Arrakastaz lortu du NASAk DART espazio ontzia asteroide baten kontra jaurtitzea, horren orbita desbideratzeko
Arrakastaz lortu du NASA agentziak DART espazio zunda asteroide baten kontra jaurtitzea, horren orbita desbideratzeko. Operazioaren helburua etorkizunean Lurra mehatxupean jar dezaketen objektuak halako talka batekin desbideratzeko gai diren jakitea da.
Atzo, Estatu Batuetako ekialdean 19:14 zirenean (01:14 Euskal Herrian) izan zen jaurtiketa. Segundoko 6,6 kilometroko abiaduran jaurti dute Dart (dardoa ingelesez) espazio ontzia Dimorphos asteroidearen aurka, Lurretik 11 milioi kilometrora.
Bide urratzaile izan nahi du misioak, karga leherkorrik gabeko eragile zinetikoaren metodoa probatuz. Alegia, kamikaze erako zunda bat erabili da asteroide baten aurka jo eta haren orbita apur bat aldatzen saiatzeko.
NASAk zuzenean eman du operazioa, eta probaren aurreneko fasea "arrakastatsua" izan dela esan dute arduradunek. Orain, zientzialariek egunak edo asteak beharko dituzte, proba historiko honek bere helburua bete duen jakiteko.
Asteroide baten orbita desbideratzen ahalegintzen diren lehen aldia da. Orain 66 milioi urte antzeko objektuen ondorioz desagertu ziren hainbat espezie —dinosauroak, besteak beste—, eta halakorik berriro ez gertatzeko, Lurra babestu nahi da.
Jaurtiketaren ondoren, Lori Glaze NASAko Zientzia Planetarioen Dibisioko zuzendariak esan du munduak gaur "kapitulu berri bat" zabaldu duela. Bere hitzetan, gaurtik, asteroide baten talkak eragin ditzakeen ondorio kaltegarriak ekiditeko gai izango da gizateria. "Sinestezina da. Inoiz ez dugu halako gaitasunik izan", esan du.
Bere aldetik, Bill Nelson NASAko administratzaileak ere txalotu egin du operazioa, "aurrekaririk gabekoa" izan dela esanez. "Gizateria osoarentzat benetako onura duen misioa da", esan du.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.