Elisa Loncon ekintzaile maputxea, Rene Cassin saria: "Gaur Txilek historia berri bat bizi du"
Elisa Loncon ekintzaile maputxe, akademikoa, hizkuntzalari eta politikariak Rene Cassin Giza Eskubideen saria jaso du asteazken honetan. Sarituaren ahotan, Txilek "historia berri" bat bizi du gaur, "botere eremutik" at egon direnek "parekidetasunean" idatzitako Konstituzio batekin.
Lonconek Eusko Jaurlaritzaren saria jaso du Gasteizen. Txileko komunitate indigenetan ekintzaileak egindako lana saritu nahi izan du Exekutiboak.
Ekitaldian zehar olerki bat mapudungun hizkuntzan irakurri dute. Maputxe herriaren hizkuntza da. Poemak saritua hunkitu du.
Ekintzaileak azaldu duenez, bere arbasoek kolonialismoaren eta Augusto Pinocheten diktaduraren aurka borroka egin zuten, eta bere aiton-amon guztiek amets bera zuten, "kendutako lurraldea", burujabetza eta herriaren kultura berreskuratzea. "Hori da besarkatzen dudan borroka", nabarmendu du.
Txilen prozesu konstituziogile bat abiatu dela azpimarratu du, diktadurak utzitako Konstituzioa aldatzeko, "eredu sozial eta politiko zatitzaile eta demokratiko eskas bati, eredu neoliberalean oinarrituari" zilegitasuna eman ziolako. Gaur Txileko herriek gainditu nahi dute, erantsi duenez. Testua "parekidetasunean" eta ikuspegi deszentralizatzaile batekin idazten ari dira, gaineratu du.
Mapudungun hizkuntza bultzatzea aldarrikatu du, eta hizkuntza baten aurka egiten denean "isiltasunaren mundura" zigortzen dituztela salatu du. Gizateriaren eta duintasunaren kontrako eraso bat da, hizkuntzak "komunikazio, elkarrizketa eta herrien arteko bakerako" tresnak direlako, gogorarazi duenez.
Elisa Loncon Aracnia eskualdeko (Txileko hegoaldea) Traiguen komuna batean jaio zen 1963an. Duela egun gutxi Financial Times-ek munduko 25 emakume garrantzitsuenen artean kokatu zuen.
Ekitaldian, lehendakariak demokrazia erregimen politiko bat baino askoz gehiago dela esan du: "Balio sistema bat da". Elkarrizketa, indarkeriarik eta inposaketarik ez, aniztasuna eta justizia soziala eta nortasun, nazio eta herri guztien aitortza politikoa defendatu ditu buruzagiak.
Urkulluk gogorarazi duenez, Euskadik ongi daki indarkeria, terrorismoa eta bizitza eskubidea ukatzea zer den. Lehendakariaren esanetan, errealitate hori atzean utzi behar da, "biktimenganako eta haien giza eskubideenganako errespetu eta aitortzarekin".
Zure interesekoa izan daiteke
Larunbat honetan ekin diete berriro Aizkorri mendian desagertutako artzaina bilatzeko lanei
77 urteko artzainaren txakurra eta artaldea ostiralean aurkitu zituzten, baina ez dago artzainaren arrastorik.
Basauriko eskola-menu batean zizare bat agertu dela salatu dute
Basozelai Gaztelu ikastetxeko Guraso Elkarteak eskola-jantokien eredu berri bat eskatu du, egungo menuak "kalitate eta kantitate eskasekoak" direla iritzita.
GazteChange ekimenak haurren eta nerabeen eskubideak babestearen garrantzia ikusaraziko du gaur arratsaldean Bilbon
Guggenheim Bilbao Museoko auditorioan egingo da topaketa honen zazpigarren edizioa, UNICEF Euskadiko Batzordeak eta Lagunarte elkarteak antolatuta, eta streaming bidez jarraitu ahal izango da eitb.eus-en.
Elurrak Sakana estali du eta zirkulazioa zailtzen du A-10 autobidean
Elurra goizean goiz hasi du Sakanan eta errepideak zuriz estali ditu. A-10 autobidea itxi behar izan dute, Iruñerako noranzkoan, istripua izan duen kamioi baten eraginez.
Bertan behera utzi dituzte, argi faltagatik, desagertutako artzaina bilatzeko lanak, eta larunbatean ekingo diete berriro
Larrialdi zerbitzuek bukatutzat eman dituzte ostegun arratsaldetik Aizkorri mendiaren hegoaldeko magalean desagertuta dagoen 77 urteko artzaina bilatzeko lanak, argirik ez dagoelako, eta larunbat honetan ekingo diete berriro. Ertzaintzaren helikoptero batek gaur arratsaldean bertan aurkitu ditu artzainaren txakurra eta artaldea.
Osakidetzak indarkeria matxistaren 2.121 biktima artatu zituen 2024an, egunean sei, batez beste
Emakume horietatik 374k sexu-erasoak jasan zituzten, eta horien artean, 10etik 4 adingabeak ziren. 2025eko urtarriletik irailera bitartean, 299 dira sexu-erasoagatik artatu diren emakumeak.
Pertsona bat hil da Gernikan trenak harrapatuta
Erdialdeko trenbide-pasagunean izan da ezbeharra, goizean, oraindik argitzeke dauden arrazoiengatik.
Albiste izango da: Denboralea, Telebistaren Nazioarteko Eguna eta 25 urte Ernest Lluch hil zutela
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
“Definizioak bihurriak izaten dira eta, askotan, zaila izaten da erantzuna topatzea”
Larunbatean, azaroaren 22an, Euskal Herriko X. Hitz Gurutzatuen Txapelketa ospatuko dute Irunen. 30 parte hartzailetik gora izango dira, nor baino nor, txapela janzteko lehian. 2007an egin zen, lehenengoz, txapelketa, eta 2014an azkena. Urte askotako etenaldiaren ondotik, iaz, Korrikaren harira, Irungo Aitzondo elkarteak berreskuratu zuen egitasmoa, eta aurten ere antolatu dute txapelketa. Joxan Elosegi sortzaileak eta Beñat Muguruza antolakuntzako kideak txapelketaren xehetasunak kontatu dituzte.
Telebista bizirik aterako al da aro digital berrian?
Telebistaren kontsumoa asko aldatu da azken urteotan. Hala ere, 50 urtetik gorako biztanleen artean kontsumoa oso altua da oraindik. Bea Narbaiza EHUko irakaslearen esanetan, telebistaren etorkizuna bermatu dezakeen giltza sinesgarritasuna da.