Frantziako Hezkuntza Ministerioak murgiltze ereduaren alde egin eta hura arautu du
Frantziako Hezkuntza Ministerioak baliozkotzat eta "egingarritzat" jo du murgiltze eredua. Zirkular bat publikatu du gaurko aldizkari ofizialean, esanez, posible dela frantziar estatuan irakaskuntza hizkuntza gutxitu edo eskualde hizkuntzetan eskaintzea eta, aldi berean, Konstituzio Kontseiluaren erabakia errespetatzea.
Maiatzaren 21ean Frantziako Konstituzio Kontseiluak atzera bota zuen, partzialki, apirilaren 8an Asanblea Nazionalak onartutako hizkuntza gutxituak babesteko eta promozionatzeko legea. Zehazki, legearen 4. eta 9. artikuluak Frantziako Konstituzioaren 2. artikuluaren aurkakoak (frantsesa da Frantziako Errepublikako hizkuntza bakarra) zirela ebatzi zuen Konstituzio Kontseiluak.
Ondorioz, hizkuntza gutxituen murgiltze eredua legez kanpo geratu zen eta konstituzioaren aurkakotzat jo zituen ikastolak, nahiz eskualde-hizkuntza soilik erabiltzen dituzten bestelako zentro eta ereduak ere.
Zortzi orrialdeko dokumentu batean murgiltze ereduaren helburuak, baldintzak eta mugak zehaztu ditu Ministerioak. Tonua elebitasunaren eta eskualde-hizkuntzak sustatzearen eta defendatzearen aldekoa da guztiz, beti ere frantsesaren eta hizkuntza gutxituaren ezagutza maila berean bermatzen badira. Ez alferrik, murgiltze eredua, hezkuntza elebidunaren barneko estrategia gisa azaldu dute, "estrategia egingarria" dela gaineratu du Ministerioak.
Ez hori bakarrik, frantsesaren eta eskualde hizkuntzaren forma elebidunean irakasteak ikasleen gaitasun intelektualak, linguistikoak eta kulturalak garatzen laguntzen duela azpimarratzen du, "ikasitako bi hizkuntzetako bakoitza ondo menderatzeko azken helburuari kalterik egin gabe".
Helburua da haurtzaindegitik hasi eta instituturaino, frantsesa eta eskualde-hizkuntza modu baliokidean menderatzen direla bermatzea. Hala ere, hizkuntza bakoitzari eskaintzen zaion denbora aldatu egin ahalko da, beharren arabera edo zentroaren hezkuntza proiektuaren arabera, zentro bakoitzak erabakiko baitu zein ereduri heldu.
Hori bai, murgiltze eredua hautazkoa izango da ikaslearentzat eta ikasleen legezko ordezkariek matrikulatu aurretik eskura izan beharko dute izena eman asmo duten ikastetxearen hezkuntza ereduari buruzko informazio guztia, erabakia modu informatuan hartu ahal dezaten.
Azterketen inguruan ere egin du zehaztapena ministerioak. Azaldu duenez, eredu elebidunetik datozen ikasleek eskualdeko hizkuntzan egin ahal izango dituzte Baxoko proba batzuk, ez du hala ere proba horiek zein liratekeen zehaztu.
Era berean, Hizkuntzen Kontseilu Gorena sortzea iragarri du Frantziako Gobernuak, "atzerriko eta eskualdeko hizkuntza modernoen eta antzinako hizkuntzen irakaskuntza hausnartu, kontsultatu eta bultzatzea" helburu izango duen organo nazionala.
Zirkular honek erakusten du Frantziako Gobernuak baduela borondate politikoa hizkuntza gutxituei hezkuntzan bidea zabaltzeko baina ez du zeharo aldatzen egoera, indar legegile urriena duen bidea baita zirkularrarena. Gai administratibo batzuk arintzeko balio dezakeen arren, eragileen ustez, benetako murgiltze eredua eta elebitasun erreala bultzatzeko beharrezkoa izango da Konstituzioa aldatzea.
