Nola aplikatzen da 155. artikulua?
Auzitegi Konstituzionalak erreferendum legea eta iragankortasun juridikorako legea baliogabetu zituen; Espainiako Gobernuak Generalitatearen diru-kontuen kontrola bere gain hartu du; Guardia Zibila hautestontziak eta boto-paperak konfiskatu eta Kataluniako Gobernuko kideak atxilotu ditu; Fiskaltzak 700 alkate ikertzeko eta deklaratzera deitzeko agindua eman du eta Carles Puigdemont atxilotua izan daitekeela ohartarazi du.
Estatuak makinaria guztia jarri du abian Kataluniako erreferenduma galarazteko eta hurrengo urratsa Espainiako Konstituzioaren 155. artikulua aplikatzea izango dela ematen du.
Arestian aipatutako neurri horiekin guztiekin, Mariano Rajoyren Gobernuak 155. artikulua praktikan jarrita duela salatu zuen Carles Puigdemontek.
Baina, zer dio Espainiako Konstituzioaren 155. artikuluak eta nola aplikatzen da?
Zer da?
Espainiako Konstituzioaren 155. artikuluaren bidez, Espainiako Gobernuak autonomia erkidegoen jarduera kontrola dezake.
Salbuespeneko mekanismoak erabiltzeko aukera ematen dio Estatuari, honek "salbuespeneko edo muturreko neurriak" hartuta, autonomia bati "bere eginkizunak betetzera derrigortzeko".
Noiz aplika daiteke?
Artikuluak dioena aintzat hartuta, Espainiako Gobernuak bi kasutan ezarri dezake:
- Autonomia erkidego batek Konstituzioak eta beste lege batzuek agindutakoa betetzen ez dutenean.
- Autonomia erkidego batek Espainiaren interes orokorraren aurka jarduten duenean.
Nola aplikatu behar da?
Konstituzioaren 155. artikulua ezartzeko prozedura ondokoa da:
- Hasteko, Espainiako Gobernuak jakinarazpen bat igorri behar dio aipatu autonomia erkidegoko presidenteari, bere eginbeharrak betetzeko edo bere jarrera aldatzeko aginduz.
- Honek kasurik egin ezean, Espainiako Gobernuak "hartu beharreko neurriak hartuko ditu" autonomia horrek bere obligazioak bete ditzan.
- Espainiako Gobernuak proposamen bat eraman beharko du Senatura, hartu nahi dituen neurriak zehaztuta. Neurri horiek Autonomia Erkidegoen Batzordean eztabaidatuko dituzte eta kaltetutako presidente autonomikoak alegazioak aurkezteko aukera izango du.
- Behin betiko proposamena osoko bilkuran bozkatuko dute eta honek aurrera egin dezan gehiengo absolutuaren babesa ezinbestekoa izango da. Egun PPk dauka gehiengo absolutua Senatuan.
Aipatzekoa da Konstituzioaren 155. artikulua inoiz ez dela aplikatu eta, beraz, neurri horrek izan ditzakeen ondorioak aurreikustea zaila da.
Zure interesekoa izan daiteke
Erorien Monumentua eraisteko eskatu dute berriz ere Iruñean
Elkarte memorialistak kalera atera dira berriro larunbat honetan, Erorien Monumentua eraistea eskatzeko, eta PSNk, EH Bilduk eta Geroa Baik adostutako proiektua atzera botatzea eskatzeko.
Ertzaintzaren pilotakada bat jaso ostean hil zen Rosa Zarraren omenezko plaka jarri du Donostiako Udalak
Orain arte, 37 plaka jarri ditu Udalak, "terrorismoaren eta motibazio politikoko indarkeriaren biktima izan zirenei espazio publikoan ikusgarritasuna emateko".
