Duela 17.000 urte ere bizi ziren etxeko txakurrak Euskadin
Europako etxeko txakur zaharrenetariko bat Euskadin bizi izan zen duela 17.000 urte, EHUko Giza Biologia Ebolutiboko taldeak jakin ahal izan duenez Zestoan aurkitutako besahezur bat oinarri hartuta.
1985. urtean, Jesus Altunak Errallako (Zestoa, Gipuzkoa) aztarnategian gidatutako indusketa batean, kanido baten besahezur ia oso bat berreskuratu zuten. Otsoak, txakurrak, azeriak eta koioteak hartzen ditu barne, besteak beste, haragijale familia horrek. Une horretan, zaila zen identifikatzea zein kanidori zegokion hezur hura.
Orain, Conchi de la Rua irakasleak zuzendutako Euskal Herriko Unibertsitateko Giza Biologia Ebolutiboko taldeak ikerketa sakona egin du hezur hondarraren inguruan.
Analisiak espeziea genetikoki identifikatzea baimendu du, Canis lupus familiaris (etxeko txakur) gisa. Karbono 14 bidez egindako datazio zuzenaren arabera, 17.410 eta 17.096 urte arteko antzinatasuna du hezurrak.
Hain zuzen, Goi Paleolitoko Madeleine aldiari dagokio, eta horrek Europan unera arte izandako etxeko txakur zaharrenetariko bat bilakatzen du. Txakurra da gizakiek etxekotutako lehen espeziea, otsoa oinarri hartuta.
Errallako txakurrak leinu mitokondriala partekatzen du unera arte aztertutako Madeleine aldiko txakur gutxiekin. Leinu horren jatorria "Azken Maximo Glaziarra" deritzonarekin bat egin zuen klima hotzeko aldi batekin lotu ohi da, Europan duela 22.000 urte izan zena.
"Emaitza hauei esker, posible da pentsatzea otsoaren etxekotzea orain arte uste baino goizago eman zela, mendebaldeko Europan behintzat. Izan ere, Paleolitoko ehiztari-biltzaileek otsoarena bezalako espezie basatiekin zuten interakzioa indartuta egon zitekeen aterpe glaziarreko eremuetan (Frantziar-Kantabriarra, esate baterako) krisi klimatiko aldi horretan zehar", azaldu du De la Rua irakasleak.
Zure interesekoa izan daiteke
GOIDIaren biktimak: "Gure senideak ez zituen klimak hil, kudeaketa txarrak eta zientziarekiko errespetu faltak baizik"
GOIDIAren Biktimen Elkartearen presidenteak, Rosa Alvarezek, deitoratu egin du Kongresuko ikerketa-batzordeak kondenatzeko legezko baliorik ez izatea, eta, "garaipen soziala" dela esan duen arren, azpimarratu du oraindik pauso handi bat geratzen dela emateko: Mazon espetxera bidaltzea.
Ezkutatutako gailuak baliatuta gidabaimen-azterketan kopiatzen saiatu diren bi lagun harrapatu dituzte Bilbon
Agente batzuk ohartu ziren bi gizonek jarrera urduria eta antinaturala zutela, eta bularra ordenagailuaren pantailaren ondoan zutela azterketa egin bitartean.
Shein, AliExpress, Temu eta Wish jomugan, haur itxurako panpina sexualak saltzeagatik
Frantziako Gobernuak Shein plataforma debekatzearekin mehatxu egin du, panpina horiek merkatutik erretiratzen ez baditu. Online merkataritzako erraldoia, bere aldetik, Frantziako Justiziarekin kolaboratzeko prest agertu da, Parisko Fiskaltzak ikerketa abiatu ondoren.
Gizon batek bikotekidea hil du Zaragozan
Auzokideek Polizia Nazionalari deitu diote, bikotearen etxean liskar gogor bat izan dela jakinarazteko. Patruila bat bertaratu da, eta emakumearen gorpua aurkitu dute, labankadak dituela. Ustezko hiltzailea dagoeneko atxilotu dute.
Nortzuk dira Espainiako aberatsenen Forbesen zerrendan agertzen diren bost euskal herritarrak?
Daniel Mate donostiarra (Glencore) da euskal ordezkaritzaren buru Forbesen zerrendan. Ondoren, De Urrutia, Ybarra eta Arregui familiak eta Jose Antonio Jainaga siderurgiako enpresaburua daude. Burtsak gorabehera, Euskal Herriko aberatsek Estatuko mapa ekonomikoan duten indarrari eutsi diote.
Mariatxi talde batek Bizkaiko DYAko presidente ohia hartu du Bizkaiko Lurralde Auzitegiaren atarian
Fernando Izaguirre Bizkaiko DYAko presidente ohia epaitzen hasiko dira astearte honetan, gobernuz kanpoko erakundearenak ziren 4,75 milioi euro bereganatzea leporatuta. Fiskaltzak eskatu du akusatu naguiak 7 urteko kartzela-zigorra bete dezan, iruzurra egitea egotzita.
Ikerketa batek melatonina luzaroan kontsumitzea bihotz-gaixotasunen bat izateko arriskuarekin lotu du
Amerikako Bihotzaren Elkarteak aurkeztutako lan batek eztabaida sortu du adituen artean, iradoki baitu urtebete baino gehiagoz melatonina hartzeak bihotz-gutxiegitasuna izateko arriskua areagotu dezakeela. Espezialistek lasaitasunerako deia egin dute, eta gogorarazi dute farmazietan errezetarik gabe saltzen diren produktuak ezin direla bi miligramotik gorakoak izan.
Abisu horia baso-sute arriskuagatik EAEn
Abisua indarrean egongo da asteartean eta asteazkenean, hegoaldeko haize-bolada bortitzak aurreikusten direlako.
Gaur hasiko da Bizkaiko DYAko presidente ohiaren aurkako epaiketa, 4,75 milioi euro bereganatzea leporatuta
Fiskaltzak 7 urteko espetxe-zigorra eskatu du.
21 urteko gizonezko bat atxilotu dute Gasteizen, bikotekideari eraso egin eta telefono mugikorra kentzeagatik
Gertakariak joan den larunbatean jazo ziren, 08:30 inguruan.