Nola aurre egin emergentzia klimatikoari? Egunerokorako 6 keinu zail
IHOBE Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoak gomendio-sorta argitaratu du, gizabanakoei krisi klimatikoari aurre egiten laguntzeko, 52 keinu txikiren bitartez. Ahalegin mailaren arabera egin du erakundeak ekintza horien sailkapena: oso errazak, errazak, normalak, zailak eta oso zailak.
Hona hemen larrialdi klimatikoari aurre egiteko egunerokorako 13 keinu zail:
1) Mugikorra zenbat eta beranduago aldatu, orduan eta hobeto
Mugikorrak egiteko erabiltzen diren lehengaien atzean baso soilduak, gatazka armatuak, ur eta lur kutsatuak… daude. Hortaz, mugikor zaharrak birziklatu eta, berria erostera goazenean, barruko irrikei "ezetz esaten" ikasteko gomendatzen digu IHOBEk. Bestalde, munduko mugikor-erabiltzaileen % 10ek bateria bete bezain laster kargagailua kentzea nahikoa litzateke 60.000 etxeren urtebeteko horniketa bezainbeste energia aurrezteko.
2) Etxea ondo isolatu
Isolamendurik ez badugu, kanpoko eta barruko tenperaturek berdintzera joko dute. Interesgarria da gure etxea isolatzea, baita ur beroaren deposituak, berokuntza zentraleko hodiak eta hormen hutsuneak ere.
3) Betiko bonbilla gorien ordez, LED argikoak jarri
Etxean, batez beste, elektrizitatearen % 18 argitan kontsumitzen dugu. Garrantzitsua da, hortaz, LED bonbillen aldeko hautua egitea, energia-efizientzia altua ematen baitute. Betiko bonbillen ordez LED bonbillak erabilita, elektrizitate-energiaren kontsumoa % 80-90 murriztu daiteke.
4) Oporretan, etiketa ekologikoa edo Ecolabela duten ostatuetara joan
Etiketa ekologiko europarra duten ostatuak betiko sektore turistikotik bereizteko, zenbait faktoreri erreparatu behar diegu: ura eta energia aurreztea, energia berriztagarriak erabiltzea, arkitektura bioklimatikoa, eta hondakinak murriztea eta ondo kudeatzea.
5) Produktu iraunkorrak oparitu
Oparitu itzazu produktu iraunkorrak, birziklatuak edo hondakin gutxi sortzen dutenak. Oturuntzetan, alde batera utzi behin erabiltzeko mahai-tresnak, eta, apaingarririk egitekotan, material birziklatuak edo berrerabiliak baliatu.
6) Arduraz erosi
Erosketak egiteko orduan, burua erabili: egin ezazu produktu eta zerbitzu ekologikoen alde, bidezko merkataritza etikoaren alde, eta efizientzia energetiko altuaren alde. Ezetz esan behin erabiltzeko produktuei zein estalkitan bilduta dauden ondasunei. Edalontziak ere, hobe berrerabilgarriak birziklagarriak baino.
Krisi klimatikoaren aurka ekitearen premia
XIX. mende amaieratik, batez besteko tenperaturak 1 °C egin du gora lurrazalean, eta mende honetan zehar ere igotzeko bidean da. 2015ean Parisko Hitzarmenean 190 herrialdek erabaki zutenez, klima-aldaketaren ondoriorik larrienak ekiditeko, 2 °C baino gutxiagokoa izan behar du beroketa globalak.
Inoiz izan diren 18 urte beroenen artean, 17 mende honetan izan dira. IHOBEk azpimarratu duenez, eguzkiaren beroa atmosferaren barruan hertsitzen duten "gero eta gas gehiago" isurtzen dira, eta, ondorioz, "geuk sortua da klima-aldaketa hau".
Euskadik klima-aldaketarako estrategia bat du martxan, Klima 2050, gas-isurketak % 80 murriztea helburu duena.
"Denok egin behar dugu ahalegintxoa. Ez dugu B planik, ez dugulako B planetarik", IHOBEren arabera.
