Hego euskal herritarren ia erdia zazpi udalerritan bizi dira
Hego Euskal Herriko biztanleriaren ia erdia (% 42,43) tokiko zazpi hiri handienetan bizi da, hau da, 50.000 biztanlerik gorako udalerrietan: Bilbon, Gasteizen, Iruñean, Donostian, Barakaldon eta Getxon. Horietatik guztietatik, Bilbo da biztanle gehien dituena, gainontzeko hiriburuetatik nabarmen gehiago. Hala ere, Bizkaiko hiri nagusiak auzokideak galdu ditu azken bi hamarkadetan, % 1,38, gainontzeko hiriburuek ez bezala. Horien artean, nabarmendu beharra dago Gasteizen bilakaera, % 15,45 handitu baitu bere populazioa 20 urtean.
Goranzko bilakaera izan duten herri handiek, baina, gorabeherak izan dituzte bi hamarkadotan, eta, Bilbok bezala, desazkundea izan dute une jakin batzuetan. Kolperik handiena 2008ko krisi ekonomiko globalak erakarrita etorri zen, orokorrean, 2010etik aurrera nabaritzen hasi zena. Denen artean, Bizkaia izan da kolpea gehien pairatu duena, Bilbon bederatzi urtez jarraian izan baita beheranzko joera; aldiz, Donostian zazpi urtekoa izan zen; Iruñean, bostekoa eta Gasteizen, nabarmen gutxiagokoa, bi urtekoa, hain zuzen.
Getxon, deskalabrua inon baino lehenago hasi zen, 2008an, eta, ordutik, urtez urte joan da biztanleria galtzen, 2017an loraldi txiki bat lortu zuen arren. Barakaldok, aldiz, desazkundearekin abiatu zuen bigarren milurtekoa, eta, gainontzeko herri handiek ez bezala, krisi-ekonomikoaren aldian hazkundea izan zuen 2013ra arte. Irunek, aldiz, Donostiaren joera bera izan du: urte bat lehenago, 2009an, desazkundean erori zen, eta halaxe jarraitu zuen sei urtez.
Herri txikiak, gehiengoa
Hamar pertsonatik lau bizi da hiri handiren batean Hego Euskal Herrian, baina, hala ere, horiek zazpi dira bakarrik gurean. Baina, zenbat herri dago lau lurraldeotan? Bada, 523, eta horien erdia baino gehiago Nafarroan daude: 272.
Horietatik guztietatik, Hego Euskal Herriko herri eredua, edo gehien errepikatzen dena, 250 eta 1.000 biztanle artekoa da; mota horretakoak dira nagusi, 157 baitaude guztira. Horietan, batez bestean, 500 auzokide bizi dira. Halere, azken 20 urteetako joera da gero eta jende gehiagok hirigune handietarako bidea hartzea, herri txikiak alde batera utzita.
Albiste gehiago gizartea
Kutsadura arriskua Arabako 12 herritan, Ihuda ibaian isuria egon daitekeelako
Eusko Jaurlaritzaren eta Gaztela eta Leongo larrialdi zerbitzuek alerta egoera ezarri dute, ibai-ibilguan karramarro ugari hilda agertu direla jakin ostean.
Beloradoko moja ohiek Mario Iceta artzapezpikuaren aurka jarritako salaketa artxibatu dute
Erabaki horrek bat egiten du Beloradoko monasterioko moja ohien utzarazpena aldi baterako geldiaraztearekin. Erlijiosoek errekurtsoa jarri duten arren, Artzapezpikutzak eskatu du utzaraztea behin-behinean exekutatzeko, eta gogorarazi du lau kasutan bertan behera geratu dela neurria.
Adituen txosten baten arabera, "gaintentsioaren kateatutako erorikoak" izan ziren itzalaldiaren arrazoia
Elektrizitatea Garraiatzeko Sareen Kudeatzaileen Europako Sareak (Entso-E) apirilaren 28ko gertakariak zerrendatzen dituen txosten bat aurkeztu du. Egun hartan gertatutakoa "erabat berria dela Europan" zehaztu du eta ez du uste energia berriztagarrien ekoizpenak sortu zuenik.
Getariako atun gorriaren haztegian gizendutako lehen aleak portura eraman dituzte
Gezi moduko lantza bat erabili dute atun horien estresa txikitu eta haragia ahalik eta gozoena izan dadin. Atun gorriak portura eraman dituzte, eta bertan pisatu, neurtu eta aztertu dituzte. Orain, proiektua fase berri batean sartuko da.
Dagoeneko 12 familiak jarri dute salaketa Bernedoko kanpalekua dela eta
Sexu-askatasunaren aurkako aurreko lau salaketei beste zortzi gehitu zaizkie orain, EITBk jakin ahal izan duenez. Halaber, ikerketa judiziala hasteko aurretiazko eginbideak ireki dituzte berriki.
70 talde feministak baino gehiagok eta LGTBIQ+ taldeak Bernedoko udalekuen aurkako "lintxamendu kanpaina" salatu dute
"Ultraeskuinak" eta "puritanismoak" sexu- eta genero-disidentzia adingabeei egindako erasoekin lotu nahi izatea kritikatu dute.
Auto-ilara luzeak sortu dira A-8 autobidean, Malmasinen, Donostiarako noranzkoan
Hiru ibilgailuren arteko istripua izan da tunelaren barruan, eta errei bat itxi dute.
Xabiertxok, 100 urte: "Uste dut gaur egungo hezkuntzak garai hartako ekosistema euskaltzale hori behar duela"
Duela 100 urte argitaratu zuen Ixaka Lopez Mendizabal tolosarrak Xabiertxo, haurrei euskaraz irakurtzen irakasteko liburua. Haritz Azurmendi Jakin Fundazioko kidea aritu da mendeurrenaren ospakizuna prestatzeko lanetan, eta liburuari buruzko bitxikeriak azaltzeaz gain, Xabiertxok Euskal Herriari egin dion ekarpenaren inguruan mintzatu da.
Milaka herritar atera dira kalera Palestinaren alde
Gazarako Mugimendu Globala Euskal Herriak deituta, Iruñean 18:30ean abiatu da manifestazio nagusia Merindadeen plazatik, eta Donostian, Gasteizen eta Bilbon, 19:00etan. Halaber, unibertsitateko ikasleek manifestazioak egin dituzte 12:00etan euskal hiriburuetan.
ES-Alert ohartarazpen sistema probatu du SOS Deiak zerbitzuak Balmasedan
Balmasedan zeuden mugikorrek ohartarazpen mezu bat jaso dute. Sistema honekin jakinaraziko zaio gizarteari hondamendiren baten arriskua. Balmasedan egindako probarekin eraginkortasun-maila ezagutu nahi izan da, behar izanez gero hobetu ahal izateko. Soinua entzun ondoren, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez idatzitako mezu bat jaso dute gailuetan, probaren berri emanez.