Lleidan, 2018an, elur-jausi batean hildako mendizale bergararra CSICeko langilea zela aitortu du Justiziak
Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusiak (TSJC) ebatzi du 2018ko martxoaren 22an Val d'Aranen izan zen elur-jausian hil ziren bi pertsonak -horietako bat Unai Perez de Arenaza Bergarako bizilaguna- CSIC Ikerketa Zientifikoetarako Kontseilu Nagusiarentzako lanean ari zirela, kontraturik izan ez arren.
Lleidako epaitegi sozialak hildakoen eta Estatuko agentziaren arteko lan-harremana onartu zuen 2020ko abenduan kaleratutako epai batean baina CSICek helegitea jarri zion ebazpenari, biktimek mendiko gidari gisa lan egiten zutela eta espedizioan modu boluntarioan ari zirela argudiatuz. Kataluniako Auzitegi Nagusiak berretsi egin du, ordea, Lleidako auzitegiak esana eta lan-harremana zutela berretsi du. Estatuak orain, epaia onartu edo helegitea jar diezaioke Auzitegi Gorenean.
Kontuan izan behar da CSICeko hiru goi-kargu auzipetuta daudela istripuagatik eta epai honek eragina izan dezakeela prozesu horretan. Vielhako epaile batek (Lleida) CSIC Espainiako Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko presidentearen eta bi kargudunen aurkako ikerketa zabaldu zuen 2021ean, langileen segurtasunaren kontrako delitua leporatuta. Rosa Menendez CSICeko presidentea eta garai hartan lan arriskuen prebentzioaz eta giza baliabideen kudeaketaz arduratzen ziren kargudunak dira auzipetuak.
Elur-jausia Conangles bailaran
Ezbeharra 2018ko martxoaren 22an gertatu zen, Conangles haranean, elur-jausi batek harrapatu zituenean. Espainiako Gobernuaren Ingurumen Ministerioaren menpekoa den CSICeko proiektu baterako ur-laginak hartzera joan ziren Redon aintzirara, elausoak harrapatu eta 90 metroko harkaitz bertikal batetik behera bota zituenean.
Bi pertsona hil ziren istripuan: Unai Perez de Arenaza mendizale bergararra eta Gaspar Giner Abati Salmancako biologoa. Gainera, Roberto Sanchez ikertzaile lasartearra larri zauritu zen.
Unai Pérez de Arenaza, montañero de Bergara fallecido. Captura de imagen de un vídeo de EITB Media.
Ikerketa proiektuko zuzendariak hitzez errekrutatu zituen bi hildakoak, administrazio izapiderik eta inolako kontratazio eskaera formalik egin gabe.
Hori dela eta, Gizarte Segurantzak demanda bat aurkeztu zuen. Hildakoen senideak herri akusazio gisa aurkeztu ziren auzian, eta CSICeko goi-kargudunak inputatzea eskatu zuten, espedizioa prebentzio neurririk gabe egin zela iritzita. Bigarren epaia da oraingoa, lan-harreman aitortuz.
"Lana enpresak erabakitzen eta antolatzen duen moduan egiten da"
TSJCren epaiak dio hildakoek CSICekiko "dependentzia harremana" zutela, "ez zutelako inolako aukerarik lana euren ekimenez egiteko, enpresaren erabakien menpe zeuden". Ebazpenak dioenez, ezberdina litzateke, aintzirako laginak hartzea eskatu baliete eta eurek aukeratu balute "eguna eta modua", baina ez zen horrela izan.
Justizia Auzitegiak gogorarazten du "lana enpresak erabakitzen eta antolatzen duen moduan egiten dela, eta bere instalazioetan hasten dela". Gaineratzen du zientzialariek, "mendian zeuden baldintza gogorren aurrean, euren ezagutza eta esfortzu gaitasuna" besterik ez zutela jarri, "azpiegitura edo antolakuntzarik gabe".
Auzitegiaren iritziz, "argi dago hasieratik" hildakoek egingo duten lanaren emaitza "enpresak bakarrik erabiliko duela, eta enpresa dela onuradun bakarra". Gainera, espedizioko kideek CSICeko materiala erabili zuten.
Ebazpenak nabarmentzen du "bi langileak mendizale adituak zirela eta ez zirela ari mendiko gida lanetan, ikerketa egiteko beharrezkoa zen materiala eramaten baizik, inguruarekiko zuten ezagutza baliatuz".
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.