Gripearen txertoa eta covid-19a: Martinez Albarracinen bideoaren gezurrak
Covid-19aren gaineko gezurrak, eta, azkenaldian, txertoei buruzkoak, bolo-bolo dabiltza sare sozialetan. Oraingoan, Mª Jose Martinez Albarracin medikuaren bideo bat biral bihurtu da. Albarracin Egiaren aldeko Medikuak taldeko kide da, eta txertoen ustezko ondorioei buruzko hainbat baieztapen faltsu egin ditu bideoan, zientifikoki frogatu gabe daudenak.
Beste behin, covid-19ari buruzko gezurrei aurre egiteko lanean, EITB Mediak, besteak beste, maldita.es webgunearen laguntzarekin (Maldito Bulo atalaren bidez), medikuaren bideo horretan kontatu diren faltsukeriak gezurtatu ditu, banan-banan.
Besteak beste, Martinez Albarracinen esanetan, "herrialde batean gripearen aurkako txertoa herritarren % 50ek jarriz gero, covid-19 kasuek nabarmen egiten dute gora", eta "kutsatzeen kopurua areagotu egiten da, baita gaixo larrien kopurua ere". Hala ere, ez dago gripearen aurkako txertoa pronostiko okerragoarekin edo SARS-CoV-2 koronabirusaren kutsatzeen kopuru handiagoarekin lotzen duen inongo ebidentziarik.
Bideoan, gainera, Albarracinek dio aurtengo kanpainan gripearen aurkako txertoetako bat, Chiromas, 65 urtetik gorakoentzat eta gripearen ondorioz konplikazioak izateko arrisku handia dutenentzat dela, eta 80 polisorbatoa daramala. Baina Maldita Cienciak behin baino gehiagotan azaldu du ez dagoela ebidentziarik esateko 80 polisorbatoak gaixo horien pronostikoa okertzen duenik.
Arcadio Garcia de Castro Mikrobiologian doktoreak maldita.es-i azaldu dionez, osagai hori osagarri gisa eransten zaie txerto batzuri, ahalik eta baldintza onenetan mantentze aldera.
Fluzone txertoak ez du "ondorio larririk eta heriotzarik" eragiten
Horrez gain, Albarracinek intentsitate handiko Fluzone (Fluzone High) txertoa kritikatu du, 70 urtetik gorako pertsonei ematen zaiena. "Fitxa teknikoan bertan dio astebete eta sei hilabete bitartean ondorio kaltegarri edo heriotza eragin ditzakeela", esaten du bideoan Egiaren aldeko Medikuak taldeko kideak. Baina gezurra da, fitxa teknikoak ez baitu horrelakorik esaten.
CDCen arabera, txertoa jasotzen duten pertsona gehienek "erreakzio oso txikiak edo apenas izaten dute erreakziorik, eta izaten direnak ohikoak izaten dira: txertoa jarri den tokian mina, mialgia edo muskuluetako mina eta ondoeza", azaldu du adituak, eta txerto eman eta hiru eguneko epean konpontzen direla.
Egia al da alergia duten pertsonek ezin dutela txertoa jarri?
Medikuak gripearen aurkako Flucelvax anafilacia edo alergia izan duten gaixoei gomendatzea eta ematea ere kritikatu du, gaixo horiei "ezin baitzaie txerto hori jarri", horren aburuz.
Egia da gripearen aurkako txerto asko enbrioidun arrautzetan gripearen birusa inokulatuta ekoizten direla. Hala ere, Flucelvax txertoaren kasuan, ikerketa biomedikoetan erabilitako MDCK ugaztunen zelula lerroak ekoizten dira, in vitro hazitakoak, eta, ondorioz, ez dute arrautza proteinaren trazarik. Hemen ikus daiteke erabilera-orria.
