“Ehun metro”, “Zergatik panpox”, “Hamaseigarrenean aidanez” eta “Oraingoz izen gabe” zaharberrituko dituzte
Hamaseigarrenean, aidanez (Anjel Lertxundi, 1985), Ehun metro (Alfonso Ungría, 1985), Zergatik panpox (Xabier Elorriaga, 1985) eta Oraingoz izen gabe (José Julián Bakedano, 1986) euskarazko film ertainak Donostiako Zinemaldian ikusiko dira irailean, Eusko Jaurlaritzak, Euskadiko Filmategiaren eta EITBren bitartez, zaharberritu eta gero.
80.000 euroko aurrekontua bideratu du Jaurlaritzak helburu honetarako, eta Boloniako L’Immagine Ritrovata laborategietan egiten ari dira. Hain zuzen ere, uztail hasieran Italiara joango dira euskal literaturaren hiru klasikotan (Hamaseigarrenean, aidanez Anjel Lertxundiren eleberria, Ehun metro Ramon Saizarbitoriarena eta Zergatik panpox Arantxa Urretabizkaiarena) eta Atxagak Borgesen ipuin batean inspiratuta idatzitako gidoian (Oraingoz izen gabe) oinarritutako pelikulen zuzendariak, zaharberritze lanak gainbegiratzera.
Irailean, Donostiako Zinemaldiko Klasikoak sailean emango dira lau lanok, eta EITBk Itzalak argitzen dokumentalean (Berde Produkzioak eta Koldo Almandoz) jasoko du pelikulen errehabilitazio prozesua.
Lanak zaharberritzeko, Espainiako Filmategian eta Euskadiko Filmategian gordeta dauden 35 mm-ko jatorrizko negatiboak erabiliko dira, Euskadiko Filmategitik azaldu dutenez: “Lehenik, material fotokimikoa garbitu egingo da, eta mekanikoki prestatu, digitalizatzeko. Bigarren fasean, denboraren joanak eragindako inperfekzioak desagerraraziko dira, betiere jatorrizko fitxategiaren benetakotasunari eusteko asmoz. Gero, kolorea eta soinua zuzenduko dira. Abuztuan amaituko dira lanak, eta Filmategiko teknikariek gainbegiratuta eta Eusko Jaurlaritzaren babespean gauzatuko dira”.
Filmen fitxak:
Zuzendaritza: Alfonso Ungría
Urtea: 1985
Iraupena: 55’
Ekoizpena: Irati Filmak SA / José Luis García Arrojo
Interpretazioa: Patxi Bisquert, Carlos Zabala, Klara Badiola, Aritz Sarria, Paco Sagarzazu, Joseba Apaolaza, Ramón Aguirre, Enrique Salaberria, Ramón Barea, Santiago Burutxaga, Ramón Balenciaga, Luis A. García, José María Txukarro, Gabriel Begiristáin
Gidoia: Alfonso Ungría
Argazkilaritza: Ángel Luis Fernández
Muntaketa: Juan Ignacio San Mateo
Musika: Juan José García Caffi
Zuzendaritza artistikoa: Joseba Garmendia
Zuzendaritza-laguntzailea: José Ramos Paino
Makillajea: Eva Maria Alfonso, Karmele Soler
Sinopsia: Hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasiera. Uda. Goizeko zortziak dira. Ion, ETAko militante bat, korrika doa, etsi-etsian, Donostiako Parte Zaharrean barrena; atzetik segika du polizia. Hiria esnatzen ari da, eta normaltasunez ekin dio egunari. Ihesi doan bitartean, Ionek bere bizitzaren historia ere aztertzen du. Eskolan, bere nortasunari uko egiteko eskatzen zioten. Oroitzapen horiek aitaren begiradarekin eta Madeleineren gorpuzkerarekin txandakatzen dira.
