Xuntako presidente izateko hautagai nagusiak: profilak eta proposamenak
Aspaldiko urteetako ikusmin handiena piztu dute datorren iganderako deituta dauden Galiziako Parlamenturako hauteskundeek. Lehia estua aurreikusten da, eta ikuskizun dago Alderdi Popularrak azken lau legealditan izan duen gehiengo osoari eusten dion.
CIS Espainiako Ikerketa Soziologikoen Zentroak joan den astean zabaldutako inkestaren arabera, BNGk nabarmen egingo luke gora (24-31 eserleku), eta PPk irabazi bai (34-38), baina ez luke gehiengoa izango. PSdeGk hirugarren postuari eutsiko lioke (9-14), ordezkariren bat edo beste galtzeko arriskuarekin.
Alfonso Rueda (PP), Ana Ponton (BNG), Jose Ramon Gomez Besteiro (PSdeG) eta Marta Lois (Sumar) dira Xuntako presidente izateko hautagai nagusiak. Ponton izan ezik, gainerako hirurak berriak dira lasterketa honetan.
75 eserleku daude jokoan —25, A Coruñatik; 14na, Lugotik eta Ourensetik, eta 22, Pontevedratik—, eta 2,6 milioi galiziar daude deituta bozkatzera. Atzerriko botoa (ia % 18) erabakigarria izango omen da.
Alfonso Rueda (Alderdi Popularra)
Alberto Nuñez Feijook 2022an Galiziako presidente kargua eta herrialde horretako popularren buruzagitza utzi zituenetik, Alfonso Ruedak (Pontevedra, 1968) hartu zuen haren lekukoa bi postuotan. Urte horretan bertan, maiatzean, hautatu zuten Xuntako presidente. Oraingo bozetan, bera da popularren hautagaia.
Zuzenbidean lizentziaduna, herri-administrazioko funtzionario lanetan aritu zen politikarako pausoa eman aurretik. "Funtzionatzen duen Galizia" lelopean, osasungintzan, hezkuntzan edota etxebizitzan jarri du fokua kanpainan, "gertutasuna eta zintzotasuna" aginduz. Bere erronka nagusia, PPk Galizian duen gehiengo osoari eustea.
Ana Ponton (BNG)
Ana Ponton (Lugo, 1977) hirugarren aldiz aurkeztu da Xuntako presidentetzara BNG alderdiarekin, eta itxura guztien arabera, oraingoan baditu Galiziako lehen presidente emakumezkoa izateko aukerak. Duela lau urte emaitza historikoak lortu ondoren, oposizioko buru izan da azken legealdian Parlamentuan.
Ikasketaz, Zientzia Politikoetan eta Administrazioan lizentziaduna da eta oso gazte zela sartu zen politikagintzan; 26 urte zituenetik da parlamentaria. Bere asmo nagusia da "aro berri bat" zabaltzea Galizian, BNGk gidatuta. Zerbitzu publikoak indartuko dituela agindu du kanpainan, eta gizarte-gaietan azpimarra berezia jarri du. Galiziarren artean ondoen ikusita dagoen hautagaia da, inkesta guztietan notarik altuena jaso duena.
Jose Ramon Gomez Besteiro (PSdeG-PSOE)
PSdeG alderdiaren hautagaia Jose Ramon Gomez Besteiro (Lugo, 1967) da, PSOEren apustua Galizian "ziklo aldaketa" abiatzeko. Kanpaina osoan zehar behin eta berriz esan du "Galiziako historia aldatzera" datorrela, eta horretarako agindu dituenen artean daude zerbitzu publikoak eta autogobernua indartzea zein ekonomia berdea sustatzea.
Egun, Espainiako Kongresuan diputatua da, Lugotik. Zuzenbide ikasketak ditu eta unibertsitatea amaitu orduko batu zen PSdeGra. Lugoko Diputazioko presidentea izan zen 2007-2015 aldian, ardura hori 24 urtez popularren esku egon ondoren. Espainiako Gobernuaren ordezkaria ere izan zen Galizian 2023an.
Marta Lois (Sumar)
Kongresuan Sumarren bozeramailetza utzi berri duen Marta Lois (Pontevedra, 1969) da alderdi horren presidentegaia igandeko bozetan. 2015-2019 artean Berdintasun, Garapen Ekonomiko eta Turismo zinegotzia izan zen Santiagoko Udalean (Coruña), eta Sumar mugimenduko presidentea da sorreratik. Zientzia Politikoetan doktorea da.
