Milaka hektarea kiskali ditu suak Amazonian

Brasilgo Amazoniako eskualdea azken urteetako suterik latzenak pairatzen ari da, deforestazioaren ondorioz bereziki, baina Brasilgo Jair Bolsonaro presidenteak GKEak egon daitezkeela hondamendiaren atzean iradoki du.
Gero, ez diela erakunde ekologistei suteak sortzearen errua bota azaldu du presidenteak, eta esandakoa bere mesfidantzetan eta ustetan oinarritzen zela onartu du. Gobernua Amazonia erretzen ari diren suak ikertzen ari dela gehitu du Bolsonarok.
Espazio Ikerketako Institutu Nazionalaren arabera (INPE), herrialdeko suteen fokuak % 83 igo dira 2018ko datuekin alderatuz.
Zabaldutako txostenean, urtarrilaren 1etik abuztuaren 18ra bitartean 71.497 foku erregistratu direla herrialdean zehaztu du INPEk, % 52,5 Amazonian izan direlarik.
Ingurumen Ministerioak iparraldeko eta mendebaldeko lehorteei leporatu die egoera. Hala ere, hainbat talde ekologistek suteak gizakien ekintzen ondorioa direla mantentzen dute, bereziki, Bolsonarok eskualdeko meatzaritza eta nekazaritza ustiaketarekin jarraitzeko helburua dutenena.
Suteak deforestazioaren ondorioa direla susmatzen den arren, Amazoniako suteak GKEek eragin zitzaketela iradoki du Bolsonarok bere Gobernuaren irudia zikintzeko.
Bere hipotesia indartzeko, Gobernuak "ustez" Amazonia zaintzeko proiektuak egiten ari ziren GKEentzako zihoan diru publikoa moztu duela gogorarazi du.
"Horrela, diru falta sentitzen ari dira", gehitu du Bolsonarok, eta orain planetako biriki handieneko suteak eragindakoak izan diren zehaztu behar dela.
Hala ere, ez dagoela ikerketarik martxan onartu du, eta "zaila" izango litzatekeela GKEen erruduntasuna frogatzea.
Erakundeak kriminalizatzeagatik kritikatu dute Bolsonaro
Greenpeacek eta WWFk deitoratu dutenez, Bolsonaroren politikek eta deklarazioek Amazonia suntsitzen ari diren suteen zigorgabetasuna elikatzen dute. Kasu gehienetan, abeltzaintzarentzako eta, batez ere, abereak elikatzeko produktuak lantzeko, lurrak irabazteko eragindako suak direla esan dute erakundeek.
Miguel Angel Soto Greenpeaceren Basoen kanpainaren arduradunaren arabera, urtero erretzen da oihana garai hauetan, eta horrek eskualde tropikaletan eta azpitropikaletan azkartzen ari den deforestazioa laguntzen du.
"Oihana garbitu nahi dute. Hori urtero 'queimaden' garaian egiten den prozesua da, soja, palma-olioa edo kautxua landatzeko, eta deforestazioa arazo larri bat bihurtzen ari dira", esan du.
Bolsonaroren Gobernuaren lehentasunak eta mezuak deitoratu ditu Sotok, Brasilen garapena bultzatzeko Amazonia deforestatu, agroindustriari lagundu, GKEak kriminalizatu eta herri indigenen eskubideak eta espazioa babestu gabe utzi behar direla iradokitzen duelako.
"Gizarteak ez du onartuko lurraldea orain dela 500 urte bezala hartzen jarraitzea, basoak eraitsiz", adierazi du Ingurumen Batzordeko Rodrigo Agostinho presidenteak.
Agostinhoren arabera, "deforestazioak desberdintasuna eragiten du, eskubideak hondatzen dira eta urak kutsatzen dira, eta brasildarrek etorkizun desberdin bat nahi dute".
Albiste gehiago mundua
Israelek 500 pertsona baino gehiago hil ditu azken bost egunetan Gazan
Gaur goizean bertan, Israelek gutxienez hiru pertsona hil ditu Gazan dagoen parrokia katoliko bakarraren aurka egindako bonbardaketan. Eliza ehunka errefuxiaturen babeslekua da.
Coca-Colak kanabera azukrea erabiliko du AEBn merkaturatzen dituen freskagarrietan, Trumpek eskatuta
"Coca-Colan erantzukizuna duten guztiei eskerrak eman nahi dizkiet. Oso erabaki ona izango da. Ikusiko duzue. Hobe da, besterik ez!", esan du AEBko presidenteak.
Erresuma Batuak 16 urtera jaitsi du botoa emateko adina
Neurria 2029rako aurreikusita dauden hauteskunde orokorrak baino lehen sartuko da indarrean. 1969an adin hori 21 urtetik 18ra jaitsi zenetik egin den hauteskunde-erreformarik handiena da.
Itxaropenerako leihorik ez: Askatasunaren Ontzidia berriro itsasoratu da
Handala ontzia igande honetan itsasoratu da berriro Gazako Zerrendara bidean.
Sute handi batek Coloradoko Arroila Handiko azpiegitura historikoak suntsitu ditu
Baso-sute batek 1928an ireki zituen Arroila Handiko aterpetxe historiko bat eta Arizonako 80 bat azpiegitura suntsitu ditu. Katie Hobbs gobernadoreak Estatu Batuetako gobernu federalak egindako ezbeharraren kontrola ikertzea eskatu du.
Islandian sumendi bat erupzioan sartu da hamabigarren aldiz azken bost urteetan
Erupzioa Sundhnukeko kraterrean eman da, Grindaviketik iparraldera eta Islandiako hiriburu Reykjaviketik eta Aintzira Urdin ospetsutik gertu. 700 eta 1.000 metro bitarteko luzera duen pitzadura bolkanikoa da, laba eta errauts bolkanikoa kanporatzen hasi da eta iparralderantz hedatzen ari da.
Israelek Damaskoko kuartel militarraren inguruak bonbardatu ditu
Eguneko bigarren erasoa da kokapen horretan bertan, Siria hegoaldeko borrokek jarraitzen duten bitartean. Erasoetako batek eraikina bete-betean jo du lehen datuen arabera.
Israelek Gazaren aurka egindako erasoek 100 pertsona baino gehiago hil dituzte astelehenetik
Zaurituei dagokienez, azken 24 orduetan 200 baino gehiago iritsi dira Zerrendan martxan jarraitzen duten ospitale bakanetara, iparraldean ez baitago zabalik bakar bat ere.
Frantziako Gobernuak 43.800 milioi euroko doikuntza egingo du 2026ko aurrekontuetan
Bayrou lehen ministroak neurri azpimarragarriak iragarri ditu; hala nola, pentsioak izoztea, enplegu publikoa eta gizarte- eta osasun- arloko gastuak murriztea eta jai egunak gutxitzea.
Putinen alternatibak, AEBren mehatxuaren aurrean
Vladimir Putinek Donald Trumpek ezarritako epemugari egin beharko dio aurre, Ukrainarekin gerrari amaiera emango dion akordio bat lortzeko. 50 egunen buruan ez bada bakerantz aurrerapauso zehatzik ematen, Etxe Zuriak erantzun egingo du.