Eusko Jaurlaritzak biktima izaera aitortu dio Mikel Zabalzari
Eusko Jaurlaritzaren Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak motibazio politikoko indarkeriaren biktima izaera aitortu dio Mikel Zabalzari. Guardia Zibilak atxilotu zuen 1985ean, eta bederatzi egun "desagertuta" egon ostean hilik agertu zen Bidasoa ibaian.
Balorazio Batzordearen ustez, Zabalza auzian "egokiro betetzen dira" 1978-1999 artean izandako motibazio politikoko indarkeriaren biktimak aitortzeko eta ordainak emateko legearen baldintzak. Auzia goitik behera aztertu du batzordeak irizpen batean, eta ondorioak latzak dira. Atxiloketaren nondik norakoak azaldu ditu, baita hurrengo hamarkadetako prozesu judizialak eta instituzionalak ere, eta egiaztatutzat eman du giza eskubideen urraketa, "tortura ankerren bidez eta tratu gizagabe eta iraingarrien bidez", eta baztertu egin du Bidasoan istripuz hil izana.
Eusko Jaurlaritzak antolatutako ekitaldi batean onarpen ofiziala egingo dute bihar, igandea, Orbaizetan (Nafarroa). Bertan izango dira, familiaren etxearen ondoan, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilaria, Mikel Zabalzaren senideak eta Mikel Gogoan memoria elkarteko kideak.
Batzordeak azaldu duenez, "egitatezko presuntzio sendoak daude uste izateko Mikel Zabalza atxilotu eta torturatu egin zutela, tratu txar eta zigor anker, gizagabe eta umiliagarriak jasan zituela, eta horren ondorioz hil zela". Guardia Zibilaren bertsioaren arabera, atxilotu eta gero ihes egin zuen, baina alegazio hori "ez da inondik ere onargarria". Batzordeak ondorioztatu du Zabalzaren "bat-bateko ihesaren hipotesia oso inprobablea dela, sinestezina ez esateagatik, eskura ditugun datu guztien argitan".
Gainera, irizpenaren arabera, ikerketa (batez ere hasierakoa, 1988 artekoa) "azalekoa" eta "ez sakona" izan zen. Poliziaren bertsioaren eta lekukoenaren arteko kontraesanak, polizien eta ordezkari politikoen adierazpen publiko kontraesankorrak eta kontakizun ofizialaren beste alde zalantzagarriak kontutan izanda, auziak "eginbide gehiago zabaltzea eskatuko zukeen" gertatutakoa argitzeko.
Familiak 1985an jarritako lehen demandatik, hainbat etapa izan dira epaitegietan. 1988an, Donostiako epaitegiek behin-behinean artxibatu zuen auzia. El Mundo-n agertutako informazio batzuen ostean, 1995ean berriz ireki zuten. Hala ere, auzia behin-behinean largetsi zuen berriro 2010ean, publiko egindako guardia zibilen arteko elkarrizketa batean torturen ondorioz hil zutela aipatzen bazen ere. "Eskua joan zaie", esan zuten. Hiro hipotesi hartzen dira aintzak azken epaian: Bidasoa ibaian murgildu zela, beste bitarteko likido batean murgildu zela eta indarkeriaz asfixiatu zutela.
Lehen hipotesia, hau da, Mikel istripuz ibaian ito izana, "oso gertagaitza" da batzordearentzat, lesioak ikusita. "Baztertzekoa ere bai, ia", dio irizpenean. Beste bi hipotesietatik "indarkeriazko heriotza" izan dela ondorioztatzen da, "giza hilketako etiologia mediku-legala, askatasunaz gabetutako pertsona bati eragindakoa, haren bizitza arrisku larrian jartzen zuten torturak jasanarazita"; tartean, "bainuontzia" eta "poltsa bidez asfixia. Horiek dira hipotesi "doienak eta bateragarrienak".
Txostenean bildutako informazioa "zabala, zorrotza eta xehea" da, eta oso zehatza da gertatutakoaren kontakizuna. Operazio berean atxilotutako guztiak aske geratu ziren, kargurik gabe. Zabalza, ordea, poliziaren zaintzapean zegoela hil zen.
Onarpen berantiarra
Batzordeak berak onartu duenez, "berandu" heldu da onarpena, eta familiak egiarako eskubidea du. Sendiaren mina bereziki aipatu du irizpenak. Mikelen amak, adibidez, desagertuta omen zegoen semeari buruzko informazioa eskatu zuenean, "tratu ankerra eta iraingarria" jaso zuen Guardia Zibilarengandik. "Galdutako gauzen gordailura" joateko esan zioten.
