Horrelakoa da 'Bonba guztien ama'
Ameriketako Estatu Batuek nuklearra ez den bonbarik handiena bota zuten atzo lehen aldiz gatazka batean. 'Bonba guztien ama' deitzen diotena Estatu Islamikoak Afganistango Nangarhar probintzian dituen tunel multzo batzuei erasotzeko erabili zuten, Pentagonoak jakinaraziz zuenez.
Jaurtigaiaren izen ofiziala GBU-43 Massive Ordnance Air Blast (MOAB) da. AEBko armategian dagoen handiena da (9 metrotik gorako luzera dauka, bere diametroak metro bat baino gehiago neurtzen du eta 10 tona pisatze ditu). Hercules MC-130 hegazkin bat erabili behar izan zuten hura garraiatzeko, ez baitu berezko propultsiorik, nahiz eta satelite bidezko sistema batek gidatzen duen.
Lurrarekin topo egin zuenean, 11 tona trinitrotoluenoko (TNT) suntsipen ahalmena zabaldu zuen. Hala ere, suntsipen ahalmen hori 1945ean Hiroshimaren (Japonia) aurka jaurtitako "Little Boy" bonba nuklearrak zuena baino askozaz txikiagoa da ( 15.000 tona TNT), eta, are txikiagoa oraindik, egungo bonba nuklearrek dutenaren ahalmenarekin alderatuta.
Atzo botatako bonba 2003tik dago erabilgarri, baino orain arte probetan bakarrik erabili izan dute. Bere xedea, bunkerrak eta tunelak desegiteaz gain, arma psikologiko gisa erabiltzea ere bada.
Pentagonoak berehala eman zuen erasoaldiaren berri, hura gauzatu eta bi ordura. Ez da oso ohikoa horrela egitea; izan ere, bi egun ere pasa daitezke erasoaldi bat baieztatzen duen arte, bereziki eragina balioetsi arte.
Hildako kopurua
Bestalde, bonba bortitzak eragindako hildako kopuruari buruzko informazioa nahasia da.
Goizean, Afganistango Defentsa Ministerioak esan du bonbardaketan Estatu Islamikoaren 36 kide hil zirela eta erakunde horren instalazio garrantzitsu bat suntsitu zela.
Ordu batzuk geroago, Nangarhar probintziako Gobernuak adierazi du hildakoak 92 direla.
Estatu Islamikoak, berriz, ukatu egin du erasoan bere kiderik hil denik.
John Nicholson Afganistanen dagoen AEBko Armadaren jeneralak azpimarratu du bonbardaketan ez dela biktima zibilik izan eta hildako guztiak Estatu Islamikoko kideak direla.
kideak direla.Zure interesekoa izan daiteke
Belémek 57 lider batuko ditu multilateralismoaren krisian dagoen giroari buruz eztabaidatzeko
Ostegun eta ostiral honetan, munduko ordezkari nagusiek COP30 izango denaren bidea markatuko dute.
Hamar zauritu Frantziako Oleron uhartean, nahita egin omen den harrapaketa batean
Gizon bat atxilotu dute Oleron uhartean, Frantziako mendebaldeko kostaldearen parean, hainbat pertsona "nahita" harrapatu baititu. Arroxelako Fiskaltzak jakinarazi du ikerketa abiatu duela hilketa-saiakeragatik, eta terrorismoaren aurkako fiskaltzak ez duela kasua bere gain hartu "oraingoz".
Putinek proba nuklearrei berrekiteko aukera aztertzeko eskatu die gobernukideei
Donald Trumpek arma nuklearrekin probak egiteko aukera planteatu ostean iritsi da iragarpena. Errusiako presidenteak esan du bere herrialdeak zorrotz betetzen duela proba horiek ez egiteko politika, "beste herrialdeek gauza bera egiten duten bitartean".
2040rako CO2 isurketak % 90 murriztea adostu dute EBko herrialdeek, baina malgutasunez
EBko herrialdeetako ministroek adostutako helburu lotesle horri esker, atzerriko karbono-kredituak erosi ahal izango dira isuriak murrizteko helburuaren betetzeko (% 5). Brasilen izango den COP30 Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Goi-bilera hasi baino ordu gutxi batzuk lehenago egin dute akordioa.
Albiste izango dira: Zohran Mamdaniren garaipena New Yorken, Donostiako masajistaren aurkako epaia eta Dani Alvarezek Euskal Kazetarien Saria jasoko du
Gaurkoan Orain-en albiste izango direnen laburpena, bi hitzetan.
Nor da Zohran Mamdani, Trumpen amesgaizto berria?
34 urterekin, Mamdani alderdi demokrataren barruko olatu aurrerakoia, kultura aniztasunaren aldekoa eta ezkerzale berriaren izarra da. New Yorkeko alkate berriak boto gazte eta multikulturala bereganatzea lortu du, etxebizitza eskuragarrian eta ezker demokrataren berrikuntzan oinarritutako mezuari esker.
Mamdanik hauteskundeak irabazi ditu New Yorken eta "gizadiarentzat hobea den egun baten egunsentia" agindu du
Zohran Mamdani demokrata New Yorkeko historiako lehen alkate musulmana izango da, botoen % 50 baino gehiago eskuratuta. "Hiri berpiztu bat" gidatuko duela eta "islamofobia eta antisemitismorik gabe" denontzat gobernatuko duela agindu du.
Dick Cheney AEBko presidenteorde ohia hil da, 84 urterekin
George W. Bushen Gobernuko bigarrena Defentsa Saileko buru ere izan zen, eta garai batean Alderdi Errepublikanoaren zutabeetako bat.
Zohran Mamdani, New Yorkeko eraberritze aurrerakoia gorpuzteko prest dagoen gizona
34 urterekin, Mamdanik Alderdi Demokratako olatu aurrerakoi, kulturaniztun eta ezkertiar berria irudikatzen du, eta astearte honetako New Yorkeko Alkatetzarako hauteskundeak irabazteko faborito argia da. Bere alderdiko liderren babes argirik ez duen arren, ezkerrera biratu eta izaera sozialeko politika publikoen egarri diren gazteen babesa du.
500 milioi haur baino gehiago bizi dira gatazka armatuen eremuetan
Save the Children gobernuz kanpoko erakundearen arabera, 2024an 520 milioi adingabe baino gehiago bizi ziren gatazka-guneetan. Afrika da eskualde kaltetuena: kontinente horretako haur guztien % 32 indarkeria armatuaren eraginpean bizi dira. 2024an, egunero, batez beste, 78 haur erailketen, bahiketen, sexu-erasoen eta mutilazioen biktima izan ziren, besteak beste.