ikerketa
Gorde
Kendu nire zerrendatik

Duela 17.000 urte ere bizi ziren etxeko txakurrak Euskadin

EHUko Giza Biologia Ebolutiboko taldeak data jarri ahal izan dio 'Canis lupus familiaris' delakoaren existentziari, Zestoan aurkitutako hezur bat oinarri hartuta.
Txakurra da gizakiek etxekotutako lehen espeziea, otsoa oinarri hartuta. Artxiboko argazkia: EFE
Txakurra da gizakiek etxekotutako lehen espeziea, otsoa oinarri hartuta. Artxiboko argazkia: EFE

Europako etxeko txakur zaharrenetariko bat Euskadin bizi izan zen duela 17.000 urte, EHUko Giza Biologia Ebolutiboko taldeak jakin ahal izan duenez Zestoan aurkitutako besahezur bat oinarri hartuta.

1985. urtean, Jesus Altunak Errallako (Zestoa, Gipuzkoa) aztarnategian gidatutako indusketa batean, kanido baten besahezur ia oso bat berreskuratu zuten. Otsoak, txakurrak, azeriak eta koioteak hartzen ditu barne, besteak beste, haragijale familia horrek. Une horretan, zaila zen identifikatzea zein kanidori zegokion hezur hura.

Orain, Conchi de la Rua irakasleak zuzendutako Euskal Herriko Unibertsitateko Giza Biologia Ebolutiboko taldeak ikerketa sakona egin du hezur hondarraren inguruan.

Analisiak espeziea genetikoki identifikatzea baimendu du, Canis lupus familiaris (etxeko txakur) gisa. Karbono 14 bidez egindako datazio zuzenaren arabera, 17.410 eta 17.096 urte arteko antzinatasuna du hezurrak.

Hain zuzen, Goi Paleolitoko Madeleine aldiari dagokio, eta horrek Europan unera arte izandako etxeko txakur zaharrenetariko bat bilakatzen du. Txakurra da gizakiek etxekotutako lehen espeziea, otsoa oinarri hartuta.

Errallako txakurrak leinu mitokondriala partekatzen du unera arte aztertutako Madeleine aldiko txakur gutxiekin. Leinu horren jatorria "Azken Maximo Glaziarra" deritzonarekin bat egin zuen klima hotzeko aldi batekin lotu ohi da, Europan duela 22.000 urte izan zena.

"Emaitza hauei esker, posible da pentsatzea otsoaren etxekotzea orain arte uste baino goizago eman zela, mendebaldeko Europan behintzat. Izan ere, Paleolitoko ehiztari-biltzaileek otsoarena bezalako espezie basatiekin zuten interakzioa indartuta egon zitekeen aterpe glaziarreko eremuetan (Frantziar-Kantabriarra, esate baterako) krisi klimatiko aldi horretan zehar", azaldu du De la Rua irakasleak.

Albiste gehiago gizartea

22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Hendaiako herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean
18:00 - 20:00
ZUZENEAN
Duela  min.

Tigre-eltxoaren kontrako fumigazio lanak egin dituzte bart Hendaian

Lapurdin chikungunya gaitzaren lehen kasua agertu ondoren egin dituzte desinfekzio lanak, Hendaiako igerilekutik, tren geltokiraino. 22:00etatik 07:00ak arte kaleak erabat itxita egon dira, eta bizilagunek agintarien aginduak errespetatu behar izan dituzte. Herritarrak kezkatuta agertu dira, ez dakitelako zer-nolako eragina izan dezakeen erabilitako produktuak haien egunerokotasunean. Fumigazioaz arduratutako enpresak dio erabilitako produktua ez dela kaltegarria, eta tigre-eltxoen % 80 bat hiltzea lortzen dutela.

Gehiago kargatu