2024ko maiatza, azken urteetako euritsu, ilun eta freskoena
Euskal Herrian eguraldiari buruz hitz egitea ohiko kontua omen da. Aurtengo maiatzean izaten ari garena bereziki ari da irteten batzuen eta besteen solasaldietan: han eta hemen asko dira hotz egiten duela, eguzkirik ia ez dugula ikusi edota euri asko egiten ari dela esaten dutenak.
Horiek guztiek arrazoia ote duten jakin nahi izan dugu eta datuei erreparatu diegu horretarako. Abetxukun (Gasteiz), Arrasaten, Biarritzen, Miramonen (Donostia), Iruñean eta Paganosen dauden meteorologia estazioetako datuak aztertzen eta aurreko urteetakoekin konparatzen aritu gara. Konparazio hauek egiteko bi datu sorta begiratu ditugu: alde batetik, azken lau urteetako maiatzeko datuak eta, bestetik, azken 30 urteetako datuak kontutan hartuta ateratzen den bataz bestekoa.
Hau guztia begiratuta, gauza bat dago nahikoa argi: aurtengo maiatza ohikoa dena baino euritsuagoa eta ilunagoa izan da; baita azken lau urteetako hotzena ere.
Eguzkiak goxatu gaituen orduei dagokionez, denok nabaritu dugu eguzki gutxiago ikusi dugula, batik bat, Kantauri isurian. Biarritzeko estazioan, adibidez, 151 eguzki ordu zenbatu dituzte maiatzaren 27a arte, bataz bestekotzat hartu bataz besteko datua baino % 23 gutxiago.
Prezipitazioetan ere alde nabarmena egon da urte batetik bestera. Esate baterako, Donostian maiatzeko bataz bestekoa 120 litro metro karratuko baldin bada, aurten 176 litrotik gora jaso dira (% 46 gehiago) eta maiatzeko 22 egunetan egin du euria. Hori bera gertatu da aztertutako gainerako eguraldi-estazioetan ere, guztietan egin du euria bataz besteko mailatik gora.
Euri horrek ipar isuriko urtegiak betetzea eragin du. Gipuzkoan, esate baterako, ia iritsi dira euren maila gorenera. Bizkaian, berriz, % 87aren bueltan daude Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren arabera.
Aurtengo euri-ur kantitatearen datuak bereziki deigarriak dira azken bi urteetako garai berarekin alderatzen badira. Izan ere, 2022 eta 2023ko maiatzak oso lehorrak izan ziren. Adibide bat jartzearren, Arabako Errioxako Paganos herrian, iaz baino bost aldiz euri gehiago egin du aurten. Maiatzaren 28a arte, metro koadroko 40 litro jaso dituzte. Azken bi urteetan, berriz, datu horretatik oso urrun gelditu ziren: 7,5 litro 2022an eta 7,2 litro 2023an.
Iruñeko datuetan ere aldea esanguratsua da. Nafarroako hiriburuan 69 litro da maiatzean bataz beste egin ohi duena. Bada, duela bi urte ia ez zuen euririk egin (2,9 litro metro koadroko) Meteo Navarraren datuen arabera. Maiatza osoan lau egunetan soilik busti zuen apur bat eta hil osoan bota zuen ia guztia egun bakarrean egin zuen: maiatzaren 11an 2,4 litro egin zituen. Aurten, berriz, 20 egunetan egin du euria Iruñean eta, guztira 76 litrotik gora pilatu dira.
Halaber, tenperaturari ere begiratu diogu. Orokorrean, azken lau urteetako maiatzik hotzena izan da 2024 honetakoa.
Hileko bataz besteko tenperatura orokorrari so eginda, aldaketa handirik nabarmentzen ez bada ere, egunez eguneko tenperatura maximo eta minimoak aztertuta, maiatza freskoa izan dela esan daiteke. Arrasateko estazioan, adibidez, 19 egun zenbatu dituzte aurten 20 gradutik beherako tenperaturarekin eta kostaldean, Miramonen, 20 izan dira. Horrez gainera, 25 gradutik gora neurtu diren 3 egun izan ditugu kantauri isurian.
Iaz, ordea, 25 gradutik gorako 6 egun izan genituen eta horietako batean 30ak ere gainditu ziren. 2022ko maiatza, berriz, are beroagoa izan zen barneko bailaretan. Arrasaten 10 egun zenbatu ziren 30 graduren bueltako tenperaturekin. Maiatzaren 21ean, esate baterako, 34,4koa izan zen maximoa.
Mediterraneo isurian ere aldea nabaritu dute. Paganosen, aurtengo maiatzean, 16 egunetan gelditu da tenperatura 20 gradutik behera eta, gainditu dituenean, gehienetan, 23ren bueltan errenditu dira termometroak. 2023ko hilabete berean, ostera, 14 egunetan egin zuen 20 gradu baino tenperatura hotzagoa, baina 25 gradutik gorako egunak 6 izan ziren.