Aurrekontuak adosteko proposamen "errealistak eta bideragarriak" eskatu dituzte EAJk eta PSE-EEk, "eredu aldaketarik gabe"
Datorren astean hasiko dira hurrengo urterako Euskadiko aurrekontuak negoziatzen. EH Bilduk eta Sumarrek "koherentzia" eskatu diete Eusko Jaurlaritzako bazkideei, "ezin delako guztiekin aldi berean negoziatu", eta PPk "hobekuntzak" proposatu ditu, batez ere, Osasunean eta Segurtasunean.
Istiluak Lasarte-Orian Voxen presentziaren aurkako protesta batean
Ertzaintzak segurtasun hesia jarri du Voxen mahaiaren inguruan, eta bertan bildutako antifaxisten aurka oldartu da. Lasarte-Oriako PSE-EE, EH Bildu, EAJ eta Elkarrekin Podemos alderdiek ere gaitzetsi dute Vox bertaratu izana.
Espainiako Gobernuak 2027ra arte lanean jarraituko duela ziurtatu du Sanchezek
Brasilen Nazio Batuen Erakundeak klimaren inguruan deitutako COP30 goi-bilera hasi aurretik agintariek izandako bileran parte hartu ostean emandako prentsaurrekoan, Pedro Sanchezek esan du Junts "oso serio" hartzen dutela, baina legegintzaldia amaitzearen aldeko apustua egin du, "ahaleginak merezi duelako"; izan ere, "Espainia azken 45 urteetako unerik onenetako bat igarotzen ari da". Sanchezen arabera, Gobernuak 2026rako aurrekontu-proiektua aurkeztuko du, baina, kontu berriak onartu zein onartu ez, "Espainiak aurrera egiten jarraituko du, eta Gobernuak bere bide-orriarekin jarraituko du 2027an legegintzaldi hau amaitu arte".
Jaurlaritzaren arabera, EAEko erakunde publikoen % 35ek ez dute euskarazko akreditazio-maila "benetan" betetzen
Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburu Ibone Bengoetxeak jakinarazi duenez, EAEko erakundeen % 35ean "ez da benetan egiaztatu" euskarazko hizkuntza-egiaztapenaren indizea. PPk "gaztelania hiztunen diskriminazioa" salatu arren, popularrak "ez daude batere kezkatuta" % 35 horrekin, eta horrek argi islatzen du PP nolakoa den, Bengoetxearen iritzian.
Euskadik eta Kanariek aldi baterako lan baimenak eskatu dituzte migratzaileentzat
Bakarrik dauden migratzaile adingabeen egoerak "nahiko trabatuta" jarraitzen duela adierazi du Kanarietako Gobernuko presidenteak, eta lurraldeen arteko lankidetza defendatu du.
Ertzaintza tiro errazeko poliziatzat azaltzea egotzi dio Estebanek Otegiri, eta segurtasun forora joateko eskatu dio
EBBko presidenteak deitoratu egin du EH Bilduko buruak euskal polizia autonomikoarekiko "gorrotoa" eragitea "arrazoi politikoengatik", eta segurtasun ereduari buruz eztabaidatzeko eskatu dio lehendakariak bultzatutako foroan.
Lehendakariak esan du ezker abertzalea sistemara hurbildu dela baina euskal gizartearekin oraindik zor etiko izugarria duela
Amaia Martinez VOXeko legebiltzarkideak "ezker erradikalak euskal politika munduan gero eta protagonismo gehiago" izatearen gainean galdetu dio lehendakariari. Pradalesek esan dio ezker abertzalea erakunde sistemara etorri dela azkenean, nahiz eta oraindik euskal gizartearekin zor etiko izugarria duen, eta PSE-EErekin duen koalizio gobernua defendatu du.
Sabino Arana Fundazioak omenaldia egin die nazismoak deportatutako EAJko militanteei
Bilboko egoitzan egin duten ekitaldian, plaka bat jarri dute nazien esku egondako, gutxienez, 13 kide jeltzaleen omenez.