Frankistek fusilatutako Espinosa Orive sailburuaren aitorpena eta erreparazioa eskatu dute
Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak (GEBehatokia) Alfredo Espinosa Orive frankistek 1937an fusilatu zuten Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuaren aitortza eta erreparazio neurriak sustatzeko eskatu die Imanol Pradales lehendakariari, eta Gasteizko eta Bilboko udalei.
Familiaren oniritziarekin abiatutako ekimenaren bitartez, duela 87 urte egin zen fusilatzea legez kanpokoa eta ez-legitimoa izan zela, diktadura frankistan heriotza-zigorra ezarri zion epaia deusez deklaratzea eta aitorpen eta erreparazio pertsonalaren deklarazioa egitea eskatzen zaio Espainiako Gobernuari.
Hain zuzen ere, Lluis Companys Generalitateko presidenteari egindako antzeko adierazpen batean oinarritu da eskaera, eta lehendakariari eskatzen zaio eskaera Madrilera eraman dezala, eta Bilboko eta Gasteizko udalei, ekimena babes dezatela.
GEBehatokiak gogorarazi du 1903an Bilbon jaiotako medikua izan zela frankismoan fusilatu zuten euskal kargu instituzional garrantzitsuena. Osasun sailburu aritu zen Union Republicanaren ordezkari eta "pobreen medikua" gisa egin zen ezagun.
"Frankismoaren biktimen familiek isiltasunean, beldurrak ezarritako ostrazismoan bizi izan dute urte askoan euren mina. Bada garaia euren duintasuna berreskura dezaten, eta, gure ustez, instituzioek gidatu behar dituzte lapurtutako justizia berreskuratzeko prozesu horiek", azpimarratu du Euskal Herriko Giza Eskubideen .
Traizioa
Espinosa Oriveren kasua bereziki gogorra eta deigarria da atxiloketa nola gertatu zen gogoratuz gero. Behatokiaren txostenean agertzen denez, Frantziara joan zen, Gorlizko erietxeko haurrekin batera, Eusko Jaurlaritzarentzat osasun materiala erostera. Euskal Herrira itzultzeko pilotu asturiar batekin jarri ziren harremanetan, eta hark eraman zituen sailburua bera eta Agirre lehendakariaren konfiantzazko beste pertsona batzuk. Baina pilotuak traizio egin zien, eta lur hartutakoan faxisten esku utzi zituen.
Gasteizen preso sartu eta galdekatu ostean, prozesu sumarisimo bat jaso eta heriotza-zigorra ezarri zioten, 1937an. Horrekin nahikoa ez, eta familiak frankismoaren jazarpena jaso omen zuen gerora ere.
Fusilatu aurretik Agirre lehendakariari idatzitako gutunean, hauxe irakur daiteke: «Esan gure herriari Jaurlaritzako sailburu bat ausarten moduan hil behar dela».
Albiste gehiago politika
Sare eta Etxerat elkarteek Bizkaiko eta Gipuzkoako 11 hondartzatan egin dute mobilizazioa
Urteroko ekimena izan dute gaur, Sare eta Etxerat elkarteek deituta, Gipuzkoako eta Bizkaiko 11 hondartzatan. Elkarbizitzarako jauzia egin ahal izateko, ETAko preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea ematea ezinbestekotzat jotzen dute. Biktimek horrenbeste merezi eta behar duten egia, aitortza eta erreparazioaren garrantzia ere azpimarratu dute.
Maider Etxebarria Gasteizko alkatea: "Asko poztuko ninduke jaien amaieran zero erasoren balantzea egin ahal izateak"
2025eko Andre Maria Zuriaren jaien atarian, festak "bizikidetzatik eta errespetutik, alaitasun eta ilusio handiz bizitzeko" deia egin die Gasteizko alkateak herritarrei eta bisitariei.
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko presidentea: "Zenbait sektorek ez diote modu argi batean indarkeria politikoari zilegitasunik kendu"
Hainbat gazteen eta ertzainen artean azken asteetan izandako istiluei buruz, Iñaki Subijana EAEKo Justizia Auzitegi Nagusiko presidenteak adierazi du "lehia bat" dagoela "Zuzenbide-Estatuaren eta Estatu beraren artean". "Biktima-justiziaren esparruan ezartzen ari garen neurrien inguruko hausnarketa egitera behartzen gaituzte", ondorioztatu du.
Bertan behera geratu da Puyko jaitsiera, bigarren urtez jarraian
Txosnek jai-eremu tradizionala aldarrikatu dute jaitsieraren kalean, udalaren debekuaren aurrean: "Jaiak herriarenak dira". Gogoratu beharra dago Udalak bigarren urtez jarraian debekatu duela hirigunean txosnen jai-esparrua jartzea, kanpoaldera mugituz.
AEBko Euskal Etxeetan euskararen irakaskuntza indartzeko hitzarmena sinatu dute
Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk (North American Basque Organizations) sinatu dute lankidetza hitzarmena. Pradalesek adierazi duenez, "akordio hau konpromiso pedagogikoa baino gehiago da, urrats estrategikoa da euskararen nazioartekotzean".
Dobaranek eta Angulok Arkauti utziko dute urtebete eskas bete ondoren
Agur gutun batean, akademiaren eraldaketarako faseak abian jarri dituztela azaldu dute, baina ez dute irteeraren arrazoia zehaztu.
Eusko Jaurlaritzak Diasporaren Lege berri bat sustatuko du 2026an, egungo erronketara egokitzeko
Euskal herritarrek atzerrian duten presentzia aprobetxatzea da helburua, eta "Euskadi Globala" estrategian eragile diplomatiko gisa interesgarriak izan daitezkeen pertsona guztiak sare horretan sartzea.
Aukera berriak aprobetxatzeko AEBrekin harremanak estutzearen alde agertu da lehendakaria Boisen
Imanol Pradalesek esan du beharrezkoa dela zarata gainditzea eta AEBren eta EAEren arteko lankidetza "zubiak eraikitzen jarraitzea", enpresa aukera berriak aprobetxatzeko. "Ez gara hutsetik hasi. Bilera honekin jarraipena ematen diogu Estatu Batuen eta Euskadiren arteko harreman transatlantikoak sendotzeko helburuari", gaineratu du.
Cerdanen koinatu batek igeltsero gisa lan egin zuen Servinabar enpresan, eta 61.000 euro baino gehiago kobratu zituen
Antonio Muñoz Canok, zehazki, 3.363,36 euro jaso zituen 2019an, 16.255 euro 2020an, 21.233 euro 2021ean eta 20.818 euro 2022an. Igeltseroak bi alditan lan egin zuen eraikuntza konpainian, eta 61.669 euro jaso zituen guztira.
Ramiro González: "Talgoren egoitza sozialaren itzulera oso albiste ona da, sinbolismoz betea"
Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak Talgo enpresaren egoitza soziala Arabara itzultzea goraipatu du. Radio Euskadiko Boulevard saioan egindako elkarrizketan, Talgo erosteko operazioaren azken berriak izan ditu hizpide. Zalantzarik gabe esan du "oso albiste ona dela euskal industriarentzat eta bereziki Arabako industriarentzat", eta nabarmendu du Talgo aktibo garrantzitsua dela lurraldeko jarduera industriala berreskuratzeko.