Gerra Zibilaren eta frankismoaren mila hobi komun baino gehiago daude, noiz deshobiratuko zain
Gonzalo Queipo de Llano jeneral frankistaren hilotza Makarenako basilikatik ateratzea Espainiako Memoria Demokratikoaren Lege berriaren ezarpenean mugarri bihurtu da. Dena dela, Gerra Zibileko eta frankismoko biktimak dituzten mila hobi komun baino gehiago daude orandik deshobiratu gabe.
Indarrean sartu berri den Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, 1936ko kolpe militarrean parte hartu zuten buruzagien gorpuak "sarrera publikorik ez duten hilerrietara" eraman behar dituzte, gorazarre-ekitaldiak saihesteko asmoz.
Horrela, Queipo de Llanoren hilotza Makarena basilikatik atera berri dute; Jose Antonio Primo de Rivera Falangeren sortzailea Erorikoen Haranetik ateratzeko izapideak abiatu ditu bere familiak; baita Toledoko Alcazarrean lurperatuta dauden Jose Moscardo jeneralaren eta Jaime Milans del Bosch teniente koronelaren kasuetan.
114.000 desagertu
Izaera sinboliko handia duten deshobiratze horiek gorabehera, Gerra Zibilean eta frankismoan desagertutako 114.000 pertsona ingururen bilaketa lanei bultzada berria eman nahi die Memoria Demokratikoren Lege berriak, lan hori Estatuaren esku espreski utzi baitu.
Hori lortzeko, Espainia osotik banatuta dauden hobi komunetan lurperatutako gorpuak ateratzea izango da gakoetako bat, eta horretarako Espainiako Gobernuaren inplikazio handiagoa eskatzen dute biktimen senideek.
"Hobietan dauden pertsonen identitateak ikertzeko baliabide gehiago eskaini behar ditu Gobernuak, orain arte lehenetsi dutelako hobi kopurua, horietan lurperatuta zeuden pertsonak ikertzearen aurretik. Eta batez ere, laguntza eske joateko lekurik ez duten familiak artatu behar ditu Gobernuak", salatu du EFEk jasotako adierazpenetan Emilio Silva Memoria Historiakoa Berreskuratzeko Elkarteko presidenteak.
Hobi kopurua, etengabe gaurkotzen
Egun, 2.615 hobi zenbatuta ditu Espainiako Gobernuak, Presidentziarako Ministerioaren webgunearen arabera. Hobi gehienak Aragoin (598), Andaluzian (546) eta Asturiasen (381) daude. Zenbaki horiek etengabe gaurkotzen ari dira, Ministerioaren iturriek diotenez, Erkidegoetatik emandako datuei esker, hain zuzen ere.
2.615 hobi horietatik 531 erabat ala partzialki deshobiratu dituzte, eta beste 259 desagertutzat eman dituzte, dokumentazioa eta lekukotzak izan arren, haren kokapena aurkitzea ezinezkoa egin zaielako.
"Espainiako ia herri guztietan daude hobiak", esan dute Ministerioaren iturriek, "baina kasu askotan inork ez ditu erreklamatu", esaterako, La Barrancan (Lardero, Errioxa) eta San Salvadorren (Oviedo, Asturias).
Espainiako Gobernuak deshobiratze lanak abiatuko ditu "esku hartu gabeko" 1.049 hobietan, eta asmoa izango da 1.200 gorpu aurkitzea eta 1.000 inguru deshobiratzea datorren urtean, 2023ko aurrekontuen programak Memoria Demokratikoari dedikaturiko sailaren arabera.
Albiste gehiago gizartea
"Nahasmendu delirantea" diagnostikatu diote medikuek Kabiecesen 400 haur baino gehiago txertatu gabe utzi zituen erizainari
Epaiketaren laugarren egunean, auzipetua auzitegian aurkeztu da, baina deklaratzeko moduan ez dagoela onartu du.
Iruñeko Planetarioa berreraikitzeko lanak hasi dira
Urtarrilean kupula larriki kaltetu zuen sutearen ondoren, Iruñeko Planetarioa Tornamira Aretoa zaharberritzen eta eraikina osorik modernizatzen hasi da. Kultura sailburu Rebeca Esnaolak zentroa zientzia eta astronomia dibulgaziorako abangoardiako gune gisa berreskuratzea helburu duten jarduerak azaldu ditu.
Sindikatuek eta pentsiodunek protesta egin dute Eusko Legebiltzarraren aurrean
Pentsioak Lanbide arteko Gutxieneko Soldatara (LGS) arte osatzeko Herri Ekimen Legegilea (HEL) Jaurlaritzak aintzat hartu ez izanagatik protesta egin du pentsiodunen mugimenduak. Bestalde, enplegu publikoko prozesuetan izandako euskararen aurkako "erasoaldi judiziala" salatu du LAB sindikatuak.
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.