167.000 nafar deituko dituzte kolon eta ondesteko minbizia detektatzeko proba egiteko
Nafarroako Gobernuaren Osasun Departamentuak 167.000 laguni bidaliko die kolon eta ondeste minbizia goiz detektatzeko proba egiteko gonbidapena. 2020an eta 2021ean bidaliko dituzte gonbidapenak, bi minbizi mota horiek goiz detektatzeko programaren laugarren txandaren barruan. Txanda hori, berez, abian da jada, lehenengo proposamenak urte hasieran bidali baitituzte.
Aurreko txandetan bezala, Nafarroan bizi diren 50-69 urteko gizon-emakume guztiek izango dute proba hori egiteko aukera. Oraingoan, eskuragarri dagoen informazioaren arabera, 1950eko urtarrilaren 1a eta 1971ko abenduaren 31 bitartean jaiotako 192.813 pertsona daude adin-tarte horretan; 97.031 gizon eta 95.783 emakume dira, eta, guztira, 21.208 lagunek jasoko dute gonbidapena lehen aldiz. Urtarrilean eta otsailean, Donibane, Tafalla eta Tuterako Mendebaldea, Lizarra, Milagrosa eta Ermitagaña oinarrizko osasun-eremuetan bizi direnak edo horietan izena emanda daudenak ari dira ohartarazten.
Aurretiaz kolon eta ondesteko minbizia diagnostikatu zaien edo azken bost urteotan kolonoskopia egin zaien pertsonak programatik kanpo geratuko dira, baita gonbidapena egiteko unean, aldi baterako bada ere, probarekin bateraezina den gaitz larriren bat dutenak ere. Une honetan, 25.710 pertsonak betetzen dute irizpide horietakoren bat.
Gainerako 167.103 pertsonek, bi urteetan egindako eguneratzeak alde batera utzirik, gonbidapena jasoko dute, eta, harekin batera, gorozkietan ezkutatutako odolaren testa egiteko beharrezkoa den materiala.
Estatuko parte-hartzerik altuena
Orain arteko hiru txanden emaitzek adierazten dute programak oso harrera ona izan duela. Foru Gobernuaren esanetan, nabarmentzekoa da horietan izandako parte-hartze handia; hain zuzen ere, gaur egun, Estatuko altuena da, eta aise gainditu du aurreikuspena. Datuen arabera, bigarren txandako parte-hartzea % 72koa izan zen, baina hirugarrenean (oso atariko datuekin, hainbat zonaldetan osatzeke) % 75eko ehunekoa gainditzea espero dute. Emakumeen parte-hartzea gizonena baino 4-5 puntu handiagoa izan da.
Inbaditzaile gehienak fase goiztiarretan diagnostikatzen dira (% 50, I fasean; eta % 65, I edo IIan), eta, horri esker, tratamendu askoz ere leunagoak erabil daitezke, behin sintomak agertu ostean, fase aurreratuago batean, detektatu izan balitz baino. Ondorioz, gaixotutako pertsonen bizi-kalitatea nabarmen hobetzen da.
Parte-hartzaileek osasun-zentroetan edo Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuan berariaz jarritako kutxetan utzi beharko dituzte laginak; handik Nafarroako Laborategi Bateratura igorriko dituzte, bertan prozesatzeko eta aztertzeko. Emaitza negatiboa duten parte-hartzaileek gutun bat jasoko dute, horren berri eman eta bi urte ondoren berriz gonbidatuko dituztela esateko; positiboa dutenei, hots, gorozkietan odola detektatu zaienei, telefonoz deituko zaie emaitzaren berri emateko, eta lehen mailako arretako medikuarekin hitzordua jartzea eskatzeko, diagnostiko prozesua egiten jarraitze aldera.
Albiste gehiago gizartea
Giro nahasia izango da datozen egunetan, baina, abisurik gabe jada
Euri-zaparrada trumoitsuen arriskuagatik indarrean izan dira abisuak 15:00etatik 21:00etara, baina ez du bezperan bezainbeste bota. Nafarroan egin du larunbat honetan euri gehien; ostiraletik larunbaterako gauean baino dezente gutxiago, hala ere.
"Mugak Zabalduz" karabana abiatu da Irundik, migranteen errealitatea ikusarazi eta Europako migrazio politikak salatzeko
Irungo Etorbideko zubian omenaldi berezia egin diete Bidasoa gurutzatzen bizia galdu dutenei. Hurrengo geldialdiak Baionan eta Uztaritzen egingo dituzte, eta ondoren Paris, Dunquerke edota Toulouse zeharkatuko dituzte datozen asteetan.
Kataluniak abiadura handiko trenen zirkulazioa berreskuratu du, abisu laranjaren ondorioz
Renfek iragarri du Kataluniako tren zerbitzua pixkanaka berreskuratuko dutela 19:00etatik aurrera, eta Madrilekiko konexioa berreskuratu dutela jada.
Zenbait adin txikiko atxilotu dituzte Hondarribian, hainbat ibilgailutan kalteak eragiteagatik
Udalak jakinarazi du kalteak jasan dituzten herritarrek Udaltzaingoaren egoitzara jo dezaketela salaketa jartzera.
Urte osoan zehar santua zaintzeaz eta babesteaz arduratzen da Hornacina kuadrila
Santuaren irudia udaletxean izaten da sanferminetan, baina urtean zehar bere etxean izaten du santua Maribi Esparzak, eta 47 urte daramatza lan horretan. Sanferminetan, goizero hartu eta horma-hobira eraman du taldeak, eta ezinbestekoak diren osagaiekin batera (zapiak, kandelak) atontzen dute santua.
Intentsitate handiko sexu-eraso bat salatu dute Iruñeko etxebizitza partikular batean
San Fermin jaietan goizero egiten den segurtasun-batzordean, intentsitate txikiko emakumeen sexu-askatasunaren aurkako bi indarkeria-kasuren berri eman dute (ukituak), eta pertsona bat atxilotu dute. Mugimendu feministak eta konpartsek elkarretaratzea deitu du uztailaren 13rako, 21:00etan, Gaztelu plazan, jaietan izan diren eraso sexistak gaitzesteko.
Kokapena partekatzea: segurtasuna edo kontrola?
Geroz eta pertsona gehiagok beren kokapena partekatzen dute une oro, aplikazio baten bidez edota sare sozialetan, adibidez. Adituek ohartarazi dutenez, dinamika horiek kontrolarekin lotuta egon daitezke, bereziki bikoteen kasuan, kontrola eta indarkeria lotuta egon daitezkeelako kasu askotan.
'Parar la Guerra' plataformak Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu Euskal Herriko hainbat udalerritan
Gazaren kontrako sarraskia gelditzeko elkarretaratzeak egin ditu gaur 'Parar la Guerra plataformak' Euskal Herriko hiriburuetan eta hainbat udalerritan. Bilbon, ehunka lagun bildu dira Areatzan, eta "behin betiko su-etena" eskatu dute bertan.
Hegazkin baten aurrean eroritako tximista bat grabatu dute, Loiuko aireportuan lur hartzen ari zela
Ostiral honetako 23:00ak aldera, Valentziatik zetorren Vueling konpainiako hegaldiaren bidaiariak ekaitz elektrikoaren lekukoa izan dira, Bilboko Aireportuan lurreratzen ari zirela.
Euri zaparrada handiak bart Araban
Eltziegoko eta Guardiako irudi hauetan argi ikus daiteke ekaitzak denbora gutxian nolako arazoak eragin zituen.