Eusko Jaurlaritzak biktima izaera aitortu dio Mikel Zabalzari
Eusko Jaurlaritzaren Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak motibazio politikoko indarkeriaren biktima izaera aitortu dio Mikel Zabalzari. Guardia Zibilak atxilotu zuen 1985ean, eta bederatzi egun "desagertuta" egon ostean hilik agertu zen Bidasoa ibaian.
Balorazio Batzordearen ustez, Zabalza auzian "egokiro betetzen dira" 1978-1999 artean izandako motibazio politikoko indarkeriaren biktimak aitortzeko eta ordainak emateko legearen baldintzak. Auzia goitik behera aztertu du batzordeak irizpen batean, eta ondorioak latzak dira. Atxiloketaren nondik norakoak azaldu ditu, baita hurrengo hamarkadetako prozesu judizialak eta instituzionalak ere, eta egiaztatutzat eman du giza eskubideen urraketa, "tortura ankerren bidez eta tratu gizagabe eta iraingarrien bidez", eta baztertu egin du Bidasoan istripuz hil izana.
Eusko Jaurlaritzak antolatutako ekitaldi batean onarpen ofiziala egingo dute bihar, igandea, Orbaizetan (Nafarroa). Bertan izango dira, familiaren etxearen ondoan, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburua, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilaria, Mikel Zabalzaren senideak eta Mikel Gogoan memoria elkarteko kideak.
Batzordeak azaldu duenez, "egitatezko presuntzio sendoak daude uste izateko Mikel Zabalza atxilotu eta torturatu egin zutela, tratu txar eta zigor anker, gizagabe eta umiliagarriak jasan zituela, eta horren ondorioz hil zela". Guardia Zibilaren bertsioaren arabera, atxilotu eta gero ihes egin zuen, baina alegazio hori "ez da inondik ere onargarria". Batzordeak ondorioztatu du Zabalzaren "bat-bateko ihesaren hipotesia oso inprobablea dela, sinestezina ez esateagatik, eskura ditugun datu guztien argitan".
Gainera, irizpenaren arabera, ikerketa (batez ere hasierakoa, 1988 artekoa) "azalekoa" eta "ez sakona" izan zen. Poliziaren bertsioaren eta lekukoenaren arteko kontraesanak, polizien eta ordezkari politikoen adierazpen publiko kontraesankorrak eta kontakizun ofizialaren beste alde zalantzagarriak kontutan izanda, auziak "eginbide gehiago zabaltzea eskatuko zukeen" gertatutakoa argitzeko.
Familiak 1985an jarritako lehen demandatik, hainbat etapa izan dira epaitegietan. 1988an, Donostiako epaitegiek behin-behinean artxibatu zuen auzia. El Mundo-n agertutako informazio batzuen ostean, 1995ean berriz ireki zuten. Hala ere, auzia behin-behinean largetsi zuen berriro 2010ean, publiko egindako guardia zibilen arteko elkarrizketa batean torturen ondorioz hil zutela aipatzen bazen ere. "Eskua joan zaie", esan zuten. Hiro hipotesi hartzen dira aintzak azken epaian: Bidasoa ibaian murgildu zela, beste bitarteko likido batean murgildu zela eta indarkeriaz asfixiatu zutela.
Lehen hipotesia, hau da, Mikel istripuz ibaian ito izana, "oso gertagaitza" da batzordearentzat, lesioak ikusita. "Baztertzekoa ere bai, ia", dio irizpenean. Beste bi hipotesietatik "indarkeriazko heriotza" izan dela ondorioztatzen da, "giza hilketako etiologia mediku-legala, askatasunaz gabetutako pertsona bati eragindakoa, haren bizitza arrisku larrian jartzen zuten torturak jasanarazita"; tartean, "bainuontzia" eta "poltsa bidez asfixia. Horiek dira hipotesi "doienak eta bateragarrienak".
Txostenean bildutako informazioa "zabala, zorrotza eta xehea" da, eta oso zehatza da gertatutakoaren kontakizuna. Operazio berean atxilotutako guztiak aske geratu ziren, kargurik gabe. Zabalza, ordea, poliziaren zaintzapean zegoela hil zen.
Onarpen berantiarra
Batzordeak berak onartu duenez, "berandu" heldu da onarpena, eta familiak egiarako eskubidea du. Sendiaren mina bereziki aipatu du irizpenak. Mikelen amak, adibidez, desagertuta omen zegoen semeari buruzko informazioa eskatu zuenean, "tratu ankerra eta iraingarria" jaso zuen Guardia Zibilarengandik. "Galdutako gauzen gordailura" joateko esan zioten.
