bi ibilgailuren arteko istripuagatik itxita egon ondoren
Goizeko lehen orduan kamioi batek eta furgoneta batek istripua izan dute, eta furgonetako gidaria Tolosako Asuncion klinikara eraman dute, zaurituta. Errepidea zabaldu arren, 09:30ean oraindik auto ilarak zeuden.
Askabideren aurrean egindako kontzentrazioengatik auzipetuek gaur deklaratuko dute Gasteizen
21 akusatuek deklaratuko dute gaur, atzo lekukoek klinikaren aurrean presio "etengabea" egiten zutela esan ostean. Fiskaltzak dio hertsapenak egon zirela.
Euskal panettone bat Italian lehiatuko da nazioarteko final handi batean
Markina-Xemeingo Tate gozotegiaren panettonea urteko panettone iberiko onenaren finalean lehiatuko da, beste hamarrekin batera. Martxel Iridoy gozogileak bere panettonearen osagaiak argitu dizkigu.
220 ibilgailu eta 384 langile prest daude Nafarroan, neguak errepideetan sor ditzakeen arazoei aurre egiteko
'Neguak ez zaitzala errepidean ustekabean harrapatu' goiburupean, kanpaina abiarazi du Foru Gobernuak, herritarrek ibilgailuak prest izan ditzaten.
Jorge Bermudez: “Adingabeen delituzko portaeraren ondoriozko neurriak gurasoen gain erori daitezke”
Jorge Bermudez Gipuzkoako Fiskaltzako bozeramaileak jakinarazi duenez, 14 urtetik beherakoek adin nagusikoentzat delitutzat hartuko liratekeen egintzak egitea gurasoen zaintza- eta heziketa-eginkizun desegokiaren ondorio izan daiteke. Hori dela eta, halakoetan, izaera zibileko edo administrazioko neurriak har daitezkeela iragarri du, familiei zuzenduta.
Oteizako azpiestazioaren atzean "espekulazio energetikoa" dagoela salatu dute
Tierra Estella No se Vende herri plataformak ziurtatu du azpiegiturak ez diela erantzuten "eskualdeko energia beharrei", eta 66 kVtik 220 kVra jauzi egiteko ze arrazoi dauden justifikatzea eskatu du.
Amaya Zabarteren senarrak uste du Zupiriak ez duela auziari buruz "ezer argitara emango"
Bestalde, jakinarazi du Reala-PSG partidaren atarian Ertzaintzak egindako kargekin lotuta, hirugarren salaketa bat aurkeztuko duela beste pertsona batek.
Euskararen aitortza eta baliabideak eskatu dituzte Baionako Euskal Museoaren aurrean
Baionako Museoan ikusgai den Bernat Etxepareren "Linguae Vasconum primitiae" euskaraz inprimatutako lehen liburua, Parisera itzuliko dute bi hilabete pasatuta. Bere lekua hemen dagoela aldarrikatzearekin batera, euskararentzat aitortza eta baliabideak eskatu dituzte gaur Euskalgintzaren Kontseiluak eta Euskal Konfederazioak. Halaber, abenduaren 27an Bilbon izango den euskararen aldeko ekitaldian parte hartzeko deia egin dute.