Dinosauro espinosaurido espezie berri baten hezurrak aurkitu dituzte Errioxan
Xabier Pereda paleontologo eta Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak zuzendutako ikerketa-talde batek dinosauro espinosaurido baten fosil ugari aurkitu ditu Igean (Errioxa), eta aurkitutako materialaren aurreazterketaren arabera, litekeena da dinosauro mota horretako espezie berri bat izatea.
2022ko uztailean "Virgen del Villar 2" aztarnategian egindako aurkikuntza ostiral honetan aurkeztu zuten komunikabideen aurrean. Espinosauridoei dagozkien lau eskeleto partzial aurkitu zituzten hasieran eta askoz ere osoagoa zen bosgarren eskeleto bat azken kanpainan. Hain zuzen ere, Iberiar Penintsulan inoiz aurkitu den espezie honetako eskeleto osoena da eta, ziur aski, Europako osoena ere bai. Orain arte aurkitutako osoena Ingalaterrako Baryonyx zen eta haren pare bada, Peredak adierazi zuenez. Aztarnategiaren "aparteko balioa" nabarmendu zuen EHUko ikertzaileak eta oraindik ere indusketak ez dituztela amaitu gehitu zuen.
Datozen hilabeteetan baieztatu beharko dute espezie berria dela, aurkitutako material guztiaren ikerketa amaitu eta erregistro paleontologikoan argitaratuta, baina ziur agertu ziren.
Hala, espinosaurido espezie berri hori Iberiar Penintsulan gaur egun dauden hiru espezieei gehituko litzaieke: Castellonen aurkitutako "Vallibonavenatrix", Teruelgo "Camarillasaurus" eta Portugalgo "Iberospinus" dira beste hirurak.
xabier-pereda-patxi-saez-benito-dinosaurio-rioja-efe-3
Ia hiru metroko altuerako superharraparia
Igeako Zentro Paleontologikoan gorde duten azken hezurdura handi hori aztertuta, ikertzaileek ondorioztatu dute dinosauro horrek 7 eta 8 metro arteko luzera zuela, 2,5 eta 3 metro arteko altuera eta 1.300 eta 1.500 kilo bitarteko gorputz-masa.
Espinosauridoek garezur luzexka zuten eta krokodiloenak bezalako hortz konikoak. Superharrapariak ziren eta batez ere arrainak jaten zituzten, baina baita beste animalia batzuk ere, muskerrak eta krokodiloak, esaterako.
Ikertzaileek uste dute, ziur asko, duela 120 milioi urte bizi izan zirela Errioxako inguru horietan eta aintzira handi baten ertzean zelatan egongo zirela, ur ez sakonetan arrainak eta beste ornodun batzuk harrapatzeko, igeri aktiboa egin beharrean.
Peredak azaldu zuenez, Errioxa funtsezko eskualdea da dinosauro talde horren bilakaera ulertzeko, eta, aldi berean, mundu mailan erreferentzia da espinosauridoen azterketan, 170 aztarnategi baititu, jatorrizko egoeran. Horietako 30 'Ikniten Bidean' sartuta daude.
Albiste gehiago gizartea
Oñatiko Larraña Etxeak 20 nazionalitateko 100 errefuxiatu hartzen ditu
Zentroa kudeatzen duen Zehar-Errefuxiatuekin elkarteak salatu du Erregelamenduaren erreforma berriak nazioarteko babesa eskatzen duten pertsonak "zigortzen" dituela. 3.000 pertsonak baino gehiagok eskatu dute nazioarteko babesa Euskadin aurten.
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Musika, nagusi: EAEko 10 kultur ekitalditatik hiru musikari lotutakoak dira
6.342 kontzerturekin, musika euskal agendan gehien agertzen den forma kultural gisa finkatu zen iaz. Ondoren antzerkia (4.239 ekitaldi) eta, urrunago, zinema/ikus-entzunezkoak (2.349) eta dantza (860).
EAEko kultur ekitaldien ia erdiak euskarazkoak edo elebidunak dira
2024an programatutako kultur ekitaldien % 32,8 euskara hutsean izan ziren, eta % 13,1 elebidunak, gaztelaniarekin edo beste hizkuntza batekin batera.
EAEko kultur sarea: bizia, baina asimetrikoa
2024an, ia 20.000 ekitaldi inguru erregistratu ziren hiru lurraldeetan, Kulturklik atariaren arabera. Beste era batera esanda: egunean, batez beste, 55 kultur saio izan ziren EAEko udalerrietan.
Kultur programazioa urte osoan zehar ereiten da EAEn, baina udazken-negua da sasoirik emankorrena
Orokorrean orekari eusten zaion arren, eskualdeen arteko aldeak egon badaude. Eremu batzuetan programazioa batik bat uda sasoira bideratzen dute, eta beste batzuetan, aldiz, ekitaldiak hilez hil sakabanatzen dituzte.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.