Orain, ia 40 urte beranduago, batzordearen arabera "nahikoa egiaztatu" dira gertaera lazgarri horiek, baita Guardia Zibileko agenteen parte-hartzea ere. Euskal erakundeei Espainiar Estatuarengana jotzea ere eskatu die, haiek ere ofizialki onartu dezaten, "kontuan hartuta zer-nolako erantzukizuna izan zuten segurtasuneko indar eta kidegoek aztertutako gertaeretan".
Zure interesekoa izan daiteke
Sanchez: "Oso albiste ona da, herritarrengan eragina duten gaiak sustatzeko estrategia indartzen du eta"
Espainiako Gobernuko presidenteak balioan jarri du lehendakariak Makroeskualde Atlantikoa abian jartzeko egindako lana, sinergiak sustatuko baititu parte hartzen duten eskualdeen artean, hala nola azpiegiturak, konektibitatea edota komunikazioak hobetzeko.
Otegi, "harrituta" EAJren eta PSE-EEren isiltasunaren aurrean, PPk "benetako asmoak" erakutsi ostean
Koalizio abertzalearen idazkari nagusiak adierazi du harrituta jarraitzen duela "24 orduren ostean, EAJ edo PSE-EE bezalako indarren isiltasunarekin". Bere arabera, hemen "ez dago arazo bat EH Bilduren eta PPren artean: bloke atzerakoia da Euskal Herriarekin arazo bat duena".
Arabako Batzar Nagusiek 2026ko aurrekontuen proiektua onartu dute, EAJren, PSEren eta Elkarrekin Podemos-IUren botoekin
Datorren urterako aurrekontuak onartu egin dira Elkarrekin Podemos-IUren babesaren ostean, osoko zuzenketa kendu eta Foru Gobernuarekin akordio batera iritsi baitzen, Arabako egoitza pribatuen inguruan ados jarri ondoren.
Gipuzkoako foru gobernuak 2026ko aurrekontuak onartu ditu Elkarrekin Podemosen babesarekin
Gutxiengoan agintzen den koalizio gobernuak (EAJ eta PSE-EE) oposizioko talderen baten babesa behar zuen datorren urteko aurrekontuak aurrera ateratzeko. Legegintzaldiko bigarren aurrekontuak izango dira: iaz PPren babesarekin eta aurten Elkarrekin Podemosekin.
Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzeko erabakia hizpide izan dute Eusko Legebiltzarrean
Pello Otxandianok esan du eskualdean egindako entzuketa aktiboko prozesua heldutasun ariketa izan dela, etorkizunerako adibide izan beharko lukeena. Lehendakariak, berriz, gogora ekarri ditu ezker abertzaleak bere garaian Bilboko Guggenheim proiektuaren aurka egin zituen adierazpenak.
Eusko Jaurlaritzak "kontuz ibiltzeko" eskatu du, Euskadi "Espainiako eredu politikoarekin kutsa ez dadin"
Radio Euskadin egindako elkarrizketa batean, Euskadin aurkari politikoa ulertzeko eta errespetatzeko dagoen gaitasuna azpimarratu du Ibone Bengoetxeak. Bere iritziz, ordea, "kontu handiz ibili behar da etengabeko polarizazio eta liskar saiakerekin". Ildo horretatik, Jaurlaritza prest agertu da entzuteko, hitz egiteko eta akordioak lortzeko.
Lehendakariak "arduragabekeriatzat" jo du ostegun honetan Eusko Legebiltzarrean izandako polemika
Imanol Pradales lehendakariak EH Bilduk eta PPk Eusko Legebiltzarrean izandako eztabaida gogorra izan du hizpide.
Zein da Atlantikoko Makroeskualdearen helburua?
Atlantikora begira dauden eskualdeak Europar Batasunean duten eragina indartzeko ideiak hamarkadak daramatza mahai gainean. Orain, Bruselak urrats bat gehiago eman du eta lurralde horiek guztiak bilduko dituen egitura komun bat sortzea aztertzen ari da.
Makroeskualde Atlantikoa martxan jartzea "berri pozgarria" da Pradalesen ustez, "Euskadiren pisu politikoa handitzen duelako"
Imanol Pradales lehendakaria pozik agertu da Europako buruzagiek atzo emandako pausoarekin. Izan ere, 2027ko ekainean beranduenez, Makroeskualde Atlantikoa bultzatzeko estrategia garatzeko eskatu zioten Europako Batzordeari.
27ek Makroeskualde Atlantikoa osatzeko estrategia eskatu diote Europako Batzordeari
Urteko azken goi-bileran bildutako estatuburu eta gobernuburuek 2027ko ekainerako estrategia hori garatzea eskatu dute. Imanol Pradalesek "urtetako lanaren, aliantzen eta lidergoaren emaitza" dela azpimarratu du.