Adingabeek sexua aldatu ahalko dute erregistroan, medikuaren txostenik gabe
Espainiako Berdintasun Ministerioa prestatzen ari den Trans legearen zirriborroaren arabera, adingabeek erregistro zibilean sexua aldatu ahalko dute medikuaren txostenik gabe. 12 urtetik beherakoen kasuan, gurasoek edo tutoreek egin beharko dute eskaera; 12 eta 16 urte bitartean dituztenen kasuan, gurasoen baimena ezinbestekoa izango da, eta 16 urtetik aurrera dituztenen kasuan, nahikoa izango da pertsona horrek sexua aldatzeko nahia adieraztea.
Legearen zirriborroak transexualitatea patologien zerrendatik ezabatzen du, Munduko Osasun Erakundearen ildoari jarraituz. Gainera, babesa eta berariazko eskubideak aitortzen dizkie "jaiotzean esleitutako sexuarekin bat ez datorren genero identitatea adierazten duten pertsonei".
Gobernuko iturriek adierazi dutenez, Berdintasun Ministerioak diseinatutako legea da eta oraindik ez du PSOEren erabateko oniritzirik. Horrela, legearen zirriborroak "ohiko tramitazioa" jarraitu behar du. Bidean beste ministerio batzuen parte-hartzea ere izango da, Justizia eta Osasun Ministerioena, bereziki.
Berdintasun Ministerioak otsaileko lehendabiziko hamabostaldian eraman nahi du aurreproiektua Ministroen Kontseilura. Hain zuzen ere, gai horretaz aritzeko elkartu omen ziren iragan astean Carmen Calvo Gobernuko presidenteordea eta Irene Montero Berdintasun ministroa.
Trans legearen zirriborroaren gakoak:
- Askatasunez adierazitako genero identitaterako eskubidea aitortzen du, medikuaren txostenik edo txosten psikologikorik aurkeztu beharrik gabe. Berritasun nagusi gisa, ezabatu egiten du erregistroan sexua aldatzeko genero distrofia diagnostikatzeko betekizuna, eta nahikoa izango da nahia edo borondatea azaltzea.
- Ez da adinez nagusi izan beharko erregistroan sexua aldatzeko.
12 urtetik beherakoen kasuan, gurasoek edo tutoreek egin beharko dute eskaria. 12 eta 16 urte bitartean izanez gero, adingabeek eurek egin ahalko dute, gurasoen baimenarekin. 16 urtetik gorakoek, ostera, nahikoa izango dute Erregistro Zibilean sexu aldaketa gauzatzeko nahia azaltzea.
- Erregistro Zibilean sexua aldatzeak ez ditu bertan behera utziko aurretik epaitegietan irekita zeuden auziak. Puntu horrekin mugimendu feministaren kezka bati erantzun nahi zaio; izan ere, erasotzaile batzuek lege hori erabil zezaketela ohartarazi zuten genero indarkeriaren legeak ezartzen dituen zigorrak saihesteko.
- Erregistroan sexua aldatzeak ez du pertsona behartzen izena aldatzera. Adingabeen kasuan, izena aldatzeko aukera ematen zaie sexua bere horretan mantenduz.
- Herritar orok izango du bere generoa askatasunez erabakitzeko eskubidea, baita Espainian bizi diren atzerritarrek ere, beren egoera administratiboa edozein dela ere.
- Dokumentu ofizialetan sexuari buruzko atala ez agertzea eskatu ahalko dute horrela nahi duten pertsonek. Horretarako beharrezkoak diren neurriak hartuko ditu Barne Ministerioak.
- Osasun arloan, berariazko arreta eskainiko zaie eta ez zaie ebakuntzarik egitea edo tratamenduren bat abiatzea eskatuko.
Gainera, osasun publikoak tratamendu hormonala, ahots terapia, kirurgia genitalak, mamoplastiak, mastektomiak eta protesiak eskainiko ditu, eta haurdun gelditzeko gaitasuna dutenek laguntza bidezko ugalketa tekniketarako sarbidea izango dute.
- Hezkuntza alorrean, ikasleek beren genero identitatea adierazteko eskubidea izango dute. Beraz, errespetatu egingo dira ikasleen irudi fisikoa, janzkera eta beren genero identitatearen arabera erabiltzen dituzten ikastetxeko instalazioetarako sarbidea.
- Kirolean, erregistroan duten sexuaren arabera parte hartu ahalko dute. Ezingo da sexua egiaztatzeko probarik egin, "nazioarteko lehiaketak arautzen dituzten arauak betetzeari kalterik egin gabe".
- Lan arloan, bereziki lan munduan sartzeko zailtasunak dituen kolektiboa izaki, lanik gabe daudenak kontratatzeko pizgarriak izango dira.
- Presoek erregistroak aitortzen dien sexuaren araberako tratamendua jasotzeko eskubidea izango dute. Hala ere, talde horretatik bereiztea eskatu ahalko dute beren segurtasuna edo intimitatea arriskuan dagoela ikusiz gero.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.