Memoria historikoaren lege proiektua defendatu du lehendakariak "injustizia zuzentzeko"
Iñigo Urkullu lehendakariak Memoria Historikoaren eta Demokratikoaren lege proiektua defendatu du gaur. Horren ustez, arau berriak "duintasuna aitortu ez zaionari hura itzuliko dio, injustizia zuzenduko du eta eskubide urraketak leheneratuko ditu". Espainiako Gerra Zibilaren (1936-1939) eta ondorengo diktadura frankistaren biktimei aitortza eta ordaina eman asmo die legeak.
Urkulluk Eusko Legebiltzarreko osoko bilkuran hartu du hitza, iazko uztailean Jaurlaritzak onartutako egitasmoari Voxek eta PP+Cs aliantzak aurkeztu dizkioten osoko zuzenketen aurrean. Bi taldeok bakarrik geratu dira testua Jaurlaritzari itzultzeko eskaeran, eta horren kontra bozkatu dute gobernuko kideek zein EH Bilduk eta Elkarrekin Podemos-IUk. Hartara, egitasmoa izapidetzen jarraituko dute Legebiltzarrean.
Berez, Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak egin behar zuen proiektuaren defentsa, baina positibo eman du covid-19an, eta lehendakaria mintzatu da horren ordez.
Lehendakariak "akordioa eta adostasuna" eskatu dizkie Legebiltzarreko gainerako taldeei, eta ziurtatu du "legebiltzarkideok are gehiago aberastuko eta hobetuko" dutela testua euren ekarpenekin. Horrela, biktimekin eta euren senitartekoekin euskal gizarteak duen zorra "kitatuko" du. Urkulluren hitzetan, "etorkizuneko belaunaldiei zor diegu. Etorkizunak memoria izan dezan, bizikidetzarako memoria izan dezan". "Aukera historiko baten aurrean gaude", erantsi du.
Aitortu duenez, "memoria historikoa berreskuratzeko eta Gerra Zibilaren eta frankismoaren biktimak aitortzeko bidea ez da gaur hasiko proiektu honekin", eta 70eko hamarkadatik biktimen elkarteek eta erakundeek egindako ekimenak hartu ditu gogoan. Legearen xedea da, Urkulluren arabera, orain arteko ibilbidea "indartu eta arau esparru" bat ematea.
Hitzaldian, lehendakariak aipamen zehatza eta berezia egin nahi izan du eta biktimen senideei eta memoria-erakundeei "aitortza eta esker on zintzoena" adierazi nahi izan die. Halaber, desagertutako pertsonak aurkitzeko, hobitik ateratzeko, identifikatzeko eta duintzeko emandako "urrats nabarmenak" azpimarratu ditu, baita Gerra Zibilaren biktimei buruzko datu basea egiteko lana ere.
Taldeen iritziak
Zuzenketen eztabaidan, Carmelo Barrio PP+Cs koalizioaren bozeramaileak aitortu du testuaren "zati handi" batekin bat datozela, baina bi arrazoi aipatu ditu testua Jaurlaritzara itzultzeko eskaera justifikatzeko. Batetik, egitasmoak ez dituela ETAren biktimak jasotzen, eta, bestetik, "errepublikarrek egindako errepresioa" aipatu egiten ez duela. Barrioren ustez, "lehen eta bigarren mailako biktimak" ezartzen ditu proiektuak.
Oso gogor aritu da Amaia Martinez Voxeko legebiltzarkide bakarra. Horren esanetan, legearekin "aurrez aurre dauden bi bandoren" tesia indartzen da, eta "kontzientziak manipulatzen" dira. "ETAren jardun guztia ahaztu duzue, eta bando errepublikarraren astakeriak ezkutatu dituzue", salatu du.
Bi indarron argudioei kontrajarriz, gainerako taldeek lege horren beharra azpimarratu dute, eta, batez ere, PP+Cs izan dute jomuga, ETA "aitzakia gisa" erabiltzeagatik legea ez babesteko.
Iñigo Iturratek (EAJ) nabarmendu duenez, legeak Gerra Zibilean eta diktaduran jazarpena eta indarkeria pairatu zuten pertsona guztiak hartu nahi ditu aintzat, eta aparteko aipamena egiten die II. Errepublika defendatu zutenei. PP+Cs koalizioari zuzenduta, honakoa esan du ordezkari jeltzaleak: "Ezin duzue ETA erabili memoria demokratikoaren alorrean duzuen interes, konpromiso eta ausardia falta zuritzeko".
Julen Arzuaga (EH Bildu) harago joan da, eta eskuineko koalizioari "terrorismo frankistaren biktimak iraintzea" leporatu dio. Arzuagaren ustez, "jarrera onartezina" du PP+Cs-ek. "Maskarak kendu dituzte eta gaur mozorrorik gabe etorri dira Frankismoaren ondorengo politikoak", salatu du.
PSE-EEren izenean, Eneko Anduezak gogorarazi du ETAko biktimen aitortza beste lege espezifiko batzuetan jasotzen dela. Ohartarazi duenez, "demokratikoa dela dioen ezein alderdik ezin du zor historiko horri erantzuna ematen dion legearen kontra egin".