Zure interesekoa izan daiteke
Antxoa gazteak ugari dira Bizkaiko Golkoan eta batezbesteko historikoa bikoiztu dute
Aurten Juvena kanpainak estimatutako kopuruak —38.160 itsas milia karratuko azalera hartu du aztergai— udaberrian jaiotako ale gazteek bikain biziraun dutela utzi du agerian, eta larba- eta gazte-faseen garapenerako baldintza ozeanografiko eta ekoizgarri oso onuragarriak egon direla erakusten du.
Xabier Anduaga tenoreak jasoko du 2026ko Urrezko Danborra
Donostiako Udalaren Bozeramaileen Batzordeak proposatutako 56 hautagaien artean aukeratu du tenore donostiarra.
Gaur hasiko da Pablo Gonzalezen aurkako epaiketa Polonian, espioitza leporatuta
Kazetaria Ukraina eta Polonia arteko mugan atxilotu zuten 2022ko otsailean, Errusiak Ukraina inbaditu eta egun gutxira, Errusiako zerbitzu sekretuko espioia izatea egotzita.
Luxuzko produktuen faltsifikazioen bost salmenta-puntu desegin dituzte Irunen
Irungo lau establezimendutan egin dute 'Fake Star' izeneko operatiboa, Behobia auzoan, eta bost pertsona ikertu dituzte jabetza intelektualaren aurkako delitu baten ustezko egile gisa.
Indarkeria matxistaren eta konplizitate sareen aurrean, erantzukizun soziala eta erresistentzia feminista aldarrikatuko dituzte azaroaren 25ean
Emakumeen aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Nazioarteko Egunean, Euskal Herriko Mugimendu Feministak manifestazioak deitu ditu Euskal Herriko hiriburuetan (Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñean, 19:00etan, eta Baionan, 18:30ean).
Albiste izango dira: Emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko eguna, Hertzainak eta Elkarren arteko epaiketa, eta Mendi Film jaialdiaren aurkezpena
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Goiz korapilatsua errepideetan, eta istripuak AP-8an Amorebieta-Etxanon, N-1ean Alegian eta Elgoibarren
Bi autok talka egin dute AP-8 autobidean, Amorebieta-Etxano parean eta Donostiarako noranzkoan, eta, ondorioz, gutxienez bost kilometroko auto-ilarak sortu dira, N-1 errepidean, Alegia parean. Elgoibarko AP-87 autobidean, Gasteizko A-622 autobidean eta Leioako Avanzada autobidean ere arazoak izan dira.
Indarkeria matxistak seme-alabei ere egiten die kalte. Zeintzuk dira alerta-seinaleak?
Indarkeria matxistak ez die emakumeei soilik kalte egiten, seme-alabei zein etxean bizi diren adingabeei ere min handia ematen die. Haurren garapenean indarkeriak dituen eraginak aztertu ditu Estibaliz Zubialde Donostiako Lassai Psikologia zentroko familia-psikoterapeutak, eta zenbait gako eman ditu indarkeria hori detektatzeko eta horri aurre egiteko.
"Gertukoek biktimen testigantzak entzun eta sinetsi behar dituzte, zalantzan jarri eta berriz biktimizatu gabe”
Gaur, azaroaren 25ean, Emakumearen Aurkako Indarkeria Desagerrarazteko Nazioarteko Egunean, indarkeria matxista kasu baten aurrean gaudela uste dugunean, ingurukook nola jokatu behar dugun aztertu dugu Bizkaiko Bizitu elkartearekin.
Deiane, indarkeria bikarioaren biktima: "Egoera hau bizi duten umeak kontatzera animatzen ditut"
Gurasoak banatu ondoren, Deiane Vazquez aitaren indarkeriaren biktima izan zen 4 eta 14 urte bitartean. Ikastolako irakasleetako bat zerbait gertatzen ari zela konturatu zen, eta Deianek aitaren etxean bizitzen ari zen infernua kontatu zion. Urte batzuk geroago, psikologoarekin gogor lan egin ondoren, irainak eta gutxiespenak ez ezik, sexu-abusuak ere jasan zituela jakin du.