HAMASEIGARRENEAN, AIDANEZ
Zuzendaritza: Anjel Lertxundi
Urtea: 1985
Iraupena: 56’
Ekoizpena: Irati Filmak SA / José Luis García Arrajo, Jesús Acín
Interpretazioa: Felipe Barandiaran, Kontxu Odriozola, Mikel Garmendia, Esther Remiro, Pilar Lerma, Xabier Auzmendi, Kontxa Carmona, José L. Castañares, Federico Santalla, Ana Miranda, Mikel Aizpurua, Lourdes González
Gidoia: Anjel Lertxundi
Argazkilaritza: Ángel Luis Fernández
Muntaketa: Juan Ignacio San Mateo
Musika: Ángel Illarramendi
Zuzendaritza artistikoa: Joseba Garmendia
ZERGATIK PANPOX
Zuzendaritza: Xabier Elorriaga
Urtea: 1985
Iraupena: 55’
Ekoizpena: Irati Filmak SA / José Luis García Arrojo
Interpretazioa: Arantza Rentería, Juan María Segues, Igor Mendoza, Aizpea Goenaga, Elena Irureta, Idoia Arrizabalaga, Arantxa Urretabizkaia, Zuriñe Uriarte
Gidoia: Xabier Elorriaga
Argazkilaritza: Hans Burmann
Muntaketa: Juan Ignacio San Mateo
Musika: Amaia Zubiria, Pascal Gaigne
Zuzendaritza artistikoa: Joseba Garmendia
Soinua: José Ángel Pérez
Makillajea: Eva Alfonso, Karmele Soler
Zuzendaritza-laguntzailea: José Ramos Paino
ORAINGOZ IZEN GABE
Zuzendaritza: José Julián Bakedano
Urtea: 1986
Iraupena: 44’
Ekoizpena: José Julián Bakedano, Iñaki Aizpurua
Interpretazioa: Iro Landaluze, Félix Arkarazo, Elene Lizarralde, Eguzki, Luis Iriondo, Eskarne Aroma
Gidoia: Bernardo Atxaga
Argazkilaritza: Gabriel Beristain
Muntaketa: José Luis Berlanga
Musika: Antton Valverde, Peer Raben
Soinua: Matthew Launay
Albiste gehiago zinema
"Gaua" eta "Decorado" euskal ekoizpenak Sitgeseko zinema jaialdian lehiatuko dira
Paul Urkijoren film berria eta Alberto Vázquez galiziarraren animaziozko lana urriaren 9tik 19ra Kataluniako kostaldeko herrian egiten den zinemaldiko Sail Ofizialean izango dira.
Urriaren 10ean estreinatuko dute “Karmele” filma
Lehenago, Asier Altunaren filma Donostiako Zinemaldiko Sail Ofizialean proiektatuko dute. Jone Laspiur eta Eneko Sagardoy dira protagonistak, eta “Elkarrekin esnatzeko ordua” Kirmen Uriberen eleberrian oinarrituta dago.
Karmele, Maspalomas eta Zeru ahoak Zinemaldiko Sail Ofizialean egongo dira
Donostiako Zinemaldiak aurtengo programazioan egongo diren Estatuko ekoizpenak aurkeztu ditu gaur, Madrilen. Euskarazko hiru jasoko ditu aurtengo edizioaren Sail Ofizialak: Koldo Almandozen Zeru Ahoak, Asier Altunaren Karmele eta Moriartiren Maspalomas. Azken hori, gainera, Maskorra eskuratzeko lehian izango da.
Euskarazko hiru ekoizpen jasoko ditu Donostiako Zinemaldiaren Sail Ofizialak
“Maspalomas” Moriarti hirukotearen filma Maskorretarako lehian izango da, eta “Karmele” Asier Altunaren filma eta “Zeru ahoak” Koldo Almandozen seriea, lehiatik kanpo. Donostiako Zinemaldiak aurtengo programazioan egongo diren Estatuko ekoizpenak aurkeztu ditu gaur, Madrilen.
Ion de Sosak Locarnoko zinema jaialdian estreinatuko du “Balearic”
Donostiar zinemagilearen film luzea Concorso Cineasti del Presente sailean lehiatuko da Suitzako hiriko jaialdian.

"Jone, batzuetan" Sara Fantovaren filma irailaren 12an estreinatuko dute
Malagako zinema jaialdian eta D’A Film Festivalen sariak jaso eta gero, Josean Bengoetxea eta Olaia Aguayo protagonista dituen pelikula zinema aretoetara iritsiko da.
“Maspalomas” Moriartitarren film berriaren lehen irudiak
EITBk Moriarti hirukotearen film berriaren lehen trailerra estreinatu du. Jose Mari Goenagak eta Aitor Arregik (Marco, La trinchera infinita, Handia, Loreak…) zuzendu duten filmaren protagonistak Jose Ramon Soroiz eta Nagore Aranburu dira. Vicenteren bizitza du kontagai: Kanarietan bizitzaz gozatzen ari dela, Donostiara itzuli beharko du eta, adinekoen etxe batean sartzen dutenean, homosexuala dela ezkutatuko du. EITBren parte-hartzea duen filma irailaren 26an iritsiko da zinema aretoetara.
Michael Madsen, 'Kill Bill' eta 'Reservoir Dogs' filmetako aktorea hil da, 67 urterekin
Malibuko bere etxean topatu dute aktorea hilda, antza, bihotzekoak-jota. Madsenek, Quentin Tarantinoren film ugaritan lan egiteaz gain, ehunka film eta telesailetan parte hartu du 1983an bere ibilbide artistikoa hasi zuenetik.
Zinemajaletasunak ez du mugarik onartzen
Bada zinemazale ororen arteko elkartasun estrainioa, mugak gainditzen dituena, ozeanoak zeharkatzen dituena.
“Between goodbyes” dokumentalak irabazi du Zinegoakeko sari nagusia
LGTBIQ+ zinema eta arte eszenikoen Bilboko jaialdia gaur bukatu da. Europan adoptatutako pertsona batek Koreako jatorrira egindako bidaia kontatzen du film irabazleak.