Zure interesekoa izan daiteke
Gizon bat atxilotu dute Igorren sexu-erasoa egitea egotzita
Igande arratsaldean gertatu zen erasoa, Bizkaiko udalerriko etxebizitza batean.
Urnietako elizako erlojua konpontzen ari dira Salestarretako elektromekanika ikasleak
Salestarretako elektromekanika ikasleak ari dira konpontzen Urnietako elizako erlojua. Helburua udaberria baino lehen prest egotea da. Lan honek aukera ematen die ikasleei desagertzeko zorian diren lanbideak ikasteko.
Eusko Jaurlaritzak ostegunean probatuko du herritarrei hondamendietan abisuak emateko sistema, Araban
Araban kokatutako gailuetan alerta-soinu bat entzungo da, eta, horrekin batera, mezu bat. Horretan adieraziko da proba bat dela, eta ez benetako arrisku-egoera bat.
Gasteiz eta Bilbo arteko lineako zortzi bidaia kenduko ditu La Unionek
Autobus konpainiak errefortzu horiek kendu egingo ditu, eskari txikia dela eta: Gasteiztik Bilbora (05:50, 06:45, 13:30 eta 15:30) eta Bilbotik Gasteizera (06:30, 07:45, 09:30 eta 13:30).
Vatikanoa Cadizeko eta Ceutako gotzaina ikertzen ari da, 1994-2000 artean adingabe bati abusuak egin omen zizkiolako
Gotzaindegiak iragarri du agenda eten duela, eta baieztatu du "duela ia hogeita hamar urteko gertakarien inguruan egin diren akusazioak oso larriak eta faltsuak" direla. Espainiako Gotzainen Batzarrak "justiziarekiko konfiantza" adierazi du, eta Espainiako Nuntziatura Apositolikoaren Rotako auzitegiaren lana "errespetatu egiten" duela.
EAEko jaiotza-tasak % 2,1eko igoera izan du urteko bigarren hiruhilekoan
Horrekin batera, atzerriko nazionalitatea duten amen jaiotzak totalaren % 25,3 dira Euskadin. Bereziki nabarmentzekoa da Arabako kasua, % 32,5era iristen baitira.
Greenpeaceko ekintzaile batek Madrilgo zerua zeharkatu du, Brasilgo COP30 goi-bileraren atarian
Greenpeaceko ekintzaile batek 30 metroko altueran zintzilik zegoen zinta bat zeharkatu du Madrilgo erdigunean, "Planeta, hari-harian" zioen pankarta batekin batera. Ekintzaren helburua "justizia klimatikoa" eskatzea zen, gaur Brasilen hasiko den Klimaren Goi-bileraren (COP30) atarian.
"Indarkeria isilak" eta mikromatxismoak ditu ardatz azaroaren 25eko Nafarroako erakundeen kanpainak
‘Egunerokoan ere ezkutatzen da indarkeria. Ikusaraz dezagun’, izango da Nafarroako leloa A25aren aurrean, emakumeen edozein kontrol, diskriminazio eta desbalorizazio moduren aurkako kanpainan. Taberna lehendakariordeak Foru Gobernuaren kanpaina bat aurkeztu du, emakume askok beren egunerokoan jasaten duten indarkeria psikologikoa, ekonomikoa eta sinbolikoa salatzeko
Indarkeria matxista denon ardura dela azpimarratuko du aurten azaroaren 25eko kanpainak
‘Ez da zure arazoa soilik, gurea ere bada’ izango da EAEko erakundeek aurkeztutako kanpainaren leloa, eta norbanako batzuen arazo izatetik urruti, gizarte osoari eragiten dion egiturazko arazoa dela eta emakumeak babesteko komunitateak osatzeko beharra nabarmenduko ditu.
Artxandako funikularra itxiko dute hiru egunez, mantentze-lanak egiteko
Udalak jakinarazi duenez, autobus zerbitzu berezia (E5 linea) martxan jarriko da, Bilbo eta Artxandaren arteko garraioa indartzeko. Zerbitzu hori A7 lineako ohiko autobusaren osagarri modura emango da, azken horrek normaltasunez jarraituko baitu.