Ez, slip-babesek ez dute maskaren eraginkortasuna sendotzen
Adituen arabera, nahiz eta kirurgia-maskaren barnealdean slip-babes bat jarri, maskara horiek ez dute beren eraginkortasuna areagotzen koronabirusaren kutsatzea ekiditeko. Gainera, "sendotze" metodo horrekin ez da airea iragazten, eta ez ditu aipatu maskarak osasun-langileentzat aproposagoak diren FPP2 maskaren pareko bihurtzen.
Azken egunetan, WhatsAppetik zehar zabaldutako bideo batean, bata zuriz jantzita ageri den gizonezko batek erabilera bakarreko maskara kirurgikoak sendotzeko gomendio gisa maskara horien barne aldean slip-babesak itsastea iradokitzen du, maskaran sartzen den airea iragazi eta "FPP2 edo FFP3 maskaren parekoak" izan daitezen.
Testuinguru horretan, hainbat pertsona jarri dira gurekin harremanetan aipatu edukiari buruz galdetzeko #Koronabuloak ekimeneko 600 900 454 WhatsApp zenbakiaren bidez, hau da, EiTBk koronabirusaren inguruan sortzen diren albiste faltsuei eta buloei aurre egiteko martxan jarri duen telefonoan.
Zeregin horretan, Euskal Irrati Telebistak Maldita.es webgunearen (Maldito Bulo atalaren bidez) laguntza du, besteak beste, eta horiek dagoeneko jorratu dute maskaren eta slip-babesen gaia, eta, ondorioztatu dutenez, bideoan proposatzen den ideia gauzatuz gero ez litzateke maskara indartuko eta, gainera, "duen erabilgarritasuna baliogabetu edo murriztu" egin genezake.
Horrenbestez, Maldita.es-eko Maldita Ciencia ataletik Marián "Boticaria" García farmaziako doktorearekin jarri dira harremanetan. Haren aburuz, slip-babesa bideoan erakusten den moduan erabiltzen bada, arnasketa zailduko luke. "Maskarek arnasa hartzeko aukera eman behar dute", azaldu du Garcia medikuak, baina bideokoari jaramon eginez gero "airea ez da pasako, eta goitik edo behetik aterako da, iragazi gabe".
Antzeko adierazpenak egiten ditu Fernando Userak, Espainiako Biosegurtasun Zentro Nazionaleko (CNB-CSIC) ikertzaileak ere. "Ez nago ados' burutazio' horrekin. Modu horretan, maskara soinean daramanak ez ditu izango ondo itxita ahoko eta sudurreko eremuak; beraz, ez dut uste babes handiagorik lortuko denik hori eginez gero", esan du Userak.
Halaber, Gemma del Caño farmazeutiko eta elikagaien industriaren segurtasunean adituak honako hau gaineratu du: "FPP2 maskarak osasun-langileek erabili behar dituztenak dira, haiek ezin baitute segurtasun-distantzia gorde, gainerakook egin behar duen bezala. Eta maskara serioak behar dituzte, homologatuak, eta ez asmakizun hauek".
Bestalde, Guillermo Quindós EHUko Medikuntza eta Erizaintza Fakultateko Mikrobiologiako katedradunak eta Radio Euskadiko La Mecánica del Caracol saioan ohiko kolaboratzailea denak asteburu honetan gogorarazi duenez, "higienikoak deituriko maskarek ez dute soinean daramana babesten, baina gaixotasunaren sintomarik ez dutenek azalerak kutsatzea saihesten dute". Hartara, kutsatzea saihesteko neurririk handiena eskuak ondo garbitzea, eta esku zikinekin ez ukitzea ahoa, sudurra edo begiak". Quindosek joan zen ostiralean, apirilaren 17an, La Mecanica del Caracol irratsaioan maskarei buruz esandakoa programaren 21. minututik aurrera entzun daiteke.
Azkenik, komeni da gogoratzea Osakidetzak berriki argitaratu dituen argibideak, maskarak nola eta zer egoeratan erabili behar diren azaltzeko:
- Leku itxietan, baldin eta 2 metroko distantzia mantendu ezin den.
- Erabili aurretik eta ondoren eskuak garbitzea.
- Ahoa eta sudurra ondo estaltzea, aurpegiaren eta maskararen artean tarterik utzi gabe.
- Belarrietako kordelei helduta kentzea.
- Hezea dagoenean edo hondatzen denean aldatzea.
- Poltsa itxian gordetzea, hurrengo erabilerara arte, berrerabilgarria bada.