Azkenik, Jon Hernandezek (Elkarrekin Podemos-IU) "euren lotsak estaltzea" egotzi die Voxi eta PP+Cs aliantzari: "Errepresioan eta odolean oinarritutako diktadura ukatzen ari dira". Era berean, Jaurlaritzari "anbizioa eta harmena" eskatu dizkio testua "hobetu" ahal izateko.
Albiste gehiago politika
Andueza: "Ez diogu aterik irekiko independentziari bide emango liokeen Estatutuaren erreformari"
Eneko Andueza PSE-EEren bozeramailearen ustez, "Estatutu berri bat ahalbidetu behar dugu, 46 urte hauetan garatu ahal izan ditugun aurrerapen guztiak jaso eta beteko dituena", eta pilota EAJren eta EH Bilduren teilatuan dagoela azpimarratu du.
PPk Jaurlaritzari leporatu dio ezkerrera egin izana
Javier de Andres Euskadiko PPko presidenteak adierazi duenez, "Euskadik arazo larria du ezker erradikalarekin". "Pradales jauna, EAJrekiko oso urruti gaude, eta hori ez da autogobernuarekiko dugun interpretazioagatik, baizik eta EAJk ezkerrera egin duen bideagatik, Bilduren eta PSEren presioei men eginez".
Jon Hernandez (Sumar): "Estatutuaren inguruko eztabaida ezin da modu abstraktuan egin, eskumenak nola erabiltzen diren ikusi behar da”
Politika orokorreko osoko bilkuraren arratsaldeko saioan, Sumarreko legebiltzarkideak ohartarazi du estatutu berriari buruzko eztabaida autogobernuaren benetako erabileran eta dauden eskumenetan oinarritu behar dela. Hernandezek azpimarratu du jokoan dagoena ez dela soilik legegintzaldi bat, Euskadik krisi klimatikoari, prekarietateari, desberdintasun sozialari eta etxebizitzari erantzuteko duen gaitasuna baizik.
Vox: "Langabezia-prestazioen kudeaketaren eskualdatzea txiringito berri bat sortzeko aitzakiarik onena izango da"
Amaia Martinez Voxeko legebiltzarkideak abiatu du Politika Orokorreko Osoko Bilkuraren arratsaldeko saioa. Migrazioaren gaia hizpide izan du behin eta berriz, eta Pradalesen Gobernuaren lehen urteari buruz "oso emaitza kezkagarriak" eman dituela esan du.
Sortuk bi pankarta eskegi ditu Cuelgamurosen, autodeterminazio eskubidea aldarrikatzeko
“Gora Euskal Herria askatuta” irakur daiteke pankarta batean, eta bi guardia zibilik ikus daitezke bestean, pertsona bat fusilatzen.
Vianako Printzea erakundeak bide eman dio Iruñeko Erorien Monumentuaren erreformari
Monumentuari buruzko xedapen espezifiko bat sartzeko memoria historikoaren araudia aldatu zuen Foru Legean oinarritzen da erabakia. Lege horrek monumentuari esanahi berri bat ematea derrigortzen du, haren erabilerak hezkuntza eta memoria demokratikorako helburuetara mugatzen ditu, eta frankismoa goraipatzeko elementuak kentzea ezartzen du.
Lehen Mailako Arretarako psikologo gehiago eta nerabeei zuzendutako ongizate-programa pilotu bat iragarri du Pradalesek
Emozioekin eta osasun arloarekin lotutako zenbait neurri zehaztu ditu lehendakariak Politika Orokorreko Osoko Bilkuran, "ongizatea euskal kontratu sozial berriaren parte izan behar delako".
Estatutu berria adosteko dei egin die lehendakariak alderdiei, Euskadirentzat "garai zailak" datozela eta
"Orain alderdien garaia da; hitz egin, negoziatu eta adosteko garaia", azpimarratu du lehendakariak. Ildo horretan, iragarri du ekainean berriro alderdiekin bilera erronda egingo duela egindako ibilbidea aztertu, ebaluatu eta ondorengo urratsak aztertzeko. Autogobernuari lotuta, urtea amaitu arteko epea eman dio Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuari Gernikako Estatutua osorik betetzeko.
"Gure garapena oztopatu dezakeen garai txarra" etor daitekeela ohartarazi du Pradalesek
Politika Orokorreko Osoko Bilkuran lehendakariak iragarri duenez, "erasoaldi autoritario baten aurrean gaude, eta gure autogobernua eta nortasuna zalantzan jartzen ari dira".
Pradales: "Euskal zerbitzu publikoak indartzeko dugun konpromisoa negoziaezina da"
Politika Orokorreko Osoko Bilkuran lehendakariak adierazi duenez, "gure erantzukizuna da euskal ongizate-ereduaren iraunkortasuna bermatzea eta eredu hori eraldatzen asmatzea". Bestalde, "negoziazioaren eta akordioaren" alde egin du, "lubakiak eta marra gorriak" alde batera utzita.