12 eta 17 urte arteko adingabeetan Moderna txertoa erabiltzeko oniritzia eman du EMAk
Sendagaien Europako Agentziako (EMA) CHMP Batzordeak Moderna txertoaren erabilera 12 eta 17 urteko adingabeetara zabaltzeko gomendioa eman du. Txertoa 18 urtez gorakoetan erabiltzeko baimena eman zuten dagoeneko.
Txertoa 18 urtez gorako pertsonetan bezala erabiliko dute. Besoaren goialdeko giharretan emango dute bi dositan, lau asteko tartearekin. CHMPk hartutako erabakiaren ostean, Europako Batzordeak txertoaren erabilera zabaltzeko aukera aztertuko du.
12 eta 17 urte arteko 3.732 umek parte hartu dute txertoaren ondorioak aztertzeko ikerketan. Spikevaxek 12 eta 17 urte arteko haurretan zein 18 eta 25 urteko gazteetan antzeko antigorputz erantzuna sortu du (SARS-CoV-2aren antigorputz maila neurtu dute).
Gainera, txertatutako 2.163 umek ez zuten covid-19a garatu. Itxurazko txertoa jaso zuten 1073 haurretatik lauk, ostera, gaixotasuna garatu dute. CHMPren arabera, txertoaren eraginkortasuna antzekoa da helduetan zein 12 eta 17 urte arteko nerabeetan.
12 eta 17 urte arteko umeetan albo-ondorio ohikoenak 18 urtez gorakoetan bezalakoxeak dira: injekzioaren tokian mina eta hantura, nekea, burukomina, giharretako mina, gongoil linfatikoak handitzea, hotzikarak, goragalea, oka eta sukarra. Hala ere, ondorio arinak izaten dira, eta egun gutxiren buruan desagertzen dira.
Ikerketan ume eta nerabe kopuru mugatua erabili dutenez, entseguan albo-ondorio berriak antzematea edo arriskua neurtzea ezinezkoa zela zehaztu du CHMPk. Horien artean, miokarditisa (bihotzeko giharraren hantura) eta perikarditisa (bihotzeko mintzaren hantura) bezalako albo-ondorioak aipatu ditu.
ARN mezularia
Moderna txertoak gorputza covid-19 birusari aurre egiteko prestatzen du. ARN mezularia (ARNm) molekula du, proteina buruak sortzeko. SARS-CoV-2 birusak gorputzeko zeluletan sartzeko behar duen proteina da.
Pertsona batek txertoa jasotzen duenean, zelula batzuek ARN mezulariaren jarraibideak irakurriko ditu, eta aldi batean proteina buruak sortuko dituzte. Pertsonaren sistema immunitarioak proteina arrotz bezala hartuko du orduan, antigorputzak sortuz eta T zelulak (globulu zuriak) aktibatuz.
Aurrerantzean pertsona SARS-CoV-2 birusarekin harremanetan badago, sistema immunitarioa defendatzeko prest egongo litzateke. Txertoaren ARNm ez da gorputzean geratuko, txertatu eta handik gutxira desagertuko da.
Albiste gehiago gizartea
EITBren "Glaziarrak agurtzen" lanak aitortza lortu du nazioarte mailan: Venice TV Awards sarietan
Nazioarteko telebista-programen berrikuntza eta bikaintasuna azpimarratzen dute Veneziako Telebista Sariek, eta Cross Platform Programming atalean izendatu dute proiektua, EITBk eduki berritzaile eta multiplataformaren alde egindako apustua aitortuta. "Glaziarrak agurtzen" PRIMERANen, Euskal Telebistan eta ORAINen estreinatu zen, bakoitzari egokitutako lengoaia eta formatuak erabilita.
Osakidetzaren proiektu pilotuak psikologia zerbitzua eskainiko du Lehen Arretako 13 zentrotan
Gipuzkoako lau zentrotan, Arabako bitan eta Bizkaiko zazpitan arituko dira psikologoak. Lehen Mailako Arretako gaixoen ongizate emozionalaren erreferente bihurtuko dira psikologo horiek, kasu arinenak ere artatuz, eta familia-medikuaren eta ospitalez kanpoko osasun mentalaren zentroen arteko bitartekari moduan jardungo dute.
Aurkikuntza arkeologiko oso garrantzitsua Iruñean: Barbazan dorrearen barruan dagoen Kalonjeen atea
Iruñean, arkeologia aurkikuntza bat da albiste. Katedral ondoan dago eta Joseba Asiron alkateak eta urbanismo batzordeak bisitatu berri dute. Aurkikuntza ikusgarri eta garrantzitsuaz mintzatu da Iñaki Sagredo arkeologoa. Nahi izanez gero, bisita gidatua egiteko aukera dago.
Giza Eskubideen Behatokiak kereila bat bultzatu du 1974ko Asturiagako segadagatik
Iragarri du kereila bat aurkeztuko duela 1974an Hondarribian izandako polizia-operazio frankista batean hildako Roque Méndez Villada eta José Luis Mondragón Elorzaren heriotzagatik.
Zazpi ibilgailuk istripua izan dute Txorierriko igarobidean, eta auto-ilara luzeak daude errepideetan
Ezbeharra asteazken honetako goizeko zortziak baino lehen gertatu da, eta ez da inor zauritu, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu-esplotazioa eta sexu-eraso saiakera bat egitea leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtekoetara zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.