Bizi itxaropena txikitu egin da EAEn 2022an, 2017ko mailan kokatzeraino
2022an, gizonen bizi itxaropena 80,5 urtekoa zen Euskal Autonomia Erkidegoan, eta emakumeena 86,1 urtekoa —2019an baino bost hamarren gutxiago—, Eustatek argitaratutako datuen arabera. Covid-19aren pandemiak eta 2022ko uztailean izandako bero boladak zerikusia izan zuten horretan.
Bizi itxaropena txikitu bada ere, Europar Batasunean (orokorrean hartuta) baino handiagoa da oraindik ere —2,5 urte handiagoa gizonen kasuan, eta 2,7 urte handiagoa emakumeen kasuan—. Hain zuzen ere, Espainiak du EBko bizi itxaropen tasa handienetakoa, eta EAEkoa baino txikiagoa da —hamarren bat gizonetan, eta bi hamarren emakumeetan—.
1976ko datuei (69,6 urteko bizi itxaropena gizonentzat, eta 76,9 urtekoa emakumeentzat) erreparatuz gero, argi dago batzuek zein besteek bizitza luzatu dutela nabarmen —9,2 urte emakumeetan eta 10,9 urte gizonetan—.
Bizitza luzatzeko bide horretan baina, tumoreak dira oztopo nagusia. Horiek desagertzea lortuko balitz, gizonek 3,9 urte luzatuko lukete bizitza, eta emakumeek 3 urte.
Jaiotzak
Ugaltasun tasa maila zeharo baxuan dago. Hain zuzen ere, 2022an, emakume bakoitzeko 1,21 jaiotza zenbatu zituzten, aurreko urtean baino lau hamarren gutxiago, eta Europar Batasuneko batezbestekotik (1,53 jaiotza) urruti. Are urrunago dago batezbestekoa 1976ko datuekin alderatuz gero (2,7 jaiotza emakume bakoitzeko). Bizkaiak du tasa txikiena (1,12 jaiotza). Araban eta Gipuzkoan 1,28 jaiotza zenbatu zituzten emakume bakoitzeko, iaz.
Ezkontzak
Lehenengo ezkontzen portzentajea % 44,2koa izan zen gizonetan 2022an, eta % 48,4koa emakumeetan. 2020ko eta 2021eko datuekin erkatuta, gora egin du ezkontza kopuruak.
Batez beste 38,3 urterekin ezkontzen dira lehenengoz gizonak, eta 36,5 urterekin emakumeak.
Albiste gehiago gizartea
Bittor Arginzonizen Etxebarri erretegiak munduko bigarren jatetxe onena izaten jarraitzen du
Peruko Maido jatetxea munduko onena izendatu dute The World 's 50 Best Restaurants 2025 sarietan. Bestalde, Etxebarri erretegiko Mohamed Benabdallah aljeriarra munduko sommelier onena izendatu dute.
Abadia Saria jaso du Gure Zirkuak
Gure Zirkuak aurtengo Abadia Saria jaso du gaur arratsaldean, Arrateko gainean (Eibar) egindako ekitaldian, komunitate oso bati “elkarrekin euskaraz bizi eta sentitzeko plaza berritzailea” eskaintzeagatik. Eider Mendoza diputatu nagusiaren eskutik jaso dute Abadia Sariaren oroigarria –Iñigo Aristegui Telloren Zazpi Petaloak eskultura– Gure Zirkuko kideek.
Beskoitzek ikastola berria izango du 2026-2027 ikasturtean
Egun dauden prefabrikatuetatik gertu, lursail bat erosi du Beskoitzeko Udalak eta bertako zati bat ikastolarentzat izango da. Herri Urratsen lortutako diruari esker eta Euskal Herri osotik iritsitako elkartasunari esker, Seaskak milioi bat euroko inbertsioa egingo du. Irailean lanak hasiko dira, eta hurrengo ikasturtean hasiko lirateke Beskoitze aldeko 50 haur inguru baldintza duinetan euskaraz ikasten.
Ehgamek Bilbao Bizkaia Harro ekimena boikoteatzeko deia egin du
EAJk Harrotasunaren Nazioarteko Eguna “bereganatu eta turistifikatu" nahi duela salatu du eta E28 Koordinadorak ekainaren 28rako deitutako manifestazio “herrikoi eta aldarrikatzailera” joateko deia egin du.
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.