Frantziako hainbat hirigunetan sartzeko beharrezkoa da dagoeneko eranskailu ekologikoa
Zenbait herrialdek egin bezala, Frantziako Estatuan ere gero eta estuagoak dira mugak gehien kutsatzen duten autoentzat. Hala, 2025eko urtarrilaren 1etik derrigorrezkoa da Crit'Air eranskailua Frantziako Estatuko hiri handi askotan, Emisio Baxuko Eremuetan (ZFE-m) sartzeko.
Zehazki 150.000 biztanletik gorako hiri edo hiriguneak behartuta daude Emisio Baxuko Eremuak ezartzera, eta horietan dagoeneko debekatuta dute sartzea 1997a baino lehen matrikulatutako autoek, espresuki emandako baimenik ez badute behintzat. Aix-Marseilla, Clermont-Ferrand, Estrasburgo, Grenoble, Lyon, Montpellier, Niza, Paris, Reims, Rouen, Saint-Étienne eta Tolosako hiriguneak dira gaur-gaurkoz arau honen mende daudenak.
Dena den, Euskal Herriko Hirigune Elkargoa ere Emisio Baxuko Eremua zehazteko prozesuan dago, eta, ondo bidean, 2025eko apirilaren 1ean indarrean sartuko da Euskal Herriko ZFE-m eremua. Kostaldeko 11 udalerri (kutsadura atmosferikoaren eragin handiena duen sektorea) hartuko lituzke barne: Hendaia, Urruña, Ziburu, Donibane Lohizune, Getaria, Bidarte, Miarritze, Angelu, Baiona, Bokale eta Tarnose (A-63 errepidetik itsasora arte dagoen tarte osoan). Eremu horretan sartzeko baimenik ez dute edukiko Crit'Air 5 eranskalua (grisa) daramaten ibilgailuek.
Neurriak, Frantzian matrikulatutako ibilgailuei ez ezik, Frantziaz kanpoko ibilgailuei ere eragiten die, eta, beraz, ziurtagiria eraman beharko dute eremu horietan sartu nahi duten atzerriko ibilgailuek ere. Motordun ibilgailu guztiek eraman beharko dute eranskailua, auto, bi gurpileko ibilgailu, triziklo edo kuatriziklo, merkataritza-ibilgailu arin edo astun zein autobusa izan.
Eranskailu ofizialek Crit'Air hitza daramate goialdean, eremu ekologikoak bereizteko erabiltzen dena eremuetako sarrera-irteera puntuetan, esaterako. Ibilgailuan, bestelako derrigorrezko eranskailuen gisan, bistan eraman beharko da, Poliziak argi ikusteko tokian. Arauarekin batera doaz, nola ez, hura betetzen ez dutenentzako isunak ere.
Sei kategoria, koloreka
Sei kategoriatako eranskailuak daude Frantzian, kutsatze-mailaren arabera koloreka sailkatuta. Zirkulazio-baimenaren arabera ematen zaio kategoria bat edo beste auto bakoitzari.
Auto ekologikoenek bereizgarri berdea daramate, baina, gaur egun, ibilgailu elektrikoek baino ezin dezakete lortu bereizgarri hori.
Erregaiarekin dabiltzan ibilgailuetan 'garbienak' direnek eranskailu morea izango dute, 1 zenbakiduna, eta zenbat eta kutsatze maila handiagoa, zenbaki altuagoa duen eranskailua eramango dute: 2 (horia), 3 (laranja), 4 (gorri-morea) edo 5 (grisa).
1997a baino lehen matrikulatutako autoek eta 2000. urtea baino lehen matrikulatutako motozikletek ez dute bereizgarririk lortzeko modurik izango, eta, beraz, debekatuta izango dute gune horietan sartzea.
Hala ere, komeni da jakitea Emisio Baxuko Eremu bakoitzak bere arauak dituela. Baliteke zenbait tokitan zenbaki jakin batetik gorako bereizgarria duten ibilgailuek baimenik ez edukitzea, ordutegi-mugak indarrean egotea edo urtean aldi jakin batzuetan sartzeko baimena baino ez izatea, esaterako. Tokian tokiko neurriak hemen kontsulta daitezke.
