Gorroto-delituen kopuruak "modu esponentzialean" egin du gora EAEn, batez ere 2021etik 2022ra bitartean
Eusko Jaurlaritza 'Euskadiko Gorroto Gertakariei buruzko Txostena' egiten hasi zen lehen urteko (2016) datuekin alderatuta, delituen kopurua "modu esponentzialean" hazi da, batez ere 2021 eta 2022. urteen artean. "Gorroto-delituen benetako gorakada, kontzientzia handiagoa eta tolerantzia sozial txikiagoa, polizia-eraginkortasun handiagoa, lege-bilakaera eta abar" daude horren atzean.
Irudia: EITB
Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako lehen lehendakariorde eta Segurtasun sailburuak agerraldia egin du gaur goizean Eusko Legebiltzarrean, berak eskatuta, txosten horren berri emateko. Jon Mirena Landa EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen UNESCO Katedraren zuzendariaren zuzendaritzapean eta koordinaziopean egindako lana da.
Ikerketak Ertzaintzak 2022an izandako 438 gorroto-gertakariak aztertu ditu; horietatik gehienak, 435 (% 99,3), gorroto-delituak dira, eta 3 (% 0,68), berriz, gorroto-arau-hauste administratiboak. Aztertutako 435 delituetatik 9tan askotariko diskriminazioak izan dira; horregatik, kolektibo babestuen aurkako delituak 444 dira guztira, eta 2022an jazotako gorroto-delituen kopurua baino handiagoa da.
Erasotutako kolektiboei dagokienez, gehienek arrazakeriaren eta xenofobiaren biktima izaten jarraitzen dute (231 kasu, % 52, 2021ean baino % 42,6 gehiago), eta, ondoren, sexu-orientazioaren eta -nortasunaren ondoriozko erasoak daude (96 kasu, % 21,6, 2021ean baino % 31,5 gehiago). Urrutiago geratu dira beste eragile batzuk, hala nola ideologia edo orientazio politikoa, dibertsitate funtzionala, adina edo aporofobia.
Irudia: EITB
Arabiarren aurkako erasoak
Arrazakeriak eta xenofobiak eragindako gorroto-delitu nagusien artean, diskriminazio nagusiak arabiarren aurkako erasoak dira oraindik: 68 kasu, ia % 30.
2022an, Ertzaintzak 44 pertsona atxilotu (2021ean halako bi baino gehiago) eta 246 inputatu zituen gorroto-delituak egitea leporatuta. Gorroto-delitu bat egin ondoren Ertzaintzaren esku jarritako pertsonen profilari dagokionez, txostenaren arabera, gehienak, % 74 (182 pertsona), Espainiako Estatukoak dira, eta horietatik 148 (% 81,3) Euskadikoak. % 76,8 gizonak dira eta % 22,7 emakumeak.
Delitu motaren arabera sailkatuta, lesio-delitua da ohikoena (180 kasu, % 41,3), eta, ondoren, mehatxu-delitua (90 kasu, % 20,69) eta derrigortzeak (50 kasu, % 11,5) daude. Horietan guztietan, zauritutako, mehatxatutako edo hertsatutako kolektibo nagusiaren kontrako erasoak arrazakeriak edo xenofobiak eragin ditu.
2022an, gorroto-delitu gehienak Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban egin ziren, hurrenez hurren. Bilbo, Gasteiz, Donostia, Barakaldo eta Irunen izaten dira maizen, hurrenkera horretan.
Irudia: EITB
Delitu horietako gehienak kalean egiten dira (189 kasu, % 43,5), eta etxe barruan % 15,1 baino ez dira egiten (66 kasu).
Zure interesekoa izan daiteke
Kirola, musika eta lan gogorra: 110 urteko Isabel donostiarraren sekretua
Isabel Etxeberriak, 110 urterekin, pianoa jotzen jarraitzen du, arratsaldero, Bartzelonako bere etxean. Betidanik egin izan du kirola, eta gaur egun ere oso bizimodu aktiboa duela kontatu digu. Bere iritziz, sasoiz zahartzeko, garrantzitsuagoa da maitasuna kontu materialak baino.
