Gerra Zibileko gudari baten gorpuzkiak berreskuratu dituzte Mutrikun
Eusko Jaurlaritzak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak Gerra Zibileko borrokalari baten gorpuzkiak berreskuratu dituzte Mutrikun (Gipuzkoa). Lursailaren jabe den familiak emandako testigantzari esker berreskuratu ahal izan da, baina orain arte ez dago zantzurik haren identifikazioa bideratzeko.
Giza Eskubide, Memoria eta Lankidetzako sailburuorde Jose Antonio Rodriguez Ranz, eta Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuko zuzendari Aintzane Ezenarro Mutrikun izan dira igande honetan, herriko alkate Joseba Palenzuelarekin batera, Gerra Zibilean hildako borrokalari hori lurpetik ateratzeko lanetan.
Exhumación en Mutriku. Foto: Xabier
Rodriguez Ranzek adierazi duenez, giza hondakin horiek berreskuratzea "beste urrats bat da memoria historikoa berreskuratzeko", eta, hori egitean, "pertsona horren duintasuna eta memoria berreskuratzen ditugu, eta horrekin batera, balio demokratikoen eta herri honen askatasunaren alde borrokatu zuten guztien memoria historikoa eta demokratikoa".
Lan hori "hainbat hamarkadatan memoriaren sua bizirik mantendu dutenek, memoria-taldeek, Aranzadi Zientzia Elkarteak eta erakundeek auzolanean egindako lanaren emaitza" dela adierazi du.
Rodriguez Ranzek berretsi egin du Eusko Jaurlaritzak eta Gogora Memoriaren Institutuak oraindik desagertuta dauden pertsonak berreskuratzeko konpromisoa dutela.
Lourdes Herrastik zuzendutako Aranzadi Zientzia Elkarteko talde batek egindako exhumazioak hainbat hezur berreskuratu ditu, baina orain arte ez dago identifikazioa bideratzeko inolako zantzurik, Eusko Jaurlaritzak jakitera eman duenez.
Hala ere, uste da gudari hori 1936ko irailean hil zela, Debabarrenean matxinatutako tropen aurrerapenarekin batera.
Kontxi Urkirik Intxorta Kultur Elkarteari emandako testigantzari esker berreskuratu ahal izan dira gorpuzkiak. Familiaren kontakizunari esker, Kontxi Urkirik bazekien aitaren osaba batek, inguruko beste baserri bateko bizilagun batekin batera, tiroz hildako borrokalari baten gorpua lurperatu zutela.
Haren lekukotzaren arabera, ehorzketa lekua harri batzuekin estali eta seinaleztatu zuten, eta gaur egun arte mantendu da.
Guztira 110 biktimaren gorpuzkiak berreskuratu dituzte
Bestalde, Eusko Jaurlaritzak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak 2003an sinatutako lankidetza-hitzarmenaren esparruan, 46 gorpuzki hobitik atera dituzte, eta emaitza positiboa izan dute. Gainera, amaitzeko daude Bilboko Begoñako hilerritik ateratako 42 gorpuzkien analisi genetikoak eta forentseak.
Horietatik 24 Bizkaian izan dira, 15 Gipuzkoan eta zazpi Araban. Horrela, 110 biktimaren gorpuzkiak berreskuratu dituzte, 108 gizonenak eta bi emakumeenak. Horietatik 27 identifikatu ahal izan dituzte, horietako bat emakumea, Monica Barron del Val hain zuzen.
Euskadin egindako exhumazioez gain, euskal herriren bateko bederatzi pertsona naturalen eta/edo bizilagunen gorpuzkiak berreskuratu eta haien familiei eman zaizkie. Nafarroako Foru Komunitatean egindako lau exhumazio dira, eta beste bost beste toki batzuetan.
Zure interesekoa izan daiteke
Zer protokolo aktibatzen dira ikastetxe batek jazarpen kasu bat egon daitekeela susmatzen duenean?
522 ikasle eskola-jazarpenaren biktima izan ziren joan den ikasturtean EAEn. Zenbaki bakoitzaren atzean istorio desberdin bat dago, beldurra eta isiltasuna protagonista dituena. Ikastetxeetan geroz eta sentsibilizazio handiagoa dago, eta atzemate goiztiarra oso lagungarria da.
