Adingabeek sexua aldatu ahalko dute erregistroan, medikuaren txostenik gabe
Espainiako Berdintasun Ministerioa prestatzen ari den Trans legearen zirriborroaren arabera, adingabeek erregistro zibilean sexua aldatu ahalko dute medikuaren txostenik gabe. 12 urtetik beherakoen kasuan, gurasoek edo tutoreek egin beharko dute eskaera; 12 eta 16 urte bitartean dituztenen kasuan, gurasoen baimena ezinbestekoa izango da, eta 16 urtetik aurrera dituztenen kasuan, nahikoa izango da pertsona horrek sexua aldatzeko nahia adieraztea.
Legearen zirriborroak transexualitatea patologien zerrendatik ezabatzen du, Munduko Osasun Erakundearen ildoari jarraituz. Gainera, babesa eta berariazko eskubideak aitortzen dizkie "jaiotzean esleitutako sexuarekin bat ez datorren genero identitatea adierazten duten pertsonei".
Gobernuko iturriek adierazi dutenez, Berdintasun Ministerioak diseinatutako legea da eta oraindik ez du PSOEren erabateko oniritzirik. Horrela, legearen zirriborroak "ohiko tramitazioa" jarraitu behar du. Bidean beste ministerio batzuen parte-hartzea ere izango da, Justizia eta Osasun Ministerioena, bereziki.
Berdintasun Ministerioak otsaileko lehendabiziko hamabostaldian eraman nahi du aurreproiektua Ministroen Kontseilura. Hain zuzen ere, gai horretaz aritzeko elkartu omen ziren iragan astean Carmen Calvo Gobernuko presidenteordea eta Irene Montero Berdintasun ministroa.
Trans legearen zirriborroaren gakoak:
- Askatasunez adierazitako genero identitaterako eskubidea aitortzen du, medikuaren txostenik edo txosten psikologikorik aurkeztu beharrik gabe. Berritasun nagusi gisa, ezabatu egiten du erregistroan sexua aldatzeko genero distrofia diagnostikatzeko betekizuna, eta nahikoa izango da nahia edo borondatea azaltzea.
- Ez da adinez nagusi izan beharko erregistroan sexua aldatzeko.
12 urtetik beherakoen kasuan, gurasoek edo tutoreek egin beharko dute eskaria. 12 eta 16 urte bitartean izanez gero, adingabeek eurek egin ahalko dute, gurasoen baimenarekin. 16 urtetik gorakoek, ostera, nahikoa izango dute Erregistro Zibilean sexu aldaketa gauzatzeko nahia azaltzea.
- Erregistro Zibilean sexua aldatzeak ez ditu bertan behera utziko aurretik epaitegietan irekita zeuden auziak. Puntu horrekin mugimendu feministaren kezka bati erantzun nahi zaio; izan ere, erasotzaile batzuek lege hori erabil zezaketela ohartarazi zuten genero indarkeriaren legeak ezartzen dituen zigorrak saihesteko.
- Erregistroan sexua aldatzeak ez du pertsona behartzen izena aldatzera. Adingabeen kasuan, izena aldatzeko aukera ematen zaie sexua bere horretan mantenduz.
- Herritar orok izango du bere generoa askatasunez erabakitzeko eskubidea, baita Espainian bizi diren atzerritarrek ere, beren egoera administratiboa edozein dela ere.
- Dokumentu ofizialetan sexuari buruzko atala ez agertzea eskatu ahalko dute horrela nahi duten pertsonek. Horretarako beharrezkoak diren neurriak hartuko ditu Barne Ministerioak.
- Osasun arloan, berariazko arreta eskainiko zaie eta ez zaie ebakuntzarik egitea edo tratamenduren bat abiatzea eskatuko.
Gainera, osasun publikoak tratamendu hormonala, ahots terapia, kirurgia genitalak, mamoplastiak, mastektomiak eta protesiak eskainiko ditu, eta haurdun gelditzeko gaitasuna dutenek laguntza bidezko ugalketa tekniketarako sarbidea izango dute.
- Hezkuntza alorrean, ikasleek beren genero identitatea adierazteko eskubidea izango dute. Beraz, errespetatu egingo dira ikasleen irudi fisikoa, janzkera eta beren genero identitatearen arabera erabiltzen dituzten ikastetxeko instalazioetarako sarbidea.
- Kirolean, erregistroan duten sexuaren arabera parte hartu ahalko dute. Ezingo da sexua egiaztatzeko probarik egin, "nazioarteko lehiaketak arautzen dituzten arauak betetzeari kalterik egin gabe".
- Lan arloan, bereziki lan munduan sartzeko zailtasunak dituen kolektiboa izaki, lanik gabe daudenak kontratatzeko pizgarriak izango dira.