Eider Gotxi (Guggenheim Urdaibai Stop): "Herritarron lanari esker lortu da Guggenheim Urdaibai proiektua bertan behera geratzea"
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko bertan behera gelditu eta biharamunean, erakundeen jarrera "zurrun eta inposatzailearen aurrean" herria garaile atera dela azpimarratu du Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformaren bozeramaileak. Garaipena jai giroan ospatzeko otsailaren 7rako Gernikan antolatu duten ospakizunean parte hartzeko deia egin die herritarrei. Bestalde, Gotxik ohartarazi du plataformaren bidea ez dela bukatzen eta ontziola Muruetatik ateratzea izango dela hurrengo erronka.
Gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak AP-8an, Irunen, eta kamioiak ezin dira Biriatuko mugan zehar pasa
AP-8an, gutxienez 11 kilometroko auto-ilarak daude Irun parean, Baionarako noranzkoan, eta 0 kilometroan kamioientzako trafikoa arautzeko neurri bereziak aktibatu dira. Ibilgailu astunen murrizketak 05:00etatik 20:00etara egongo dira indarrean.
ETB ON aurkeztu dute, EITBren telebista plataforma digital berria
ETB ON plataforman zuzenekoen eskaintza handia eta EITB Taldearen edukirik onenak klik bakar batean topatuko ditu erabiltzaileak, nahi duen unean eta moduan ikusteko. Teknologia berri bat ardatz hartuta, Nahieran plataforma historikoa birformulatu eta etorkizunera begira jarri du EITBk.
Gernika, Bermeo eta Mundakako herri plataformek Busturialdea-Urdaibairako plan estrategikoa kritikatu dute
Ez daude ados Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Foru Aldundiak eskualderako egin duten inbertsio planarekin. Eskualdea zahartzen ari dela diote, gazteak kanpora joaten ari direlako ez dutelako bertan lan egin eta bizitzeko aukerarik. Beraz, lehendabizi enplegua eta etxebizitza planak behar direla diote.
Urdaibaiko Guggenheim museoa baztertu dute, proiektua iragarri eta 17 urtera
Bi urteko azterketa eta hamaika eztabaidaren ondoren, Urdaibaiko Guggenheim proiektua baztertzearen erabakia hartu du Patronatuak. Orain hilabete, Elixabete Etxanobe Bizkaiko ahaldun nagusiak azaldu zuen luze joko zuela museoa eraikitzeko lurrak garbitzea, bai eta egitasmoaren aurkako salaketak epaitegietan argitzea ere. Eta kalean proiektuak kritika andana jaso izan du talde ekologisten eta herritarren aldetik.
Guggenheim Urdaibai egitasmoa behin betiko baztertu du museoko Patronatuak
Arratsaldean egindako bileran aho batez hartu dute azken erabakia, proiektuaren bideragarritasun faltagatik. Egitasmoa aurrera eramateko zailtasun handiena Murueta ontziola dagoen lur zatiaren egoera juridikoa dela jakinarazi du Elixabete Etxanobe diputatu nagusiak.
163 postuk eta hogei bat jarduerak girotuko dute Donostiako San Tomas azoka
Datorren igandean, Gipuzkoako hiriburuan izango den azokara hurbilduko direnek, salmenta postuez gozatzeaz gain, gustu eta adin guztietarako jardueretan parte hartu ahal izango dute.
Entzute prozesuak islatzen du Guggenheim Museoa Urdaibain zabaltzerik "ez" dela nahi, baina eskualdeko garapenari begi onez begiratzen zaiola utzi du agerian
Herritarren artean entzute-prozesua gidatu duen Agirre Lehendakaria Centerrek azaldu duenez, "hasierako narratiba" horien zati handi bat "beste joera bat" hartu du hilabeteetan zehar. Izan ere, Urdaibaiko Guggenheimen aurkako iritziak jaso dira, baina baita eskualdearen garapenaren aldeko jarrerak ere.
Korrika egin, osasuntsu zahartzeko: Fernando eta Leopoldo, 81 eta 76 urterekin atxintxika egiten jarraitzen duten beteranoak
Fernandok 31 Behobia daramatza, azken bi urteetan beteranoena izanik, eta Leopoldo erretiroa hartu baino pixka bat lehenago hasi zen kilometroak egiten. Korrika egitea botikarik onena da bientzat, ez bakarrik ongizate fisikoagatik, gaixotasunak prebenitzen eta sasoiz zahartzea atzeratzen ere laguntzen baitie.