Artemis I suziriaren jaurtiketa atzeratu dute berriro ere
NASAren Artemis I misioa bertan behera gelditu da larunbat honetan ere, taldea SLS suziriaren zati zentrala hidrogeno likidoz hornitzeko sisteman beste ihesaldi bat geldiarazteko lanean aritu ondoren, jaurti baino ordu batzuk lehenago, AEBko espazio-agentziak jakitera eman duenez. Misioaren egutegiaren arabera, datorren astelehenean, irailaren 5ean, irekiko da jaurtiketarako hurrengo leihoa; jaieguna izango da Estatu Batuetan.
Ihesaren gunean helioarekin presioa egin ondoren, hidrogeno likidoaren fluxua berrabiarazi dute, baina oso motel, ihesa benetan gelditu den ikusteko, Artemis I misioaren webgunean jarritako mezu baten arabera. Hala ere, arazoak konpondu barik jarraitu du. Hori dela eta, NASAk jaurtiketa atzeratzea gomendatu du.
Larunbat honetan, irailak 3, jaurti nahi zuen NASAk tripulatzailerik gabeko Artemis I misioa, Orion ontziak eta Jaurtiketa Espazialerako Sistemako suziriak (SLS, ingelesezko sigletan) osatua. Izan ere, ezin izan zuten astelehenean, abuztuaren 29an, jaurti, akats teknikoak bitarteko.
Hala jakinarazi zuen NASAk Twitter bitartez. Bertan zehaztutakoaren arabera, 14:17etan hasiko da Ilargirako bidaia (20:17etan, Euskal Herrian).
Agentzia espazialak azaldu zuen Artemis Iaren jaurtiketa burutzea oztopatu zion akatsak SLSren erdiguneko lau motoreetako batekin zerikusia zuela. Hain zuzen ere, 3 zenbakidun motoreak ezin izan zuen aireratzeko gisako tenperatura hartu.
Behin akatsa konponduta, Mike Sarafin Arteis misioko zuzendariak aurreratu zuen Artemis Iak Kennedy Zentro Espazialeko 39B plataforman jarraitzen duela, eta ziurrenik gaur bertan aterako dela espaziorantz.
Artemis Iaren helburua da, tripulatzailerik gabe oraindik, aurrerantzeko misioetarako lehen pausoa izatea. Hala, azken xedea astronautak Ilargiko gainazalera itzultzea litzateke, eta datozen hamarkadetan zehar gizakien presentzia ahalbidetzea, epe luzera.
Asmoa da 2024rako NASAk Artemis II bidaltzea. Aurrekoaren ibilbide berdina egingo du, baina tripulazioarekin oraingoan, eta hurrengo urtean gauza bera egingo du Artemis III misioak. Gainera, azken horrek emakume beltz bat bidaliko du lehen aldiz Ilargira.
Albiste gehiago gizartea
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioak Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.