Munduak Amazonia, 'planetaren birika', salbatzea eskatu du

Brasilgo Amazoniako suteak medio ingurumenaren suntsipenari, krisi klimatikoari eta babestutako eremuetan lehengaien ustiapena baimentzen dituzten estatu-politikei buruzko beldurrak areagotu ditu.
Mundu-mailako hainbat lider, Gobernu eta pertsonaia ezagunek egin dute sutan dagoen eremuaren salbamendurako deialdia. Jair Bolsonarok, Brasilgo Presidenteak, sutearen eragileak GKEak izan daitezkeela adierazi du.
António Guterres, Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusiak Twitteren adierazi zuenez, “mundu mailako krisi baten erdian onartezina da aniztasun eta oxigeno iturri garrantzitsu batean kalte gehiago sortzea”.
Frantziako presidentea den Emmanuel Macronek “nazioarteko krisi baten aurrean gaudela” adierazi du, eta gaiak lehentasuna izango duela asteburu honetan Biarritzen ospatuko den G7 goi-bileran.
Adierazpen hauen aurrean Bolsonarok kritikatu du “berez Brasilgo eta beste Amazoniar eremuko lurraldeen kontu bat dena instrumentalizatzeak eta onura pertsonalak lortzeko erabiltzeak” atsekabetu egiten duela.
Kolonbiak Brasil, Bolibia, Ekuador eta Peruri proposatu zien “proiektu bateratu” bat sortzea ingurumen hondamendi horren aurrean. Modu berean, Chileko Gobernuak bere laguntza eskaini du. Nicolás Maduroren Gobernuak, bere aldetik, suteengatik “oso kezkatuta dagoela” adierazi du, eta “bere laguntza xumea” eskaini dio “tragedia mingarri horren eraginak leuntzeko”.
Apezpikuen Kontseilu Latinoamerikarrean (Celam) batutako apezpikuek Brasil eta Bolibiako gobernuei “munduaren birika salbatzeko neurri serioak hartzea” eskatu zien.
“Amazonian gertatzen ari denak mundu osoari eragiten dio. Amazonak sufritzen badu, mundu guztiak sufritzen du” adierazi dute “Altza dezagun ahotsa Amazoniagatik” izeneko komunikatu batean.
Egoera horri erantzuna emateko asmotan Gazteak Klimaren alde mugimenduak Brasilgo enbaxadaren aurrean manifestaldi bat egingo dute neurriak eskatzeko.
Gai horrek “mundu mailan duela eragina” salatu du, eta beharrezkoa dela mundu guztiko politikarien jarduna oinarrizko ekosistema horren suntsipena geldiarazteko azpimarratu du.
Twitterren #PrayForAmazonas etiketa mundu mailako tendentzian bilakatu zen, eta Instagramen, hainbat pertsonaia ezagunek “munduaren birikaren” hondamendiaren gaitzespena erakutsi dute. Gainera, hainbat GKE partekatu dituzte jendea beraiekin harremanetan jar dadin.
Azken urteetan Amazonian gertatu den hondamendirik handiena da. Eremu horrek lurrazalaren % 25 osatzen du, eta munduko ohian tropikalik handiena da.
Brasilgo Ikerketa Berezien Institutu Nazionalak (INPE) argitaratutako datuen arabera, aurten izan diren suteen fokuen ehunekoa lehengo urtekoa baino %83 handiagoa da. Beste informe baten arabera, urtarrilaren 1a eta abuztuaren 18a artean 71.497 sute foku erregistratu dira Brasilen, eta horietatik % 52,5 Amazonia eremuan izan dira.
AMAZONIARENTZAN KONPONBIDEA ESKATU DUTE DONOSTIAN¿

Albiste gehiago mundua
Israelek 500 pertsona baino gehiago hil ditu azken bost egunetan Gazan
Gaur goizean bertan, Israelek gutxienez hiru pertsona hil ditu Gazan dagoen parrokia katoliko bakarraren aurka egindako bonbardaketan. Eliza ehunka errefuxiaturen babeslekua da.
Coca-Colak kanabera azukrea erabiliko du AEBn merkaturatzen dituen freskagarrietan, Trumpek eskatuta
"Coca-Colan erantzukizuna duten guztiei eskerrak eman nahi dizkiet. Oso erabaki ona izango da. Ikusiko duzue. Hobe da, besterik ez!", esan du AEBko presidenteak.
Erresuma Batuak 16 urtera jaitsi du botoa emateko adina
Neurria 2029rako aurreikusita dauden hauteskunde orokorrak baino lehen sartuko da indarrean. 1969an adin hori 21 urtetik 18ra jaitsi zenetik egin den hauteskunde-erreformarik handiena da.
Itxaropenerako leihorik ez: Askatasunaren Ontzidia berriro itsasoratu da
Handala ontzia igande honetan itsasoratu da berriro Gazako Zerrendara bidean.
Sute handi batek Coloradoko Arroila Handiko azpiegitura historikoak suntsitu ditu
Baso-sute batek 1928an ireki zituen Arroila Handiko aterpetxe historiko bat eta Arizonako 80 bat azpiegitura suntsitu ditu. Katie Hobbs gobernadoreak Estatu Batuetako gobernu federalak egindako ezbeharraren kontrola ikertzea eskatu du.
Islandian sumendi bat erupzioan sartu da hamabigarren aldiz azken bost urteetan
Erupzioa Sundhnukeko kraterrean eman da, Grindaviketik iparraldera eta Islandiako hiriburu Reykjaviketik eta Aintzira Urdin ospetsutik gertu. 700 eta 1.000 metro bitarteko luzera duen pitzadura bolkanikoa da, laba eta errauts bolkanikoa kanporatzen hasi da eta iparralderantz hedatzen ari da.
Israelek Damaskoko kuartel militarraren inguruak bonbardatu ditu
Eguneko bigarren erasoa da kokapen horretan bertan, Siria hegoaldeko borrokek jarraitzen duten bitartean. Erasoetako batek eraikina bete-betean jo du lehen datuen arabera.
Israelek Gazaren aurka egindako erasoek 100 pertsona baino gehiago hil dituzte astelehenetik
Zaurituei dagokienez, azken 24 orduetan 200 baino gehiago iritsi dira Zerrendan martxan jarraitzen duten ospitale bakanetara, iparraldean ez baitago zabalik bakar bat ere.
Frantziako Gobernuak 43.800 milioi euroko doikuntza egingo du 2026ko aurrekontuetan
Bayrou lehen ministroak neurri azpimarragarriak iragarri ditu; hala nola, pentsioak izoztea, enplegu publikoa eta gizarte- eta osasun- arloko gastuak murriztea eta jai egunak gutxitzea.
Putinen alternatibak, AEBren mehatxuaren aurrean
Vladimir Putinek Donald Trumpek ezarritako epemugari egin beharko dio aurre, Ukrainarekin gerrari amaiera emango dion akordio bat lortzeko. 50 egunen buruan ez bada bakerantz aurrerapauso zehatzik ematen, Etxe Zuriak erantzun egingo du.