Orain, ia 40 urte beranduago, batzordearen arabera "nahikoa egiaztatu" dira gertaera lazgarri horiek, baita Guardia Zibileko agenteen parte-hartzea ere. Euskal erakundeei Espainiar Estatuarengana jotzea ere eskatu die, haiek ere ofizialki onartu dezaten, "kontuan hartuta zer-nolako erantzukizuna izan zuten segurtasuneko indar eta kidegoek aztertutako gertaeretan".
Albiste gehiago politika
Sare eta Etxerat elkarteek Bizkaiko eta Gipuzkoako 11 hondartzatan egin dute mobilizazioa
Urteroko ekimena izan dute gaur, Sare eta Etxerat elkarteek deituta, Gipuzkoako eta Bizkaiko 11 hondartzatan. Elkarbizitzarako jauzia egin ahal izateko, ETAko preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea ematea ezinbestekotzat jotzen dute. Biktimek horrenbeste merezi eta behar duten egia, aitortza eta erreparazioaren garrantzia ere azpimarratu dute.
Maider Etxebarria Gasteizko alkatea: "Asko poztuko ninduke jaien amaieran zero erasoren balantzea egin ahal izateak"
2025eko Andre Maria Zuriaren jaien atarian, festak "bizikidetzatik eta errespetutik, alaitasun eta ilusio handiz bizitzeko" deia egin die Gasteizko alkateak herritarrei eta bisitariei.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko presidentea: "Zenbait sektorek ez diote modu argi batean indarkeria politikoari zilegitasunik kendu"
Hainbat gazteen eta ertzainen artean azken asteetan izandako istiluei buruz, Iñaki Subijana EAEKo Justizia Auzitegi Nagusiko presidenteak adierazi du "lehia bat" dagoela "Zuzenbide-Estatuaren eta Estatu beraren artean". "Biktima-justiziaren esparruan ezartzen ari garen neurrien inguruko hausnarketa egitera behartzen gaituzte", ondorioztatu du.
Bertan behera geratu da Puyko jaitsiera, bigarren urtez jarraian
Txosnek jai-eremu tradizionala aldarrikatu dute jaitsieraren kalean, udalaren debekuaren aurrean: "Jaiak herriarenak dira". Gogoratu beharra dago Udalak bigarren urtez jarraian debekatu duela hirigunean txosnen jai-esparrua jartzea, kanpoaldera mugituz.
AEBko Euskal Etxeetan euskararen irakaskuntza indartzeko hitzarmena sinatu dute
Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk (North American Basque Organizations) sinatu dute lankidetza hitzarmena. Pradalesek adierazi duenez, "akordio hau konpromiso pedagogikoa baino gehiago da, urrats estrategikoa da euskararen nazioartekotzean".
Dobaranek eta Angulok Arkauti utziko dute urtebete eskas bete ondoren
Agur gutun batean, akademiaren eraldaketarako faseak abian jarri dituztela azaldu dute, baina ez dute irteeraren arrazoia zehaztu.
Eusko Jaurlaritzak Diasporaren Lege berri bat sustatuko du 2026an, egungo erronketara egokitzeko
Euskal herritarrek atzerrian duten presentzia aprobetxatzea da helburua, eta "Euskadi Globala" estrategian eragile diplomatiko gisa interesgarriak izan daitezkeen pertsona guztiak sare horretan sartzea.
Aukera berriak aprobetxatzeko AEBrekin harremanak estutzearen alde agertu da lehendakaria Boisen
Imanol Pradalesek esan du beharrezkoa dela zarata gainditzea eta AEBren eta EAEren arteko lankidetza "zubiak eraikitzen jarraitzea", enpresa aukera berriak aprobetxatzeko. "Ez gara hutsetik hasi. Bilera honekin jarraipena ematen diogu Estatu Batuen eta Euskadiren arteko harreman transatlantikoak sendotzeko helburuari", gaineratu du.
Cerdanen koinatu batek igeltsero gisa lan egin zuen Servinabar enpresan, eta 61.000 euro baino gehiago kobratu zituen
Antonio Muñoz Canok, zehazki, 3.363,36 euro jaso zituen 2019an, 16.255 euro 2020an, 21.233 euro 2021ean eta 20.818 euro 2022an. Igeltseroak bi alditan lan egin zuen eraikuntza konpainian, eta 61.669 euro jaso zituen guztira.
Ramiro González: "Talgoren egoitza sozialaren itzulera oso albiste ona da, sinbolismoz betea"
Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak Talgo enpresaren egoitza soziala Arabara itzultzea goraipatu du. Radio Euskadiko Boulevard saioan egindako elkarrizketan, Talgo erosteko operazioaren azken berriak izan ditu hizpide. Zalantzarik gabe esan du "oso albiste ona dela euskal industriarentzat eta bereziki Arabako industriarentzat", eta nabarmendu du Talgo aktibo garrantzitsua dela lurraldeko jarduera industriala berreskuratzeko.