FINANTZAKETA EREDU BERRIA

Gorde
Kendu nire zerrendatik

Kataluniarentzako eta hala nahi duten erkidegoentzako finantziazio berezi berriaren gakoak

Aurreikusitako ereduak, hasteko, zerga-bilketa osoa Generalitatearen esku uzten du, eta baliabide horien zati bat Estatuari ematea aurreikusten du, erkidegoari eskaintzen dizkion zerbitzuen ordainetan.

GRAFCAT514. BARCELONA, 14/07/2025.- Los consellers de Presidencia, Albert Dalmau (5d), y de Economía, Alicia Romero (6d), junto al ministro de Política Territorial y Memoria Democrática, Ángel Víctor Torres (3i), durante la reunión de la Comisión Bilateral entre el Ejecutivo central y el Govern para abordar la financiación singular de Cataluña, un modelo pactado entre el PSC y ERC en la investidura de Pedro Sánchez. EFE/Andreu Dalmau

Espainiako Gobernuaren eta Kataluniako Generalitatearen arteko bilera. Argazkia: EFE

Espainiako Gobernuak eta Generalitateak adostu duten finantziazio bereziak ateak ireki dizkio 2009tik indarrean dagoen eredua aldatzeari, eta etorkizunean Kataluniari eta eskema horrekin bat egin nahi duten erkidegoei aukera emango die zerga guztiak biltzeko, PFEZtik hasita.

Horiek dira Estatuaren eta Generalitatearen arteko Aldebiko Batzordeak Bartzelonan adostutako ereduaren gakoetako batzuk, Kataluniako Gobernuaren ikuspegiaren arabera.

  • Paradigma aldaketa: baliabideak jasotzetik biltzera

Generalitateak azpimarratu du Estatuarekin hitzartu duen finantziazio berriak "paradigma aldaketa" dakarrela, Kataluniako erakundeak baliabideak jasotzetik baliabideak biltzera pasatuko liratekeelako.

Horrela, Kataluniaren erantzunkidetasun fiskala areagotuko litzateke, diru-bilketan ardura handiagoak hartuz. Kataluniako Gobernuko iturriek azpimarratu dutenez, ez da egungo sistemaren "eguneratze" hutsa.

  • Eredu "berezia", baina "orokorra"

Finantziazio eredu berriaren xehetasunak aurrerago zehaztuko dira, eta Kataluniako Zerga Agentziaren (ATC) esku uzten du zerga guztien bilketa.

Eredu "berezia" izango litzateke, diru-bilketaren protagonismoa Generalitateari ematen diolako, baina aldi berean "orokortu" daitekeena, nahi duten erkidegoetara eraman ahal izango litzatekeelako.

  • Nola funtzionatuko luke eredu berriak?

Aurreikusitako ereduak, hasteko, Kataluniako zerga-bilketa osoa Generalitatearen esku uzten du, eta baliabide horien zati bat Estatuari ematea aurreikusten du, erkidegoari eskaintzen dizkion zerbitzuen ordainetan.

Gainerako baliabideak erkidegoaren esku geratuko lirateke, eskumenak finantzatzeko; ondoren, Kataluniako erakundeek oraingoz zehaztu gabeko ekarpen bat egingo liokete elkartasun komunari, eta, azkenik, Estatuak baliabideak emango dizkio Kataluniari, bere eskumen esklusiboak finantzatzeko, hala nola espetxeak edo Esquadra Mossoak.

  • Egungo funtsen eta aurrerakinen amaiera

Finantziazio eredu horren hasierako diseinuak esan nahi du egun martxandagoen sistemaren funtsak desagertuko liratekeela, konpentsaziokoak edo lehiakortasunekoak, esaterako. Generalitatearen ustez, funts horiek baliabideen banaketa desitxuratzen dute.

Era berean, sistema hori aplikatu ondoren, teorian, Kataluniari dirua aurreratzeko mekanismoak desagertu egingo lirateke.

  • Zehaztu gabeko sistema bat, zerga-saskia barne hartzen duena

Sistema lurraldeen gaitasun fiskalean oinarritzen da, eta zerga-saski baten definizioan oinarritzen da, hau da, Kataluniari dagokion zerga bakoitzaren portzentaje batean: saski hori Kataluniak Estatuaren gastuei egiten dien ekarpenetik aterako da, eta "irizpide objektibo eta egiaztagarrietan" oinarrituko da.

Saski horretatik abiatuta, oreka bat aplikatuko litzateke, beste lurralde batzuen ongizateari modu solidarioan laguntzeko.

Azkenik, ereduak finantziazio osagarri bat aurreikusten du Kataluniak eskumen esklusiboen arloan dituen berezitasunetarako.

  • Oraingoz aplikazio datarik ez duen eredua

Espainiako Gobernuak eta Generalitateak oraingoz ereduaren oinarriak baino ez dituzte adostu, teorikoki eredu horrek nola funtzionatuko lukeen azaltzen duen eskema hutsa, eta, beraz, ez dute orain aplikatzeko eperik zehaztu.

Kataluniako Gobernuaren arabera, Espainiako Gobernuak eredu berri bat proposatu beharko lioke Zerga eta Finantza Politikako Kontseiluari, eta, aldi berean, Kongresuan estatuko hainbat lege aldatu beharko lirateke, hala nola erkidegoen finantziazioari buruzkoa edo zergen lagapenari buruzkoa.

Kataluniako Gobernuko iturriek azpimarratu dutenez, finantziazio berezia lortzeko "lehen urratsa" eman dute baina azken aplikazioa Kongresuan gehiengo parlamentario bat izatearen araberakoa izango dela gogorarazi dute.

Politikari buruzko albiste gehiago

18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Mertxe Aizpurua (EH Bildu): "Gehiengo abertzaleari erantzun behar dio Espainiako Gobernuak eta zintzilik dauden transferentzia guztiak eskuz aldatu"

EH Bilduk Diputatuen Kongresuan duen bozeramailearen arabera, "alderdi abertzaleek ados jarri beharko genuke" eskualdatzeko dauden eskumenak transferitzeko. Gogorarazi du horien artean Gizarte Segurantzaren kudeaketarena dagoela, eta azpimarratu du, zaila izan arren, euskal indar abertzaleek elkarrekin eskatu beharko lioketela Espainiako Gobernuari hartutako konpromisoa betetzeko.

Gehiago kargatu