Lau milioi neskatok baino gehiagok jasaten dute urtero genitalen mutilazioa munduan
Otsailaren 6an Emakumeen Genitalen Mutilazioaren (EGM) aurkako Zero Tolerantziaren Nazioarteko Eguna ospatzen da. Mundu mailan, kontzientzia sortzeko eguna da, eta gogorarazten digu oso garrantzitsua dela praktika kaltegarri hori betiko errotik desagerrarazteko borrokan jarraitzea eta ahaleginak horretara bideratzea. Izan ere, emakumeen eta nesken aurka egin daitekeen genero indarkeria modurik basatiena da, hainbat GKEk, bat etorrita, salatu dutenez.
Erakunde horien arabera, munduan 200 milioi emakume baino gehiago bizi dira gaur egun emakumeen genitalen mutilazioaren (EMG) ondorioekin, eta, NBEren arabera, lau milioi neskato inguruk jasaten dute urtero organo genitalen anputazio osoa edo partziala. Esperientzia horrek ondorio izugarriak dakartza, fisikoak zein psikologikoak, eta bizitza osorako markatuko ditu. Gainera, Espainiako Estatuan 70.000 emakume baino gehiago daude praktika hori zabalduta dagoen eskualdeetatik etorriak.
Amref Salud Africa bezalako erakundeek praktika hori desagerrarazteko proiektuekin lan egiten dute. GKE horren arabera, 'Afarren Emakumeen Mutilazio Genitalari amaiera ematea' proiektua martxan zegoela jaiotako nesken % 90ek ez dute halakorik pairatu. Gainera, azken bi urteetan, bi urtetik beherako haurtxoen kasuan, % 89,7tik % 14,2ra jaitsi zen.
Praktika horrek tradizioari eta sinesmen sistemei erantzuten die, eta ez du zertan kultura edo erlijio ezaugarriekin lotuta egon. Giza Eskubideen, osasunaren eta emakumeen segurtasunaren urraketatzat hartzen da.
Mitoak dira, besteak beste, emakumeen genitalen mutilazioa Afrikako herrialde guztietan eta kontinente horretan bakarrik egiten dela, erlijioak behartuta egiten dela, higienea bermatzen duela edo gizonen erdainkuntzarekin pareka daitekeela. Horiexek dira, besteak beste, Munduko Medikuak GKEak praktika hori prebenitzeko eta desagerrarazteko bi hamarkada baino gehiagoko lanaren esparruan deseraiki nahi dituen usteetako batzuk.
2022an, Munduko Medikuak erakundeak 735 pertsonari eman zien arreta, eta 3.344 esku hartze sozial, 421 psikologiko eta 249 osasun jarduera egin zituen mutilazioa prebenitzeko eta desagerrarazteko proiektuen esparruan.
Testigantzak
"Jaio eta zortzi egunera, nire alaba erdaindu egin zuten. Gaixotu eta hil egin zen. Harrezkero, zerbait egin nahi izan dut praktika horri amaiera emateko. Ikaragarria izan zen bera sufritzen ikustea", gogoratu du Usman Mohammed Afarreko buruzagi erlijiosoak. Bertan, giza eraldaketa eta lankidetza prozesu bat gertatu da azkenaldian; lider komunitarioen, agintarien eta gainerako herritarren eskutik.
Bitartean, Koldan (Senegal) gazteen lidergo bat sortu da, ablazioaren inguruko iruditeriak deseraikitzeaz arduratzen ari dena. Aldi berean, nesken eta emakumeen osasunerako eta segurtasunerako eskubideari buruzko kontzientzia sortzen ari da, beren kulturaren eta tradizioen berezitasunak oinarritzat dituen aktibismoaren bitartez.
Mariama S. Kanto senegaldar aktibista gazteak, gaur egun aldaketaren eragile eraldatzailea denak, ablazioa jasan zuela kontatzen du, "baina nire alabak ez du inoiz bidegabekeria hau jasango".
Albiste gehiago gizartea
Uda honetako beroak 41 heriotza utzi ditu orain arte Euskadin
Abuztu honetan, oraingoz, pertsona bakarra hil da Euskadin tenperatura altuen ondorioz. Heriotza hori udako bigarren bero-boladaren hasierarekin batera gertatu da, oraindik egun batzuk luzatuko dena. Segurtasun Sailak hainbat abisu hori aktibatu ditu horren harira.
Jaurlaritzak diskoteketan atezain izateko betekizunak aldatzeko prozesua hasi du, Gasteizko Mitikan gazte bat hil ondotik
Gasteizko Mitika diskotekaren aurrean atezainak kolpea jota hil zen gaztearen gurasoek eskatuta, Eusko Legebiltzarreko gehiengo zabal batek Jaurlaritzari eskatu zion gaueko aisialdiko segurtasun pribatua arautzen duen legedia azter eta molda dezan, atezainek dituzten "jarrera oldarkorrak" saiheste aldera.
Bilbori Aste Nagusi usaina dario! Txosnak muntatzen hasi dira
Aurten, "Txosnak. Gureak, denonak" kanpainaren kolore arrosa izango da nagusi txosnaguneko dekorazioan, konpartsak eta txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izenda ditzaten aldarrikatzeko. Bilboko Konpartsek azpimarratu dute txosnagunean ez dutela inolako erasorik onartuko.
"Erraz sar daiteke Cotolinon, bista politak ditu, baina arriskutsua da gauean"
Endika Martinez Kantabriako DYAren larrialdietako teknikari eta itsasoko operatiboen arduradunak Castro Urdialesko itsaslabarretik erori eta ospitalean hil den 12 urteko haurraren erreskatea azaldu du.
Hiru gizon atxilotu dituzte Donostian biltegi batean indarra erabiliz lapurreta egiteagatik
27 urteko bi gizon eta 29 urteko beste bat dira Ertzaintzak asteazken goizaldean Intxaurrondo auzoan hauteman dituen delitugileak.
Bi atxilotu, 27 emakumeren irudi sexualak grabatzeagatik eta zabaltzeagatik
Biktimetako batzuk Nafarroakoak, Bizkaikoak eta Gipuzkoakoak ziren. Atxiloketak Errioxan eta Sorian egin dituzte. Askotariko metodoak erabiltzen zituzten bideoak lortzeko eta Telegram eta WhatsApp bidez partekatzeko, biktimen baimenik gabe.
Bilbotar bati 15.000 euroko iruzurra egin dio talde kriminal batek, bankuko datuak erabiliz
Gaizkileek finantza-erakundeko langileak zirela esan zioten biktimari, eta, guztira, 23 kargu egin zituzten haren txartelarekin.
Bizkaiko biztanleen % 73k dio konfiantza gutxi edo batere ez duela politikan
Ikerfelek egindako azterlan baten arabera, etxebizitza da kezka iturri nagusia bizkaitarrentzat, enplegua eta segurtasunik eza atzetik dituela.
Perez Iglesias, IBMren ordenagailu kuantikoaz: "Zientziaren munduan punta-puntan lan egiten duten pertsonak erakarriko ditu"
Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzako sailburu Juan Ignacio Perez Iglesiasek Radio Euskadiko "Boulevard" saioan adierazi duenez, IBMk aurten Donostian instalatuko duen superordenagailu kuantikoaren piezak dagoeneko Ibaetan dira. Sailburuaren ustez, "zientziaren munduan punta-puntan lan egiten duten pertsonak erakartzeko gunea izango da".
Mutil bizkaitar bat hil da Castro Urdialesen, eremu harritsu batetik erorita
12 urteko gazteak bularrean kolpea hartu zuen, eta Santanderreko Valdecilla Ospitalera eraman zuten.