Arrakastaz lortu du NASAk DART espazio ontzia asteroide baten kontra jaurtitzea, horren orbita desbideratzeko
Arrakastaz lortu du NASA agentziak DART espazio zunda asteroide baten kontra jaurtitzea, horren orbita desbideratzeko. Operazioaren helburua etorkizunean Lurra mehatxupean jar dezaketen objektuak halako talka batekin desbideratzeko gai diren jakitea da.
Atzo, Estatu Batuetako ekialdean 19:14 zirenean (01:14 Euskal Herrian) izan zen jaurtiketa. Segundoko 6,6 kilometroko abiaduran jaurti dute Dart (dardoa ingelesez) espazio ontzia Dimorphos asteroidearen aurka, Lurretik 11 milioi kilometrora.
Bide urratzaile izan nahi du misioak, karga leherkorrik gabeko eragile zinetikoaren metodoa probatuz. Alegia, kamikaze erako zunda bat erabili da asteroide baten aurka jo eta haren orbita apur bat aldatzen saiatzeko.
NASAk zuzenean eman du operazioa, eta probaren aurreneko fasea "arrakastatsua" izan dela esan dute arduradunek. Orain, zientzialariek egunak edo asteak beharko dituzte, proba historiko honek bere helburua bete duen jakiteko.
Asteroide baten orbita desbideratzen ahalegintzen diren lehen aldia da. Orain 66 milioi urte antzeko objektuen ondorioz desagertu ziren hainbat espezie —dinosauroak, besteak beste—, eta halakorik berriro ez gertatzeko, Lurra babestu nahi da.
Jaurtiketaren ondoren, Lori Glaze NASAko Zientzia Planetarioen Dibisioko zuzendariak esan du munduak gaur "kapitulu berri bat" zabaldu duela. Bere hitzetan, gaurtik, asteroide baten talkak eragin ditzakeen ondorio kaltegarriak ekiditeko gai izango da gizateria. "Sinestezina da. Inoiz ez dugu halako gaitasunik izan", esan du.
Bere aldetik, Bill Nelson NASAko administratzaileak ere txalotu egin du operazioa, "aurrekaririk gabekoa" izan dela esanez. "Gizateria osoarentzat benetako onura duen misioa da", esan du.
Albiste gehiago gizartea
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera Gazteluko Plazako agertokian bederatzi eguneko zoramenari.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.
Abisu horia ezarri dute Euskadin ostiralera arte, tenperaturak 35 gradura iritsiko baitira
Tenperaturak oso altuak izango dira, 27 eta 35 gradu artekoak, gunearen arabera.