Barnealdean ere, 2022ko maiatza bereziki beroa izan zen. Paganosen 20 gradukoak baino tenperatura altuagoak izan ziren ia hil osoan eta 5 egunetan 30 graduren bueltan ibili ziren.
2024ko apirila inoiz neurtutako beroena izan zen mundu mailan Copernicus zerbitzuak zabaldutako datuen arabera. Baliteke maiatzak ere mundu mailan halako datuak uztea, baina Euskal Herrian behintzat oso bestelakoa izan da hil honetako eguraldia.
Albiste gehiago gizartea
Albiste izango dira: udako helmugari gogokoenak, abisu horia beroagatik eta elkarrizketa Domingori
Gaurkoan albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Hiru pertsona zauritu dira Cadreitan, zezen bat harmailetara salto egin eta gero
Zezen bat harmailetara igo zen errekortari baten atzetik, Cadreitan (Nafarroa). Animaliak errekortaria eta gradetan zeuden bi zauritu zituen. Ekitaldia aldi baterako bertan behera geratu zuten.
Udako helmugarik gogokoenak: Nora goaz euskal herritarrok oporretan?
Zenbaki handietatik haratago, hurbiltasunak pisu handia du uda sasoiko joan-etorrien mapa marrazterakoan, nahiz eta Mediterraneoak eta hirigune handiek erakargarritasunari eusten dioten.
Santurtzik eta Donostiak arrantzaleen zaindaria den Karmengo Amaren eguna ospatu dute
30.000 pertsona inguru hurbildu dira Santurtziko (Bizkaia) itsas prozesioa ikustera. Donostian, urtero bezala, Gipuzkoako Arrantzaleen Kofradien Federazioak omenaldia egin die arrantzale eta saregile erretiratuei.
Domingok, Torre Pachecon erasoa jasan zuen gizonak, EITBrentzat hitz egin du: "Gerta daitekeen gauzarik onena herrian egoera baretzea da"
Erasoa gertatu eta astebetera, Domingo lagunekin elkartu da berriro. Oraindik begi batean arazoak dituen arren, fisikoki ondo dagoela esan du. Herriko egoera laster baretzea espero du eta "filmeko protagonista" ez duela izan nahi esan du.
Elgoibarko alkatea: "Ezbeharraren unean 10 bat pertsona zeuden kiroldegian, horietako lau igerilekuetan, eta azkenean hiru artatu behar izan dituzte: langile bat eta bi erabiltzaile"
Hiru pertsona arnasteko arazo arinekin eraman dituzte gaur Mendaroko ospitalera, Elgoibarko (Gipuzkoa) Olaizaga kiroldegian gas toxikoa arnastu ondoren. Istripu kimikoa gertatu da instalazioen barruan. 14:30 aldera ezbehar baten ondorioz azido klorhidrikoa eta sodio hipokloritoa nahastu dira igerilekuetan.
Hiru pertsona ospitaleratu behar izan dituzte Elgoibarko Olaizaga kiroldegian gas toxikoa arnastu ondoren
14:30 aldera, istripu baten ondorioz, azido klorhidrikoa eta sodio hipokloritoa nahastu dira kiroldegiko igerilekuetan. Bi produktu horiek igerilekuak garbi mantentzeko erabiltzen dira normalean, baina nahasketa horrek "gas-hodei arriskutsua eragin du".

Tokiko erakundeetan euskara lehenesten duten hainbat artikulu baliogabe utzi ditu Auzitegi Gorenak
Auzitegi Gorenak atzera bota du Eusko Jaurlaritzak EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiari jarritako errekurtsoa, eta bertan behera utzi ditu euskaldunen hizkuntza-eskubideak bermatzeko egin zen 179/2019 dekretuaren artikuluetako batzuk. Epaia "euskararen normalizazioaren aurka ez ezik, euskal gizartearen eta erakundeen borondatearen aurka" doala salatu du Kontseiluak.
Gorotzak agertu dira Bizkaiko hainbat igerilekutan: "Arraroa da hainbeste aldiz gertatzea, erronka birala izan daiteke"
Azken egunotan Sopelako eta Urduñako hainbat igerileku itxi behar izan dituzte, uretan gorotzak (kaka) agertu direlako. Zikinkeria horren jatorria sare sozialetan zabaldu eta birala egin den erronka batean legoke, antza. Egoerak haserrea eragin du erabitzaileen artean.
Araudi berri batek aukera emango die pazienteen elkarteei osasun-sisteman gehiago eragiteko
Osasun sailburuak araudi horren garapena iragarri du, eta elkarteei adierazi die “gertu eta oso aktibo behar” dituztela Osasun Ituneko neurriak ezartzeko eta sistema eraldatzeko fasean.