Minbiziaren biziraupena % 55ekoa da gizonezkoengan, eta % 61ekoa emakumezkoengan
Espainian minbizia diagnostikatu zaien pertsonen artean, hiru puntu hobetu da 5 urteko biziraupena azken 12 urteetan, bai gizonezkoengan (% 55,5), bai emakumezkoengan (% 61,7), Minbiziaren Erregistroen Espainiako Sarearen (REDECAN) azken txostenaren arabera.
Astearte honetan, urtarrilaren 21ean, Iruñean aurkeztutako ikerketak, Marcela doktorea izan du ikertzaile nagusi izan duenak, 2008tik 2012ra bitartean diagnostikatutako tumoreei dagozkion datuak plazatu ditu.
Jaume Galceran REDECANeko presidenteak adierazi duenez, bizi-ohituren prebentzioak, diagnostiko goiztiarrak, prozedura arinagoek eta tratamendu farmakologiko zein kirurgikoek baldintzatzen dute biziraupenik handiena.
Hobekuntza hori, ordea, desberdina da minbizi motaren arabera. Biriketakoak biziraupen "baxua" du, % 13koa gizonezkoengan eta % 18koa emakumezkoengan. Kontrako muturrean, prostatako eta bularreko minbiziak daude, % 90eko eta % 85eko indizeekin, hurrenez hurren.
Tumore mota guztietan, "emakumezkoen biziraupena handiagoa izan ohi da" adierazi du. Halere, ikertzaileak nabarmendu du "tumore bakar batek ere ez duela behera egin biziraupenean", nahiz eta alkoholaren eta tabakoaren kontsumoarekin lotutakoek datu "pobreagoak" eman; "horrek prebentzioak duen garrantzia zehazten du".
Horren ildoan, gizonezkoen biziraupena % 80ra iristen dela edo barrabiletako eta tiroideetako tumoreen kasuan gizonezkoak zifra hori gainditzera heltzen direla zehaztu du. Beste tumore mota batzuen kasuan honakoa da biziraupena: maskuria % 74, koloneko minbizia % 63, ondesteko minbizia % 60, leuzemia eta mieloma % 40 eta 45 artean, faringea % 38, urdaila % 27, garuna % 21 eta pankrea % 8.
Emakumezkoengan, tiroideko minbizia da % 90etik gorako biziraupena duena, eta jarraian, larruazaleko melanoma eta bularreko minbizia kokatzen dira. Umetoki-lepokoa % 74an dago, kolonekoa % 64an, ondestekoa % 63an, laringekoa % 58an, leuzemiak % 42an, urdaila %30ean, gibela % 16an eta pankreakoa % 10ean.
Datu horiekin, Guevarak zehaztu du gizonen artean biziraupenaren gorakadarik handiena leuzemia eta tiroideen kasuan izan dela, 10 puntu eta 8 puntu hobetu baitira, hurrenez hurren. Kolon, linfoma no Hodgkin, giltzurrun, mieloma eta ondestearen kasuan, berriz, hobekuntza % 4 eta % 6 artekoa izan da. Prostata, maskuri eta biriketan, % 2koa.
Emakumezkoen kasuan, mieloma minbizia da biziraupenean gehien hazi dena (% 9), eta ondoren, leuzemiak (% 8), faringea, ondestea, giltzurruna, tiroideak eta kolona (% 4 eta % 6) eta bularra (% 2) daude. Birika eta umetoki-gorputza, aldiz, egonkor mantentzen dira.
Guevarak gehitu du biziraupenak okerrera egiten duela adinarekin; izan ere, minbizia duen gaixoak, urteek aurrera jo ahala, aukera handiagoa izaten du beste gaixotasun batzuk ere pairatzeko. Horrek eragina izaten du egoera orokorrean: aukerak kentzen dizkio gaixoari, eta tratamenduekiko tolerantzia murrizten dio.
Hala, 15 eta 44 urte bitarteko gaixoei erreparatuta, batez besteko biziraupena % 84koa da emakumezkoengan, eta % 75ekoa gizonezkoengan. 45 eta 54 urte artekoak aztertuta, behera egiten du biziraupenak, eta % 78koa eta % 67koa da, hurrenez hurren. 55 eta 64 urte bitartekoen artean, biziraupena % 72koa da emakumezkoengan, eta % 61ekoa gizonezkoengan. 65-74 urtekoen biziraupena % 62koa da emakumezkoengan eta % 60koa gizonezkoengan, eta 75-99 urte bitarteko gaixoen artean % 41ekoa da, emakumezkoengan zein gizonezkoengan.
Azkenik, nahiz eta autonomia erkidegoetako daturik eman ez, Galceranek zehaztu du minbiziak Estatuko iparraldean duela hegoaldean baino eragin handiagoa. Europa mailan ere gertatzen omen da hori.
Zure interesekoa izan daiteke
Lehen auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
Gutxienez bost kilometroko auto-ilarak daude lehen ordutik AP-8 autobidean, 0 kilometroan, Irunen, Baionarako noranzkoan. Kamioiak erregulatzeko neurri bereziak ezarri dituzte.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzeko 'ezetza' islatzen du, baina 'baietza' eskualdeko garapenari
Herritarren artean entzute prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati esanguratsu bat "beste joera batera" mugitu da hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimaren aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak.
Korrika egitea, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin korrika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behodia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik bere ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.
Ziberindarkeria matxistak ezagutzen laguntzeko gida argitaratu du Emakundek
"Jarri izena" gira gazteei zuzenduta dago, eta bere helburua da ingurune digitaleko indarkeria matxistak identifikatzea, askotan oharkabean pasatzen dira eta, eta alfabetatze digitala eskaintzea, sareetan gertatzen diren indarkeria matxista mota guztiak hautemateko eta horiei izena jartzeko.
Espainiako Gobernuak iragarritako garraio-abonu bateratua urtarrilaren 19tik aurrera erabili ahal izango da
Oscar Puente Garraioetako eta Mugikortasun Iraunkorreko ministroak adierazi duenez, Gobernuaren asmoa gainerako administrazioekin lan egitea da, hala nola autonomia-erkidegoekin eta udalekin, etorkizunean hiri barruko eta hiriarteko abonuak bateratu zein integratzeko eta garraio-txartel bakarrarekin funtzionatu ahal izateko, Europako beste herrialde batzuetan gertatzen den bezala.