"Energia garbi, merke eta mugagabea" sortzeko fusioan mugarri historikoa iragarriko du gaur AEBk
"Energia garbi, merke eta mugagabea", horixe lortu omen du AEBko Energia Departamentuak, eta aurkikuntza historiko horren nondik norakoak iragarriko ditu gaur, The Financial Times eta The Washington Post egunkariek aurreratu dutenez. Kalifornian egoitza duen Lawrence Livermore laborategi nazionalak egin du lorpena, lehen aldiz, fusio bidez kontsumitutako energia baino gehiago sortuta.
Iragarpena AEBko mendebaldean 10:00ak direnean (16:00etan, Euskal Herrian) egingo dute. Adituek diotenez, hala balitz, aurrerapen ikaragarria litzateke, izan ere, zientzialariek hamarkadak daramatzate, inbertsio milioidunak tartean, energia mota hori sortu nahian.
Eguzkiak energia sortzeko darabilen erreakzio nuklearra (fusioa) erreplikatzea da koxka. Gaur egun dugun energia nuklearrak fisioa du oinarri. Energia mota horrek hondakin erradioaktiboak sortzen ditu, eta arriskutsua da. Gainera, munduko energiaren % 10 baino ez du sortzen, txikikeria bat, ikatzarekin eta gasarekin alderatuta.
AEBko laborategi publiko horrek konfinamendu inertzial bidezko fusioa erabili du. Horren arabera, munduko laser indartsuenarekin hidrogeno plasmazko bola txiki bat bonbardatu dute, fusioa lortuz. Fusioaren bidez egindako erreakzioek ez dute karbonorik isurtzen, ezta hondakin erradioaktiborik sortzen ere. Are gehiago, diotenez, hidrogeno erregai katilu txiki batekin ehunka urterako argindarra izango luke etxebizitza batek.
Aurreratu dutenez, laserra elikatzeko 2,1 megajoule erabili zituzten erreakzioa lortzeko, baina ordainetan 2,5 megajoule energia sortu zuen laborategiak, betiere The Financial Times egunkariaren arabera. Hots, 0,4 megajoule gehiago.
Aurkikuntza aurrerapauso handia izango dela dirudi, baina urteak beharko dira oraindik energia mota hori merkaturatzeko. Hori horrela, ikusteke dago noiz izango den eskura erregai fosilak bazter utzi, eta klima aldaketa geldiarazteko beharrezkoa den energia garbi nahikoa.
Albiste gehiago ekonomia
Udan egiten dira dendetako lapurreten % 26, eta ardoa, hestekiak eta aurpegiko kremak lapurtzen dira gehien-gehien
Jan-edatekoak daude Nielsenek egindako Estatu mailako rankingaren buruan. Horien atzetik zaintza pertsonalerako produktuak daude.
Debekatu egin dituzte zenbait nekazaritzako lan Nafarroan, sua dela eta
Nafarroako lurralde osoan debekatuta egongo da lurzoru urbanizaezinean nekazaritzako, basogintzako eta beste edozein motatako jarduerak egitea, baldin eta sua, makinak edo ekipoak erabiltzen badituzte eta horien funtzionamenduak baso-suteak eragin baditzake leherketen, txinparten edo deskarga elektrikoen bidez.
Etxebizitzen salerosketa-kopurua % 29 igo zen ekainean Euskadin
2.314 da eragiketen zenbatekoa. Interes-tasek behera egin dute, eta horrek finantzaketa merkatzea eragin du.
Euskadiko etxebizitza berrien prezioa, maximo historikoetan: 3.450 euro metro koadroko
Nafarroa aurretik (% 6,4) dago etxebizitza berrien prezioaren urtebeteko igoerari erreparatuta. Hiriburuei banan-banan begiratuta, batez besteko preziorik altuena Donostian dago, gero, Bilbon, eta azkenik, Gasteizen.
Iazko datuekin alderatuta, 3.074 langabe gutxiago zenbatu dira Euskadin uztailean, eta 78.743 kontratu sinatu dira
Ekainean baino 1.600 langabe gehiago daude, 104.991 guztira. Nafarroan duela urtebete baino 801 langabe gutxiago zenbatu dira, eta Espainiako Estatuan, oro har, 1.357 langabe gutxiago daude, eta 21.865.503 kotizatzailera iritsi dira. Kotizatzaile-kopuruaren gaineko datua maximo historikoa da.
Kutxabank, Espainiako bankurik kaudimendunena Europako Banku Zentralaren arabera
Erakundeak aise gainditzen du Europako batezbestekoa erresistentzia-testetan, eta Espainiako finantza-sektoreko kapital- eta palanka-adierazle nagusien buru da.
Ardo-ekoizleek AEBko muga-zergen eragin handiaz ohartarazi dute: "Ardoa % 50 garestituko da"
Mariasun Saenz de Samaniegok (Ostatu) Europako ardoaren garestitzeaz ohartarazi du, eta merkatu berriak bilatzeko deia egin du, Estatu Batuetan salmentak galduko direlako.
BBVAk 5.447 milioi euro irabazi ditu ekainera arte, % 9,1 gehiago, Espainian eta Mexikon izandako negozioari esker
Entitateak merkatuaren aurreikuspenak gainditzeaz gain, datozen urteetarako aurreikuspenak hobetu ditu, Sabadell erosteko eskaintza publikoaren harpidetza irekitzeko atzerako kontaketa bete-betean murgilduta dagoela. Hala ere, erakundeak ez du baieztatzen abiaraziko dutenik eta atzera egiteko aukera zabalik uzten du.
Bruselak baieztatu du ardoak AEBn % 15eko muga-zerga izango duela ostiraletik aurrera
Arabako Errioxarentzat, Ameriketako Estatu Batuak oso garrantzitsuak dira, bigarren merkatua baita bolumenari dagokionez eta lehena balioari dagokionez. Horregatik, Amaia Barredo Nekazaritza sailburuak "bide diplomatikoa eta negoziazioa azken minutura arte agortzea" eskatu du, ardoa salbuespena izan dadin.
ArcelorMittalen mozkinak % 80 handitu dira mundu mailan, 2.268 milioi euroraino
Sestaon, Basaurin, Legution, Agurainen, Olaberrian, Bergaran, Berriobeitin, Legasan eta Lesakan fabrikak dituen taldeak 2025eko bigarren hiruhilekoari dagokion txostena argitaratu du.