- Aurrealdea ez ukitzea, eta, eginez gero, eskuak garbitzea.
La Mecánica del Caracol irratsaioko komunitate zientifikoaz eta Maldita.es webguneaz gain, EiTBk VOST Euskadi elkartea (Euskadiko Boluntario Digitalen Elkartea) ere bidelagun du albiste faltsuei aurre egiteko borrokan.
Albiste gehiago gizartea
500 ekitalditik gora antolatu dituzte 2025eko sanferminetarako
Ostegun honetan aurkeztu dute sanfermin jaien egitarau ofiziala, eta iragarri dutenez, hilaren 14an Sorotan Bele talde gipuzkoarrak emango dio amaiera bederatzi eguneko zoramenari, Gazteluko plazako agertokian.
Alerta laranja Araba eta Nafarroa hegoaldean, arratsalderako iragarrita dauden prezipitazio handiengatik
Tenperatura maximoak 27 eta 35 graduren artean kokatuko dira, tokiaren arabera. Arratsaldetik aurrera baliteke ekaitzak jo eta zaparrada trumoitsuak botatzea. Hori dela eta, alerta laranja ezarriko dute Araba eta Nafarroa hegoaldean.
Klima-aldaketaren ondorioak Euskadin: 0,3 °C gehiago hamarkada bakoitzeko, bero-bolada gehiago eta itsasoaren tenperatura gora
Eusko Jaurlaritzak egindako txosten batek ohartarazi du berotze globalak gero eta ondorio handiagoak dituela Euskadin. Tenperaturak etengabe igo dira 1970etik, bero-boladen egunak bikoiztu dira eta itsas mailak erritmo bizkorrean egiten du aurrera. 2023an, itsasoaren batez besteko tenperatura inoizko altuena izan zen.
Nafarroako Unibertsitatea eta EHU, munduko 600 unibertsitate onenen artean
Massachusettseko Institutu Teknologikoak (MIT) lehen postuari eusten dio, hamalau urtez; ostean, Londresko Imperial College eta Stanfordeko Unibertsitatea daude.
Arartekoak Osakidetzan inbertsioa areagotzearen garrantzia azpimarratu du, herritarren kexak ikusita
Ines Ibañez de Maeztuk adierazi du Osasun Itunaren ostean hartuko diren neurrien esperoan dagoela, egoera hobetuko duten itxaropenarekin. "Etxebizitza eskubidea bete egiten dela bermatuko duten politika publikoen aldeko apustu irmoa" ere eskatu du.
Scientia School enpresak Pryconsa konpainiari saldu dio Amara auzoko Karmelo ikastetxea hartzen zuen eraikina
Scientia Schoolek azaldu duenez, 2019an erosi zuen ikastetxea, baina "matrikulen kopuruak behera egin zuen etengabe". "Egoera horrek itxiera ekarri zuen", gogorarazi du.
Osakidetzak ordutegiak murriztu eta osasun-zentro batzuk itxiko ditu udan
Aldaketa horiek zentroen % 37ri eragingo diete. ELA eta CCOO sindikatuek udako plangintza kritikatu dute. Osakidetzaren egiturazko arazoek “bere horretan jarraitzen dutela” ziurtatu dute eta “benetako konponbideei heltzeko" negoziazio prozesua hastea eskatu dute.
Red Electricak zentralei egotzi die apirileko itzalaldiaren ardura: "Sorgailuek beren konpromisoak bete izan balituzte, ez zen itzalaldirik gertatuko"
Red Electricak, sistemaren operadoreak, erantzukizuna ez du bere gain hartu eta zentral sortzaileen aurka egin du, ez zituztelako bete kolapsoa saihesteko protokolo teknikoak. Gobernuak, bere aldetik, akats ugari egin zituela onartu egin du. Hala ere, operadorearen plangintza zalantzan jartzen du.
Euskadin ematen diren 10 gorroto-delitutik sei arrazistak edo xenofoboak dira
2024ko Gorroto Istiluen azken Txostenak egiaztatzen du kasuen kopuruak behera egin duela oro har, baina baieztatzen du arrazakeriak eta xenofobiak eragindako erasoak oraindik ere argi eta garbi nagusitzen direla gorrotoaren mapan Euskadin.
Andre Maria Zuriaren jaiek badute kartela
2025eko Andre Maria Zuriaren Jaiak Arabako hiriburuan ospatuko dira, abuztuaren 4tik 9ra.