Zerbitzu publikoak indartzeko konpromisoa agertu du, berdintasuna eta aniztasuna ardatz dituen programa batekin. Duen erronka nagusia Parlamentuan ordezkaritza lortzea da, 2020an En Marea eserlekurik gabe geratu eta gero.
Albiste gehiago politika
Epaileak ez du Cerdan aske utziko, frogak suntsitzeko arriskua dagoela argudiatuta
Hala ere, aurreratu du "aurreikuspenen arabera" prebentziozko espetxealdia ez dela aurten baino gehiago luzatuko.
Diez Antxustegi: "PP galduta dago eta EH Bildu ezkutatuta"
Joseba Diez Antxustegi EAJren bozeramaileak EH Bilduren "anbiguotasuna" kritikatu du, eta "konpromiso zehatzik" ez duela hartzen aurpegiratu dio.
Pello Otxandianok estatus berri bat adosteko "erabateko eta mugarik gabeko konpromisoa" eskaini dio lehendakariari
EH Bilduko Legebiltzarreko bozeramaile Pello Otxandianok bat egin du lehendakariak “garai ilunen” mehatxuaren inguruan egindako diagnostikoarekin. Ildo horretan, azpimarratu du EH Bildu prest dagoela, “mugarik gabe”, Euskal Herriaren eta euskal gizartearen defentsan lankidetzan egiteko: “Lehendakariak eta gobernuak gure erabateko kolaborazioa izango du testuinguru historiko honi aurre egiteko”.
Andueza: "Ez diogu aterik irekiko independentziari bide emango liokeen Estatutuaren erreformari"
Eneko Andueza PSE-EEren bozeramailearen ustez, "Estatutu berri bat ahalbidetu behar dugu, 46 urte hauetan garatu ahal izan ditugun aurrerapen guztiak jaso eta beteko dituena", eta pilota EAJren eta EH Bilduren teilatuan dagoela azpimarratu du.
PPk Jaurlaritzari leporatu dio ezkerrera egin izana
Javier de Andres Euskadiko PPko presidenteak adierazi duenez, "Euskadik arazo larria du ezker erradikalarekin". "Pradales jauna, EAJrekiko oso urruti gaude, eta hori ez da autogobernuarekiko dugun interpretazioagatik, baizik eta EAJk ezkerrera egin duen bideagatik, Bilduren eta PSEren presioei men eginez".
Jon Hernandez (Sumar): "Estatutuaren inguruko eztabaida ezin da modu abstraktuan egin, eskumenak nola erabiltzen diren ikusi behar da”
Politika orokorreko osoko bilkuraren arratsaldeko saioan, Sumarreko legebiltzarkideak ohartarazi du estatutu berriari buruzko eztabaida autogobernuaren benetako erabileran eta dauden eskumenetan oinarritu behar dela. Hernandezek azpimarratu du jokoan dagoena ez dela soilik legegintzaldi bat, Euskadik krisi klimatikoari, prekarietateari, desberdintasun sozialari eta etxebizitzari erantzuteko duen gaitasuna baizik.
Vox: "Langabezia-prestazioen kudeaketaren eskualdatzea txiringito berri bat sortzeko aitzakiarik onena izango da"
Amaia Martinez Voxeko legebiltzarkideak abiatu du Politika Orokorreko Osoko Bilkuraren arratsaldeko saioa. Migrazioaren gaia hizpide izan du behin eta berriz, eta Pradalesen Gobernuaren lehen urteari buruz "oso emaitza kezkagarriak" eman dituela esan du.
Sortuk bi pankarta eskegi ditu Cuelgamurosen, autodeterminazio eskubidea aldarrikatzeko
“Gora Euskal Herria askatuta” irakur daiteke pankarta batean, eta bi guardia zibilik ikus daitezke bestean, pertsona bat fusilatzen.
Vianako Printzea erakundeak bide eman dio Iruñeko Erorien Monumentuaren erreformari
Monumentuari buruzko xedapen espezifiko bat sartzeko memoria historikoaren araudia aldatu zuen Foru Legean oinarritzen da erabakia. Lege horrek monumentuari esanahi berri bat ematea derrigortzen du, haren erabilerak hezkuntza eta memoria demokratikorako helburuetara mugatzen ditu, eta frankismoa goraipatzeko elementuak kentzea ezartzen du.
Lehen Mailako Arretarako psikologo gehiago eta nerabeei zuzendutako ongizate-programa pilotu bat iragarri du Pradalesek
Emozioekin eta osasun arloarekin lotutako zenbait neurri zehaztu ditu lehendakariak Politika Orokorreko Osoko Bilkuran, "ongizatea euskal kontratu sozial berriaren parte izan behar delako".