“Joño, ostia txarrean dabil”; hori ez da “euskara gaiztoa”, Euskaltzaindiaren arabera
Azken sei hilabeteotan, Euskaltzaindiak 646 forma berri jaso eta 1.130 moldatu ditu bere hiztegian, eta, 2016an bigarren argitalpena paperean kaleratu zuenetik sei hilean behin egin ohi duenez, aldaketok sareratu ditu.
646 forma horietatik, 295 hiztegi sarrerak dira, eta 351 azpisarrerak. Moldatu edo findu dituen 1.130 formetatik, berriz, 938 sarrerak dira eta 192, azpisarrerak. Tartean dira artikulu honen lerroburura eramandako "joño" (lagunartekotzat hartua, hori bai), "ostia txar" (arrunkeria egotzi diote esapide honi) eta "euskara gaizto", adibidez.
Miriam Urkia Euskaltzaindiaren Hiztegiko arduradunak azaldu duenez, forma berriak landu dira, noski, baina "adibideak ere berrikusi ditugu, batez ere berdintasunari dagozkionak: emakumeen tratamendua, egungo errealitatea…".
Horren erakusgarri, "amatiar" hitza azaltzeko adibidea. Esaldi hau zekarren hiztegiak orain arte "amari dagokiona" azalpenaren atzetik: "Emaztea emakume zintzoa zen, gizonek gogoko dituzten dohainez betea: emetasun handikoa, amatiarra, fidela, etxeko andere bikaina". Orain, ostera, hau jarri dute horren ordez: "Kontuz ibiltzeko aholku amatiarrei entzungor, eskailera-mailak launaka jaitsi genituen".
Hauek dira Euskaltzaindiaren Hiztegiak gaurdanik jasotzen dituen hitzetako beste batzuk: kieto, gutasun, nabarrismo, pupa, zurgai, mikromatxismo, dudan egon, egia berdadero, pott eman, pott egin, negar-marraska, kokorreraino, liburu elektroniko, indukziozko, afariketan...
Albiste gehiago kultura
Itziar Ituño protagonista duen ''Argi gorriak'' telesaila grabatzen ari dira egunotan
Alberto Gastesik zuzenduta, umorea, intriga eta drama familiarra uztartzen ditu EITBren parte-hartzea duen telesailak.
"Eguerdi on", Euskaltzaindiak ez du "gibel egin" eta hainbat hitz hiztegiratu ditu
Azken sei hilabeteetan, Euskaltzaindiak 774 forma berri jaso ditu bere hiztegian, "eguerdi on" eta "gibel egin" tartean, 1.635 forma zuzendu edo osatu ditu eta hiru sarrera kendu ditu. Guztira, 52.091 forma jasotzen ditu orain "Euskaltzaindiaren Hiztegia"k.
Fermin Leizaola etnografoa zendu da
81 urte zituen Euskal Herriko artzaintzaren kultura ikertu eta dokumentatu zituen gizonak. Aranzadiko Etnografia saileko zuzendari izan zen, 45 urtez, eta Eusko Ikaskuntzaren Manuel Lekuona saria jaso zuen 2018an.
Gerediaga Elkarteak 60. urteurrena ospatuko du
Ekitaldia egin du larunbat honetan Abadiñoko Gerediaga auzoaren zelaietan, 1965an elkartea abiatu zuten leku berean, alegia. Gainera, Gotzon Gomez elkartearen presidente berriak Nerea Mujikaren lekukoa hartu du, 22 urteren ondotik.
Fermin Muguruza: ''Etortzen den jendeak zerbait historikoa bizi izan duela jakitea nahi dugu''
Ia dena prest dago Donostiako Anoeta estadioan larunbat honetan 30.000 lagun inguruk Fermin Muguruzaren kontzertuaz gozatzeko. Irungo musikariak zalantzan daudenak animatu nahi izan ditu oraindik eskuragarri dauden sarrera apurrak eros ditzaten.
J.Martina, Dupla, Janus Lester eta Leire Martínez Saguesen, Donostiako Aste Nagusian
Abuztuaren 9tik 16ra egingo da aurtengo Donostiako Aste Nagusia. Gainera, Mikel Anterok egindako kartela ere aurkeztu dute dagoeneko.
''Odol Ilargia'' bost ataleko euskarazko fikzioa filmatzen hasi dira, Bizkaian
Baleukok eta EITBk ekoitzita, publiko gazteari zuzenduta dago eta elementu fantastikoekin osatutako thrillerra da. David R. Losada zinemagilea da zuzendaria, eta gidoia ere berak idatzi du, Mikel Alvarez Sarriegirekin batera. 2026an estreinatuko da PRIMERAN plataforman.
Brian Wilson zendu da, The Beach Boys taldearen sortzaileetako bat
Iazko otsailean jakin zen Wilsonek, Melinda emaztea galdu berri zuenak, "desordena neurokognitibo larriak" zituela, eta, ondorioz, senideek izendatutako bi medikuren zaintzapean jarri behar izan zutela.
San Migel santutegiko ateak lagunduta egingo du Pasaiatik Aralarrerako bidea
"Erromesaldi herrikoia" egingo dute ekainaren 9tik 15era Albaola Itsas Kultur Faktorian zaharberritutako atea Aralarko San Migelera eramateko. Atea 2024ko urrian apurtu zuten, eraso bandaliko batean.
''Kaleak musikaz betetzeko'', zortzi piano atera dituzte kalera Bilbon
Edonork jo ditzake, eta Santiago katedralaren atarian, Plaza Barrian, Arriaga Antzokiaren plazan, Pedro Ibarretxe kalean, Arbieto/Diputazio kalean, Arrikibar plazan, terrorismoaren eta indarkeriaren biktimen omenezko monumentuan eta Guggenheim Museoan jarri dituzte.