Iaz, 204 pertsonak egin zuten euren buruaz beste Hego Euskal Herrian
Iaz 204 pertsonak egin zuten euren buruaz beste Hego Euskal Herrian, Eustat Euskadiko Estatistika Institutuak eta Nafarroako Gobernuak emandako datuen arabera. Hain justu, gaur da, irailaren 10ean, Suizidioa Prebenitzeko Nazioarteko Eguna, eta horren harira zabaldu dituzte datuok.
Adituen ustez, suizidio arriskuan dauden pertsonak identifikatzea eta haien jarraipena egitea giltzarri da arazoari aurrea hartzeko. Europar Batasunean, gazteen artean suizidioa da lehen heriotza eragilea.
Eustatek uztailean jakinarazi zituen suizidioaren inguruko 2023ko datuak. Horien arabera, gizonezkoak izan ziren nagusi (% 74) euren buruaz beste egin zuten pertsonen artean (141etik 105), eta 40-49 eta 50-59 urte bitartekoek izan zuen intzidentzia gehien. LGTBIQ+ kolektiboa da zaurgarriena, bereziki, pertsona transexualak.
2022arekin alderatuta, behera egin dute suizidioek, baina duela 40 urteko datuekin alderatuz gero, bikoiztu egin da bere buruaz beste egiten dutenen kopurua.
Nafarroan, 2024ko lehen seihilekoan, 23 pertsona hil ziren bere buruaz beste eginda, eta Osasun Departamentuak 163 suizidio kode (suizidio arriskuan dauden pertsonak identifikatzeko eta jarraitzeko Osasunbidearen tresna) aktibatu zituen, % 57 emakumeak izan ziren.
Espainiako estatuan azken urtean bere buruaz beste egindakoen artean % 82 psikofarmakoak hartuta hil ziren, eta igo egin da intoxikazioz artatu dituzten 11 eta 15 urte arteko nerabeen kopurua ere, horien artean gehienak neskatilak izan dira.
Suizidio-saiakerek ere gora egin dute: heriotza bakoitzeko 20 saiakera inguru daudela uste da.
Suizidioa prebenitzeko planak
Munduko Osasun Erakundeak (MOE) 2014an emandako gomendioei jarraiki, EAEn eta Nafarroan heriotza mota hori prebenitzeko egitasmo eta erakundeak daude sortuta. Eusko Jaurlaritzak duela bost urte osatu zuen Euskadiko Suizidioan Prebenitzeko Plana, eta Nafarroako Suizidioaren Erakunde arteko Batzordeak 10 urte bete berri ditu.
Espainiako Estatuan, baina, ez da horrelakorik. Hain zuzen ere, atzo aurkeztu zuen Espainiako Osasun Ministerioak Suizidioa Prebenitzeko Ekintza Plana eta gaur zortzi azalduko die erkidegoei, Osasun Sistemaren lurralde arteko batzordeak behin betiko testua onartu eta 2025ean indarrean sar dadin.
Pentsamenduak, ideiak edo jokabide suizida izateko arriskurik baduzu, deitu 024 doako telefonora. Jokabide suizida izateko arriskua duen pertsona baten senide edo hurbilekoa bazara, deitu 024 telefonora. Osasun Ministerioaren telefonoa da. Familia-medikuarenera ere joan zaitezke. Larrialdi egoeran bazaude, deitu zuzenean 112 zenbakira.
Albiste gehiago gizartea
Bi gizon atxilotu dituzte Azkoitian gizon bati sexu-erasoa egin eta legez kanpo atxikitzeagatik
Joan den asteartean, gizon bat Ertzaintzaren egoitzara joan zen sexu-eraso baten biktima izan zela eta bere borondatearen aurka atxiki zutela eta eraso fisikoa eta sexuala egin ziotela salatzeko.
Euskal Selekzioak eta Palestinak lagunarteko futbol partida jokatuko dute San Mamesen azaroaren 15ean
Espainiako agintarien arabera, ez da kirol ekitaldi huts bat izango, eta Palestinan pairatzen ari diren "giza eskubideen urraketa guztiak" ikusarazteko ere baliatuko dute lagunartekoa.
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.