Nola eskatu Crit'Air eranskailua?
Frantziako Estatuko nahiz atzerriko ibilgailuetarako bereizgarria Internetez eskura daiteke, helbide honetan (helbide ofizial bakarra). Autoaren datuak bete eta bertan jarritako helbidean jaso ahal izango da eranskailua, 5 euro baino gutxiago ordainduta (bidalketa gastuak barne).
Albiste gehiago gizartea
Adunako prostituzio-etxe bateko arduraduna atxilotu dute, sexu esplotazioa eta sexu eraso baten saiakera leporatuta
Lokaleko langileetako batek tratu umiliagarria jasan zuela eta drogak kontsumitzera behartu zutela salatu zuen, besteak beste.
Elkar argitaletxeak erabaki du Igartza bekarekin ez jarraitzea, CAFek Israelekin duen lotura dela eta
Saioa Alkaiza bertsolari eta idazleak sariari uko egin eta hamar egunera iritsi da Elkarren erabakia. “Palestinar herriaren kontra gauzatzen ari den genozidioan CAFek duen inplikazioa" salatu zuen sortzaile iruindarrak.
Donostian izandako azken sexu erasoa salatzeko bilkura egin dute hiriko udaletxe atarian
45 urteko gizon bat atxilotu dute joan den ostiralean emakume batek jasandako sexu-erasoaren egilea izatea egotzita. Emakumeak ertzain-etxean salatu zuenez, gizonak sexu-erasoa egiteaz gain, zer egiten zuen eta norekin zegoen kontrolatzen zuen, eta lagunak ikustea debekatzen zion.
Euskal Sagardoak 2025eko sagar-uzta aurkeztu du Altzon
Aurtengoa sagar urtea dela ziurtatu dute, eta azken urtean bildutako sagar kopurua bikoiztea espero dute. Iaz ez bezala, aurtengo sagar uztak itxura oso ona du.
Osakidetzak 48 urtera zabalduko du bularreko minbizia detektatzeko baheketa
Osakidetzako Protonterapia Unitate berriaren obrak bisitatu ditu Imanol Pradales lehendakariak, eta bertan egin du iragarpena.
Bilboko hilketagatik atxilotutakoak ez dira indarkeriazko taldeetako kideak, Ertzaintzako buruaren arabera
"Etxerako bidean elkar ezagutzen ez zuten bi gazte taldekoak ziren" hiru atxilotuak eta hildakoa. Dirudienez, elkarri irainka hasi ziren, eta azkenean liskarra gertatu zen. Ertzaintzaren buruak errefusatu du atxilotuek talde edo indarkeriazko taldeekin lotura dutenik.

Urolako eta Goierriko adingabeen odolean konposatu kimikoak daudela baieztatu dute
EHUren azterketa batek ondorioztatu du adin txikikoetan aurkitutako PFAS konposatu kimikoen mailek ez dutela arrisku larririk eragiten osasunerako, baina zaintza indartzeko premia ohartarazi du.
Espainiako Gobernua Gasteizko errefuxiatuen zentroaren edukiera murrizteko proposamenaren "bideragarritasuna" aztertzen ari da
Gobernuak Euskadin duen ordezkaria "bat dator" eta "ulertzen du" baliabide horretako plazak 350etik 200era murrizteko Maider Etxebarria Gasteizko alkateak egindako eskaera.

Bilbon lurreratzekoak ziren zazpi hegazkin beste aireportuetara bideratu behar izan dituzte, lainoagatik
Madriletik, Alacantetik, Basileatik, Bartzelonatik, Vienatik eta Paristik goizeko lehen orduko zetozen hegaldiak Santanderrera bideratu dituzte. Horietako bat Madrilera itzuli behar izan da, eta beste bat Zaragozara bidali dute. Loiuko aireportuan zabaldutako laino mardulagatik gertatu dira gorabeherak.
Sute batek Renfeko aldirietako tren-zirkulazioa etenarazi du Santurtzin, Peñotako geltokian
Bestalde, sutearen ondorioz, Bilbo eta Santurtzi arteko tentsio elektrikoa kaltetu da, eta horrek atzerapenak eragin ditu C1 eta C2 lineetan.