"Energia garbi, merke eta mugagabea" sortzeko fusioan mugarri historikoa iragarriko du gaur AEBk
"Energia garbi, merke eta mugagabea", horixe lortu omen du AEBko Energia Departamentuak, eta aurkikuntza historiko horren nondik norakoak iragarriko ditu gaur, The Financial Times eta The Washington Post egunkariek aurreratu dutenez. Kalifornian egoitza duen Lawrence Livermore laborategi nazionalak egin du lorpena, lehen aldiz, fusio bidez kontsumitutako energia baino gehiago sortuta.
Iragarpena AEBko mendebaldean 10:00ak direnean (16:00etan, Euskal Herrian) egingo dute. Adituek diotenez, hala balitz, aurrerapen ikaragarria litzateke, izan ere, zientzialariek hamarkadak daramatzate, inbertsio milioidunak tartean, energia mota hori sortu nahian.
Eguzkiak energia sortzeko darabilen erreakzio nuklearra (fusioa) erreplikatzea da koxka. Gaur egun dugun energia nuklearrak fisioa du oinarri. Energia mota horrek hondakin erradioaktiboak sortzen ditu, eta arriskutsua da. Gainera, munduko energiaren % 10 baino ez du sortzen, txikikeria bat, ikatzarekin eta gasarekin alderatuta.
AEBko laborategi publiko horrek konfinamendu inertzial bidezko fusioa erabili du. Horren arabera, munduko laser indartsuenarekin hidrogeno plasmazko bola txiki bat bonbardatu dute, fusioa lortuz. Fusioaren bidez egindako erreakzioek ez dute karbonorik isurtzen, ezta hondakin erradioaktiborik sortzen ere. Are gehiago, diotenez, hidrogeno erregai katilu txiki batekin ehunka urterako argindarra izango luke etxebizitza batek.
Aurreratu dutenez, laserra elikatzeko 2,1 megajoule erabili zituzten erreakzioa lortzeko, baina ordainetan 2,5 megajoule energia sortu zuen laborategiak, betiere The Financial Times egunkariaren arabera. Hots, 0,4 megajoule gehiago.
Aurkikuntza aurrerapauso handia izango dela dirudi, baina urteak beharko dira oraindik energia mota hori merkaturatzeko. Hori horrela, ikusteke dago noiz izango den eskura erregai fosilak bazter utzi, eta klima aldaketa geldiarazteko beharrezkoa den energia garbi nahikoa.
Albiste gehiago ekonomia
Lan mahai bat osatu da Barrualde-Galdakao ESIko larrialdi zerbitzuaren egoera bideratzeko
Inplikatutako alderdi guztiek hartuko dute parte, “diskrezioz” lan eginda. Egoerak eztanda egin du, larrialdi zerbitzuetako langileen zati handi bat bajan dagoen garaian, zuzendari medikoak dimisioa eman duenean.
Eusko Jaurlaritzak hamarren bat apaldu du 2026rako hazkunde aurreikuspena eta % 1,7an kokatu du
Industria izango da ziurgabetasunak eta nazioarteko merkataritzaren moteltzeak gehien eragingo duen sektorea, kanpoko lehiak daukan eraginagatik.
Sindikatuek salatu dute Galdakaoko Ospitaleko zuzendaritza duela bi urtetik zela arazoaren jakitun
Galdakaoko larrialdi-zerbitzuetako langileek duela bi urte salatu zuten lan karga handiegia zutela, LAB sindikatuko Jesica Gondraren hitzetan. Adierazi duenez, zuzendaritzak urte biko epean ez du ezer egin baieztatu. Sindikatuen ustez, zuzendaritzak egoera baliatu nahi du langileen irudia zikintzeko, Gernikako larrialdi-zerbitzua gauez itxita.
Barrualde-Galdakao ESIaren zuzendari medikoak dimititu egin du, larrialdi-zerbitzuko langileen bajak direla eta sortutako krisi betean
Langileen batzordea eta zuzendaritza 13:00etan bilduko dira, Galdakao-Usansolo Ospitaleko Larrialdi Zerbitzuko egoera bideratzeko. Bertan, azken asteetan hainbat baja-mediko eta barne mugimenduak pilatu dira.
Auzitegi Gorenak atzera bota du ABRAren helegitea, eta 'Arabako Mahastiak' jatorri-deitura behin betiko baliogabetzea berretsi du
Uste du bederatzi urte hauetan "kalte larria" egin zaiela "Errioxa jatorri-deiturari, haren kideei, markari eta izen onari".
Gasteizko lorezainak lanera itzuli dira, gutxieneko zerbitzuak betetzeko
Gasteizko lorezainak lanera itzuli dira gutxieneko zerbitzuak betetzeko. Florida parkeko belarra mozten hasi dira. Belarra mozteko bost makina eta sasiak garbitzeko beste pare bat makinarekin ia hiru hilabetez ukitu gabe egon diren lorategiak zaintzen hasteko agindua jaso dute. Ezarritako zerbitzu minimoak gehiegizkoak eta justifikazio gabeak direla salatu dute lorezainek.
Hasi da hegaluzearen denboraldia: 8.000 kilo heldu dira Getariako portura
Datozen egunetan olatu handia espero da, euskal arrantzaleek hegaluze asko arrantzatu baitute kostaldetik gertu. Salneurria: 13 euro.
ELAk helegitea jarriko die Gasteizko lorezainei ezarritako gutxieneko zerbitzuei
Sindikatu abertzalearen ustez, "justifikaziorik gabekoak" dira eta "grebarako eskubidea urratzen dute". ELAk salatu duenez, "orain funtsezkotzat jotzen da baldintza prekarioak dituen lan bat".
Ekainaren 25etik eskatu ahal izango dira ibilgailu elektrikoak erosteko 7.000 eurorainoko dirulaguntzak
Eusko Jaurlaritzak Moves III 2025 plana martxan jarriko du, 14,9 milioi euroko partida bideratuta, mugikortasun elektrikoa sustatzeko eta autoak eta birkarga-puntuak erosteko dirulaguntzak emateko.
Euskadik Estatuko bigarren soldata-kosturik altuena izan du urteko lehen hiruhilekoan
Euskadin, soldaten kostua 2.543,50 eurokoa izan da lehen hiruhilekoan, eta Espainian, berriz, batez bestekoa 2.290,46 eurokoa.