Iaz, 204 pertsonak egin zuten euren buruaz beste Hego Euskal Herrian
Iaz 204 pertsonak egin zuten euren buruaz beste Hego Euskal Herrian, Eustat Euskadiko Estatistika Institutuak eta Nafarroako Gobernuak emandako datuen arabera. Hain justu, gaur da, irailaren 10ean, Suizidioa Prebenitzeko Nazioarteko Eguna, eta horren harira zabaldu dituzte datuok.
Adituen ustez, suizidio arriskuan dauden pertsonak identifikatzea eta haien jarraipena egitea giltzarri da arazoari aurrea hartzeko. Europar Batasunean, gazteen artean suizidioa da lehen heriotza eragilea.
Eustatek uztailean jakinarazi zituen suizidioaren inguruko 2023ko datuak. Horien arabera, gizonezkoak izan ziren nagusi (% 74) euren buruaz beste egin zuten pertsonen artean (141etik 105), eta 40-49 eta 50-59 urte bitartekoek izan zuen intzidentzia gehien. LGTBIQ+ kolektiboa da zaurgarriena, bereziki, pertsona transexualak.
2022arekin alderatuta, behera egin dute suizidioek, baina duela 40 urteko datuekin alderatuz gero, bikoiztu egin da bere buruaz beste egiten dutenen kopurua.
Nafarroan, 2024ko lehen seihilekoan, 23 pertsona hil ziren bere buruaz beste eginda, eta Osasun Departamentuak 163 suizidio kode (suizidio arriskuan dauden pertsonak identifikatzeko eta jarraitzeko Osasunbidearen tresna) aktibatu zituen, % 57 emakumeak izan ziren.
Espainiako estatuan azken urtean bere buruaz beste egindakoen artean % 82 psikofarmakoak hartuta hil ziren, eta igo egin da intoxikazioz artatu dituzten 11 eta 15 urte arteko nerabeen kopurua ere, horien artean gehienak neskatilak izan dira.
Suizidio-saiakerek ere gora egin dute: heriotza bakoitzeko 20 saiakera inguru daudela uste da.
Suizidioa prebenitzeko planak
Munduko Osasun Erakundeak (MOE) 2014an emandako gomendioei jarraiki, EAEn eta Nafarroan heriotza mota hori prebenitzeko egitasmo eta erakundeak daude sortuta. Eusko Jaurlaritzak duela bost urte osatu zuen Euskadiko Suizidioan Prebenitzeko Plana, eta Nafarroako Suizidioaren Erakunde arteko Batzordeak 10 urte bete berri ditu.
Espainiako Estatuan, baina, ez da horrelakorik. Hain zuzen ere, atzo aurkeztu zuen Espainiako Osasun Ministerioak Suizidioa Prebenitzeko Ekintza Plana eta gaur zortzi azalduko die erkidegoei, Osasun Sistemaren lurralde arteko batzordeak behin betiko testua onartu eta 2025ean indarrean sar dadin.
Pentsamenduak, ideiak edo jokabide suizida izateko arriskurik baduzu, deitu 024 doako telefonora. Jokabide suizida izateko arriskua duen pertsona baten senide edo hurbilekoa bazara, deitu 024 telefonora. Osasun Ministerioaren telefonoa da. Familia-medikuarenera ere joan zaitezke. Larrialdi egoeran bazaude, deitu zuzenean 112 zenbakira.
Zure interesekoa izan daiteke
Zestoako kasuari buruz gizarte-zerbitzuek egindako txostena "ez zen zuzena", Arartekoaren teknikari baten arabera
Zestoako sei herritarren aurka atzo abiatutako epaiketaren bigarren saioan deklaratu du Herriaren Defendatzailea erakundeko langileak, defentsaren lekuko gisa.
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.