Inoizko Zinemaldirik euskaldunenaren pantailak, piztear

Iritsi da aurten ere, udazkenaren hasierari ozta-ozta aurrea hartuta, Donostiako Zinemaldia. Bederatzi egunez, gaur hasi (inaugurazio gala, ostiralean 20:30ean) eta datorren larunbatera arte, hiriko 29 aretok 254 lan (179 film luze, 7 film ertain, 63 film labur eta 5 serie) proiektatuko dituzte Euskal Herriko zinema jaialdi handienaren 73. edizioan; 666 emanaldi izango dira guztira, zinemaren magiak deabrutzea nahi duenaren gozagarri.  

Urrezko Maskorrerako (film onena), Zilarrezko Maskorretarako (zuzendari, interpretazio protagonista eta antzeztaldeko interpretazio onenak) eta J.A. Bayona buru izango duen epaimahaiak ebatziko dituen beste sari nagusietarako (argazkilaritza onena eta gidoi onena) lehian, Sail Ofizialean, “izen handien filmak” ikusiko ditugu, Jose Luis Rebordinos jaialdiko zuzendariaren hitzetan, baita “film arriskatuak” ere. 

Izen handi horietako batzuk Edward Berger, Alice Wincour, Claire Denis, Agnieszka Holland eta Alberto Rodríguezenak dira, adibidez, besteak beste Donostiara Angelina Jolie, Colin Farrell, Tilda Swinton, Angelina Jolie, Louis Garrel, Isaach de Bankolé, Matt Dillon, Antonio de la Torre eta Barbara Lennie aktoreen azken lanak ekarriko dituzten zinemagileenak. 

Euskal zinema

Sail horretara, trinko iritsiko da aurten euskal zinemaren itzala: Karmele (Asier Altuna), Zeru ahoak (Koldo Almandoz) seriea eta Maspalomas (Jose Mari Goenaga eta Aitor Arregi) euskarazko lanak proiektatuko dituzte bertan, azken hori lehian, baita Los domingos Alauda Ruiz de Azua barakaldarrak idatzi eta zuzendutako hirugarren film luzea eta Un fantasma en la batalla eta Los tigres euskal ekoizpenak ere. 

Hala ere, sail nagusiaz haraindi ere entzungo da euskara, hala nola New Directors sailean Aro berria Irati Gorostidiren lanaren eskutik eta Zabaltegi Tabakalera atalean Bariazioak Lur Olaizolaren film laburraren elkarrizketetan.

Guztira, 38 euskal film ikusiko dira Zinemaldian, askotarikoak ezinbestez, Lurdes Iriondo, ez gera alferrik pasako (Inge Mendioroz), Eloy de la Iglesia, adicto al cine (Gaizka Urresti), Popel (Oier Plaza), Arg(h)itzen: torturaz argi hitz egiten, tortura argitzen (Manu Gomez) eta El último arrebato (Marta Medina eta Enrique Lopez Lavigne) dokumentalak; Ombuaren itzala (Patxi Bisquert), Faisaien irla (Asier Urbieta) eta Jone, batzuetan (Sara Fantova) fikzioak; eta Heidi, katamotzaren erreskatea eta Natura fugit (Jesus Mari Lazkano) animaziozko lanak, berbarako. 

Gainera, Klasikoak atalak Euskadiko Filmategiak eta EITBk elkarlanean zaharberritutako Hamaseigarrenean aidanez (Anjel Lertxundi, 1985), Ehun metro (Alfonso Ungría, 1985), Zergatik panpox (Xabier Elorriaga, 1985) eta Oraingoz izen gabe (José Julián Bakedano, 1986) film ertainak proiektatuko ditu, eta Asier Altuna eta Telmo Esnal zinemagileek Zinemira saria jasoko dute Euskal Zinemaren Galan, irailaren 23an. 

Dirdira

Argitasuna, baina, ez dute pantailek soilik igorriko; Zinemaldiak berezkoa duenez, izarrak lurrera jaitsiko dira bederatzi egunez, alfonbra gorrian hara-hona ibiltzeko. Donostian izango dira, Esther García ekoizlea eta Jennifer Lawrence aktorea, aurtengo Donostia saridunak, ez ezik, Angelina Jolie, Juliette Binoche, Matt Dillon, Colin Farrell, Ron Pelman, Eneko Sagardoy, Renate Reinsve, Olivier Assayas, Jone Laspiur, Claire Denis, Richard Linklater, Jafar Panahi, Lali Exposito, Joxean Bengoetxea, François Ozon, Paul Dano, Juan Carlos Perez, Dolores Fonzi, Patricia Lopez Arnaiz, Nagore Aranburu, Barbara Lennie, Antonio de la Torre, Miren Gaztañaga, Eduard Fernández, Isaki Lacuesta, Moriartitarrak, Loreto Mauleon, Carla Simón eta Edurne Azkarate ere egongo dira.

Zinemaldia hastear den honetan kontuan hartu beharreko jakingarri zenbait dira horiek guztiak, baina Rebordinosek, aretoko argiak itzalitakoan pantaila pizten denean bezala, ezusteko atseginak agindu ditu. Ikusiko dugu.