Euskaldun kopurua bikoiztu egin da 40 urtean, baina euskararen erabilerak ez du erritmo horretan aurrera egiten
Euskararen Eguna dela eta argitaratu den EiTB Data txostenak bistan utzi du EAEko biztanleen % 45 euskaldunak direla, eta hizkuntza asko hazi dela Araban eta Bizkaian. Hala ere, euskararen eguneroko erabilera ez da oraindik nagusi, batez ere hiriburuetan eta hirigune handietan.
Euskararen ezagutzaren mapa Euskadin eta Nafarroan 1986tik 2021era
EiTB Datak euskararen bilakaerari buruzko erradiografia argitaratu du, eta ondorio nagusietako bat da aldaketa sendotu egin dela: Euskaraz dakitenen kopurua bikoiztu egin da 80ko hamarkadaren amaieratik Euskadin, eta euskaldunen kopurua guztizkoaren % 45etik gora kokatu da. Euskara gutxiengoa zen udalerri askotan hazkundea izugarria izan da. Zalduondon, adibidez, % 1etik % 47ra igo da, Aiaran % 5etik % 40ra eta Arabako hainbat udalerritan antzeko igoerak izan dira.
Bizkaian, hazkundea nabarmena izan da, eta Gipuzkoan, berriz, apalagoa izan da, hasierako ehunekoak oso altuak zirelako. Salbuespen batzuk ere badaude, hala nola Getaria, azken hamarkadetan euskaldunen proportzioa 10 puntu murriztu baita.
Nafarroan, argazkia desorekatuagoa da. Lurraldearen iparraldean, biztaleen % 80 dira euskaldunak, eta horren bueltakoak dira ehunekoak leku askotan (Baztan haranean, adibidez), eta hegoaldean, berriz, euskaldunak oso gutxi dira oraindik, Tuteran, berbarako, % 1 dira. Tarteko kuotak ere badira, eta horren adibide Altsasu da, euskaldunen kopurua hirukoiztu egin baita (% 12tik % 37ra) bertan.
Hala ere, erronka nagusia euskararen erabilera soziala da. Azterlanaren arabera, ohiko erabilera Gipuzkoan, Bizkaiko ekialdean eta kostaldean kontzentratzen da, batez ere. Hiru hiriburuetan ehunekoak ez dira % 15etik gorakoak. Gasteizko datua hasi da gehien 2016tik, eta Bilbon ere gorakada nabarmena izan da 2016ko datuekin alderatuta.
Txostenak fenomeno estruktural bat ere aipatzen du: beste autonomia erkidego batzuetatik iritsitako biztanleriaren presentziak korrelazio handia du euskararen erabilera txikiagoarekin. Ez da gauza bera gertatzen atzerriko biztanleriarekin, haien hizkuntzaren ezagutza-maila baxua baita, baina haien pisu estatistikoa ez dago lotuta udalerrietan erabilerak izan duen beherakadarekin. Horrek 60ko eta 70eko hamarkadetako migrazioen eragin kulturala azpimarratzen du.
Euskaldun kopurua: atzerritarren eta beste autonomia-erkidego batzuen arteko korrelazioa
Zure interesekoa izan daiteke
Albiste izango dira: Euskararen Nazioarteko Eguna, Nafarroaren eguna eta txerri izurria
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Osakidetzak Eleder Rios izendatu du Larrialdietako zuzendari
Osakidetzak Eleder Rios erizain bizkaitarra izendatu du Larrialdietako zuzendari, Pablo Buscaren ordez (osasun-arrazoiengatik utzi zuen kargua). Izendapenak ikuspegi asistentzial zuzena, lidergo berritzailea eta esperientzia ditu lehen lerroan.
Ospakizunekin batera, aldarrikapen ekitaldi ugarik beteko dute Euskararen Eguneko agenda
Dokumental eta ikus-entzunezkoen emanaldiak, bertso-saioak, jolasak edota hitzaldiak izango dira gure herri eta hirietan. Horrez gainera, ordea, euskarak bizi duen egoerarekin kezkatuta, hainbat elkarretaratze eta manifestazio deitu dituzte elkarte eta erakundeek, asteazken honetarako.
Influencerrak, euskararen hauspoak Z belaunaldian: “Edukiak euskaraz egiteak ateak zabaltzen dizkizu”
Luma Otaño tolosarrak 24 urte ditu, eta urte eta erdi inguru darama TikToken euskarazko edukiak sortzen. Gaur egun, 15 mila jarraitzailetik gora ditu sare sozial horretan. Alex Etxegibel elgoibartarrak, berriz, 18 urte ditu, eta, umorezko edukiak igotzen ditu, euskaraz. 30.000 jarraitzailerekin baino gehiagorekin, arrebarekin egindako bideoek arrakasta handia dute euskal herriko gazteen artean.
Gazteek gero eta euskara gehiago erabiltzen dute sareetan, eta euskal gizarteak hizkuntza inoiz baino gehiago babesten du
EITB Data txostenaren arabera, gero eta gazte gehiagok hitz egiten du euskaraz sare sozialetan: Gipuzkoako gazteen % 55ek erabiltzen dute euskara sareetan, eta Arabako hazkundea bereziki esanguratsua da (% 24tik % 36ra). Gainera, hizkuntzak % 65eko babesa du, datu historikoa da hori.
"Euskaraz hitz egiten dute ikasgelan... Baina ez jolastokian"
EiTB Dataren analisiak baieztatu du euskal hezkuntza-sistemak D eredua finkatu duela aukera nagusi gisa, baina beste datu bat eman du argitara: ikasleek ez dute euskara hein berean erabiltzen eskola-inguruetan eta jolastoki eta espazio informaletan.
Gasteizko familia baten etxegabetzea atzeratzea lortu du Etxebizitza Sindikatuak
Arabako hiriburuan aurten atzeratzea lortzen duen bigarren prozesua dela ziurtatu du, eta Udalari "etxegabetze guztiak bertan behera uzteko" eskatu dio.
Repsolen "Eguzkitxo" bat Bilboko komentu honetan geratu da
Gidak gozogintza prestatzen duten komentuak saritu ditu lehen aldiz, eta horietako bat Basurtuko (Bilbo) Pilarreko Andre Mariarena izan da. Obradorea kudeatzen duten 8 mojak pozarren daude, eta sariak negozioari bultzada bat emango diola espero dute.
215 kilo zabor atera dituzte itsasotik Gipuzkoako sei herritan egindako bilketetan
Itsas Zaintza Sareak antolatuta, joan den larunbatean egin ziren bilketak. Hondakinak Prebenitzeko Europako Astearen barruan egin zen ekimena.