Eskola jazarpenagatik iaz aztertutako 2.263 kasuetatik 522 baieztatu ditu Hezkuntza Sailak
2024-25 ikasturtean eskola jazarpen kasu gehiago ikertu dira (aurreko ikasturtean baino 364 gehiago) eta baieztatutakoak ere igo egin dira (522). Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburuak azaldu duenez, datuek erakusten dute "sentsibilizazio handiagoa, detekzio goiztiarra eta prozeduretan konfiantza handiagoa" dagoela.
San Juan ontziaren uretaratzea, zuzenean
Jarraitu zuzenean Albaolatik Itsas Kultur Faktoria (Pasai San Pedro), San Juan ontziaren uretaratzea, munduko itsas ondarearen historian mugarri izango den gertaera.
Gazteek inoiz baino gutxiago edaten eta erretzen dute, baina Euskal Herrikoak cannabisaren kontsumoaren buruan daude
ESTUDES txostenak egiaztatu duenez, alkoholaren, tabakoaren eta cannabisaren kontsumoak behera egin du Euskadiko nerabeen artean, azken 25 urteetako mailarik baxuenetara. Hala ere, Euskadi kalamuaren kontsumoaren buruan dago 14-18 urte bitarteko adingabeen artean, eta Estatuko mozkorraldien tasarik handiena ere badu.
Albiste izango dira: Eskola jazarpenaren aurkako eguna, klima aldaketari buruzko goi bilera eta abisu horia itsasaldeko arriskuagatik
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Adimen Artifiziala, bullyinga egiteko tresna berria: “Hezkuntza digitalean hezi behar ditugu haurrak”
Azken urtean, ziberjazarpena gauzatzeko adimen artifizialaren erabilerak nabarmen egin du gora, hainbat ikerketaren arabera. Gelakideren baten argazki, bideo edo audio bat manipulatuz bideo faltsuak sortzeko erabiltzen da AA, eta sare sozialen bidez zabaltzen dira. Mikel Cerezo gizarte hezitzaile eta adikzioetan adituak adierazi du orain "duela urte batzuk baino askoz bizkorrago" hedatzen direla edukiak, eta ondorioak suntsitzaileak izan daitezkeela.
Dani Alvarezek Euskal Kazetariak saria jaso du
Dani Alvarez EITB taldeko kazetariari eman diote Kazetarien Euskal Elkargoaren aurtengo Euskal Kazetariak saria. Bilboko BBK aretoan egindako sari-banaketa ekitaldian, pozik agertu da Alvarez, eta esan du "ohorea" dela aitortza hori jasotzea. EITBren parte-hartzea duen Natur Bizia ikus-entzunezko lana ere saritu dute Ingurumen Kazetaritza atalean.
Hiru adingaberi sexu-erasoak egin zizkien masajistari 26 urteko kartzela-zigorra ezarri diote
Gipuzkoako Auzitegiak jada agindu du gizona espetxeratzea. 14 urteko kartzela-zigorra ezarri dio 16 urtetik beherako adingabeei egindako bi sexu-eraso delituengatik (zazpi urte, biktima bakoitzeko), 10 urtekoa, 16 urtetik beherakoari egindako sexu-eraso jarraituagatik, eta, bi urtekoa, haurren sexu-ziberjazarpenagatik. Gainera, beste neurri batzuen artean, espetxetik ateratzen denean 17 urte egin beharko ditu zaintzapeko askatasunean, eta, orotara 40.000 euroko kalte-ordaina eman beharko die hiru biktimei.
Euskalmeten arabera, urria "oso lehorra" izan da: ohiko prezipitazioen erdia egin du
Arabako zenbait eremutan, mende honetan izan den "urririk beroena eta lehorrena" izan dute, eta batez besteko tenperatura ohi baino 1,2 ºC gorago egon da.
NEIKERrek animalia-osasunaren inguruko ikerketa indartu du, segurtasun handiko laborategia berrituta
Euspen Biologikoko 3. mailako laborategia handitu dute, eta laborategi eta gela espezializatu berriak jarri dira. Horrek arrisku handiko patogenoak aztertzeko eta biosegurtasunean aurrera egiteko gaitasuna optimizatzen du, animalien ongizatearen nazioarteko estandarrak errespetatuz.