"Super arbolak", berotze globalari aurre egiteko
Errendimendu handiko arbolak, eliteko zuhaitzak edota "super arbolak". Modu askotara deitzen dira mundu mailako basogintzaren erronka bihurtu diren landareak. Klima aldaketaren aurrean basoen osasuna bermatzea dute helburu, egur sektorearen onura ekonomikoak areagotzearekin batera. Enbriogenesi somatikoaren teknikaren bidez lortzen dira laborategietan, eta mugarri bat ezarri dute basogintzan eredu diren herrialdeen ingurumen estrategietan.
NEIKER Nekazal Ikerketa eta Garapenerako Euskal Erakundeak hamar urte baino gehiago daramatza enbriogenesi somatikoaren teknikarekin lanean, eta ikerketa lerro horretan, lorpen handienetako bat iaz Laudion landatutako pinus radiata —Euskal Herrian gehien landatzen den espeziea— basoa da. Espezie horretako "super arbolen" lehen landaketa da Europa osoan, eta proiektua zuzendu duen Paloma Moncalean NEIKERreko Baso Zientzien Saileko ikertzailearen hitzetan, urrats iraultzaile bat da basogintzan.
Besteak beste, tenperatura altuei, lehorteei edota mantenugaietan pobreak diren lurzoruei aurre egiteko ezaugarriak dituzte eliteko zuhaitzek, laborategian egindako aukeraketa zorrotzen ondorioz. Horrez gain, bioteknologiari esker, hazi bakarretik milaka zuhaitz lor daitezke, eta arbola horien hazte prozesua nabarmen murrizten da, baso jabeen onura ekonomikoak areagotuz, Monkaleanek azaldu duenez.
"Basogintzan aurreratuen dauden herrialdetan erabiltzen ari diren teknika bioteknologikoa da. Ohiko tekniken bidez, hazi bakarretik zuhaitz bakarra ateratzen da. Guk, zelula bakarretik milaka zuhaitz sor ditzakegu. Berretsi nahi duguna, ondorengoa da: laborategian dugun zelula multzoari estres baldintzak ezartzen badizkiegu, adibidez, tenperatura altuetara edo ur gutxi izatera ohitzen baditugu, landare horiek prestatuago egongo dira kanpoko estresari aurre egiteko. Adibidez, laborategian tenperatura altuetan egon den landarea, landa guneetan hobeto egokituko da tenperatura altuetara. Hori berretsi nahi dugu", zehaztu du.
Europar Batasunak finantzatu du NEIKER garatzen ari den egitasmoa, "Multiforever" ekimenaren baitan. Besteak beste, basoen osasuna, espezie alternatiboak, zuraren kalitatea eta hobekuntza genetikoa daude planaren ardatzean, klima aldaketaren aurrean, jasangarritasunaren bila.
Zure interesekoa izan daiteke
Osakidetzak markak hautsi ditu azaroan, 34 transplanteekin, Gurutzetako Ospitalean
Zentroak 25 giltzurrun-transplante eta 9 gibel-transplante egin ditu hilabete bakarrean, eta arlo horretan estatuan eta nazioartean duen lidergoa sendotu du.
Esquadra Mossoek eta Guardia Zibilak IRTA-CReSA laborategiaren egoitza miatu dute, txerri-izurri afrikarra dela eta
Zero gunetik gertu dagoen eraikinean sartu dira gaur goizean, epailearen aginduz. Inguru hori susmopean dago, txerri-izurri afrikarra zabaltzea eragin omen zuen ihesaldi bat ikertzeko.
Mancisidor hautatu dute ararteko, EAJ, PSE-EE eta PPren babesarekin, eta EH Bilduren oposizioarekin
Haren aurrekoak, Manuel Lezertuak, ekainaren 19an formalizatu zuen karguari uko egin ziola, eta, harrezkero, Ines Ibañez de Maeztu izan da jarduneko arartekoa.
Hiru pertsona zauritu dira BI-637 errepidean, Erandion, hiru ibilgailuk eta autobus batek izandako istripuan
Ezbeharra 07:50 aldera gertatu da, eta ezkerreko eta erdiko erreiak itxi behar izan dituzte. Ondorioz, hiru kilometroko auto-ilarak sortu dira.
Bizkaibusen Mugi txartela erabilita ibili ahal izango da aurrerantzean
Horrela, hiru lurraldeetako edozein garraio-txartel (Bat, Barik eta Mugi) erabilita, erabiltzaileek Bizkaibusean ibiltzeko aukera izango dute, ordainketa-sistema integratu eta homogeneo baten bidez.
Albiste izango dira: EITB Maratoia, Talgo Euskadira itzuli da eta 2026rako aurreikuspen ekonomikoa
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Baserritar jantziak, maileguan: “Sarerik ez duten familiak etortzen dira gehienbat”
Orioko Herri Ikastolan baserritar jantziak maileguan uzteko egitasmoa antolatu dute, bigarren urtez jarraian, "piztu eta eragin" ekimenaren baitan. Arropak berrabiltzea du helburu, baita herrian sarerik ez duten familiei laguntzea ere. Abarkak, gonak, zapiak, artilezko galtzerdiak... Denetarik bildu dute, eta egunotan familiak hurbilduko dira behar duten hori jasotzera.
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.