- Presoek erregistroak aitortzen dien sexuaren araberako tratamendua jasotzeko eskubidea izango dute. Hala ere, talde horretatik bereiztea eskatu ahalko dute beren segurtasuna edo intimitatea arriskuan dagoela ikusiz gero.
Albiste gehiago gizartea
"Aldez aurretiko salaketarik gabe, Administrazioek ezin dute zuzenean jarduera pribatuetan esku hartu"
Bernedoko udaleku polemikoen auzia mintzagai izan du Arabako Kultura eta Kirol foru diputatuak. Dagoeneko 18 salaketa jarri dira kanpaleku horietan ustez izandako sexu-askatasunaren aurkako delituengatik.
2026ko Araba euskaraz jaia Amurrion egingo da, ekainaren 14an
Amurrioko Aresketa ikastola laguntzeko egingo da datorren urteko Araba Euskaraz jaia, "Taupadak berpiztu!" lelopean. Logotipoa, berriz, bihotz baten erdira doan txinparta da. Azken lau urteetan Arabako zortzi ikastolek elkarlanean antolatu dute Araba Euskaraz jaia Gasteizko Olarizu parkean. 2026ko edizioari begira, bi berritasun nagusi daude: batetik, Amurrion ospatuko da, ez Olarizun; bestetik, jaiaren antolakuntzaren pisurik handiena Aresketa ikastolak hartuko du bere gain, nahiz eta Arabako gainerako zazpi ikastolek ere lagundu.
"UNRWAk laguntzaz betetako kamioiak ditu Gazatik hiru ordura"
Barbara Ruiz Balzola UNRWA Euskadiren arduradunak adierazi duenez, Israelen baimenaren zain daude Gazan sartu eta laguntza banatzen hasteko. "Gazako egoera apokaliptikoa da. 50.000 haurrek desnutrizio akutua dute", gaineratu du.
Senideen heriotzagatiko baimena 10 egunera arte luzatuko dutela iragarri du Diazek
Halaber, iragarri du zainketa aringarriak jasotzen ari diren senideak zaintzeko baimena ere izango dela. Diazen hitzetan, produktibitateari dagokionez, Espainiako Estatuko arazoetako bat da jendeak lan egin behar duela nahiz eta egoera lanerako desegokia izan. "Ama lurperatzen duelako edo semea zaindu behar duelako lanera ez doanaren kasua ezin da absentismotzat jo", azpimarratu du.
Guardia Zibilak eta Polizia Nazionalak 58 kilo kokaina atzeman dituzte Arrigorriagan
Atxilotutako hiru lagunak espetxeratu dituzte, eta gaizkile-taldea desegin. Kokaina kopuru horrek 1,5 euroko balioa du. Ibilgailuetan droga ezkutatzeko leku bereziak atzeman zituzten, eta, gainera, zazpi telefono mugikor eta 3.400 euro ere. EAEko Guardia Zibilak eta Polizia Nazionalak elkarlanean egindako operazioa izan da.
Adimen artifizialak itzulpenaren mundua astindu du
Adimen artifizialak itzulpenaren mundua irauli eta ofizioa prekarizatu du. Gaur egun, kopia baten prezioan ordaintzen zaie itzultzaileei euren lana, ez sortzaileei bezala. Profesionalek uste dute teknologiak ez dituela pertsonak erabat ordezkatuko, baina lan egiteko modua aldatuko duela.
Zaintza arloko langileak zerbitzuen eredu publikoa eskatzeko mobilizatu dira Gasteizen
Mobilizazioa Gasteizko Bilbo plazatik abiatu da, "Kalitatezko euskal zaintza eredu baten bidean, publifikazioa!" lelopean.
"Sententziak zapore gazi-gozoa uzten digu"
Aitzol Asla Kabiezesko osasun-zentroko erizainaren biktimen abokatuak adierazi duenez, kaltetutako 400 adingabeen familiek ez dute epaiaren aurkako helegiterik aurkeztuko, baina iragarri dute Osakidetzari erantzukizunak eskatzen jarraituko dutela.
'Santa Maria' ontziaren erreplika Donostiara iritsi da
Ontzia urriaren 8tik 19ra bitartean bisitatu ahal izango da, 10:00etatik 19:30era. 200 tonako itsasontzia da, 28,30 metroko luzera, 7,96 metroko zabalera eta 3,49 metroko puntala dituena. Makila nagusiaren altuera ia 25 metrokoa da, flotazio-marratik goialderaino.
Bilboko metroaren energia, Bilbobusen elikagarri
Bilbobuseko autobus elektrikoak Bilboko metroaren energiaz baliatzen dira gauean kargatzeko. Bilboko metroaren potentzia Bilbobuseko kotxetegietara eramaten dute, hurbilen dagoen azpiestaziorainoko konexio baten bidez, eta energia 14 karga-puntutan banatzen da. Proeiktuari esker, orain arte, 426 tona CO2 aurreztu dira.