Proteina alternatiboak: etorkizuna bertan dugu
Proteina begetaletan, mikroorganismoetan, intsektuetan edota laborategian egindako haragia imajinatzea arraroa egiten zaio jende askori, baina gure inguruan badira elikadura mota hau ikertzen eta ekoizten hasi diren enpresak. Urte gutxi barru, gainera, gure elikaduraren portzentaje garrantzitsua beteko dutela espero da.
Paula Jauregi AZTIko ikerlariak azaldu digunez, ohiko iturrietatik edo ohiko prozeduretatik lortzen ez direnak dira proteina alternatiboak. Etorkizun hurbil batean funtsezkoak izango dira elikaduran; izan ere, munduko biztanleria hazi eta hazi ari da, horiek guztiak elikatzeko nahikoa proteina sortu beharko da, eta modu jasangarrian egin beharko da, gainera, planetari ahalik eta kalte txikiena egiteko.
Gaur egun, 8.000 milioi biztanle gara munduan, baina 2030ean 10.000 milioi izatea espero da, eta, ongi elikatuko bagara, jaten dugunaren % 15 eta % 20 artean proteina izan beharko litzateke. Testuinguru honetan, ezinbestekoa izango da proteina alternatiboak ekoizteko iturriak izatea.
Bost motatako proteina alternatiboak ditugu gaur egun: barazkietatik datozenak, mikroorganismoetatik (onddoak edo algak) ateratzen ditugunak, intsektuak, akuikulturatik datozenak eta laborategian sortutako haragiak dituenak. Bakoitzak bere alde onak ditu, baina baita gainditu beharreko hainbat erronka ere:
DLS proteinas alternativas 2 EUS
Mota hauetako proteina gehienak prozesu jasangarrien bidez eskuratu daitezke, eta horrek ingurugiroan uzten dugun arrastoa gutxitzen lagunduko digu. Gainera, baten batzuk oso kalitate altuko proteinak dira eta elikadura egokia izaten laguntzen digute.
Beste alde batetik, ordea, proteina hauek bertan ekoiztea da hurrengo urteetarako erronka nagusia, atzerriko ekoizpenari lotuta ez egoteko. Azkenik, ekoizpenak altua izan beharko luke, biztanleriaren zati handi batengana iritsi ahal izateko adinakoa.
Euskal Herrian badira dagoeneko landutako okela, intsektu eta barazkien bidez proteinak ikertzen eta ekoizten hasi diren enpresak. Laborategiko haragi eta intsektuen kasuan, gainditu beharreko bi oztopo dituzte: ekoizpen altua ahalbidetuko duten instalazioak eraikitzea eta Europako EPSA agentziaren baimena lortzea.
Proteina begetalaren kasuan, lanean hasita edo hasteko bidean daude hainbat enpresa, Noaingo MOA Foodtech, adibidez. Nekazaritzan albo batera utzi diren hondarrak baliatzen dituzte proteina eskuratzeko, hartzidura prozesu baten bidez. Angulas Aguinaga eta beste hainbat enpresarekin elkarlanean ari dira, proteina hauek haien produktuetan nola sartu ikertzen.
Ostegunera bitartean Barakaldoko BECen egingo den Food 4 Future azokan argi geratuko da proteina alternatiboak ez direla zientzia-fikzioa eta esku-eskura ditugula.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.