DNA txertoetan eta minbizia
Beste baieztapen bat ere egiten du Albarracinek, alegia, txerto horiek guztiak zelula lerroetan hazten direla, eta CDCk eta AEBko Elikagai eta Sendagaien Administrazioak onartu egiten dutela horiek dituzten DNA hondarrek minbizia eragin dezaketela. Egia da DNA hondarrak egon daitezkeela, baina txertoetan onartzen diren gehienezko mugak kontuan hartuta, Maldita.es-ek azaldutakoaren arabera, horiek minbizia izateko arrisku oso txikia dute.
Txertoak eta merkaturatzeko prozesuak
Txertoen saiakuntzak ere zalantzan jartzen ditu; izan ere, horren arabera, saio laburrak dira, laburregiak, hiru aste baino gutxiagokoak, eta, beraz, ezin da jakin txertoen ahalmen onkogenikoa eta immunitate-sistemaren berraktibitatea. Maldita.es-en adituak argitu duenez, txerto guztiek garapen preklinikoko prozesu zorrotzak jarraitzen dituzte animalia eta klinika-ereduetan.
Beste txerto batzuk ere arriskutsuak izan daitezkeela esan du, Antonietta Gattik eta Stephano Montanarik British Medical Journal aldizkarian egindako argitalpen bati erreferentzia eginez. Baieztapen horiek, ordea, ez dute inolako funtsik, Sendagaien Europako Agentziako kide batek artikulu honetan azaltzen duen bezala. Frantziako Sendagaien Agentziak ere analisi bat argitaratu zuen, eta bertan argi uzten dute kopuruak oso baxuak direla, inguruko edozein tokitan onargarriak eta ohikoak diren mailen barruan.
Txertoen osagaiei dagokienez, Albarracinek aipatzen duen bezala, egia da txerto batzuek aluminio gatz kantitate txikiak dituztela, baina horiek (% 1 baino gutxiago) jaten ditugun elikagaiek berez dituztenak baino askoz gutxiago dira, horren arabera. Maldita.es-ek behin baino gehiagotan azaldu du txertoen osagaiak seguruak direla, agintari osagarriek onartzen dituztela eta funtzio espezifikoa dutela sendagaiaren nahasketan.
Euskal Irati Telebista VOST Euskadirekin ere ari da elkarlanean, koronabirusaren inguruan azaltzen diren albiste faltsu eta zurrumurruei aurre egiteko asmoz.
Albiste gehiago gizartea
'Aita Mari' ontziak migratzaileak zeramatzaten bi ontzi lagundu ditu, Mediterraneo erdialdera abiatu eta ordu gutxira
Horietako batek 15 migratzaile zeramatzan, tartean bost haur eta hiru emakume; besteak, 30 pertsona, horien artean zazpi adingabe. Aljeriatik iritsitakoak, bidaiari gehienak Saharaz hegoaldeko Afrikakoak dira.
40 gradutik gorako tenperaturak, Euskal Herriko hainbat herritan
Euskalmetek Zornotzan duen estazioan 41,6 ºC neurtu dituzte, Iurretakoan 41,5 eta Bilboko Zorrotza auzokoak, berriz, 40,8. Gipuzkoan, aldiz, termometroak 40,6 gradura iritsi dira Arrasaten. Araban eta Nafarroan ere, termometroak 40 ºC-tik gertu ibili dira.
Lodosako langile bat hil da Bartzelonako Ebroko lantegian
Langilea asteartean hil zen, eta enpresak "doluminak" helarazi dizkie haren senide eta lagunei. Lodosa Kirol Elkarteak ere doluminak eman dizkie haren ingurukoei, elkarteko jokalari ohia baitzen.
Araban, Erriberagoitiko hainbat herrik basoa garbitu eta segurtasun perimetroa egin dute etxebizitzen inguruan
Lasierra Erriberagoitian (Araba) artadiz inguratutako herri bat da, dozena bat biztanlekoa. Orain dela bi urte, hiru hektareako segurtasun perimetroa egin zuten. Aldundiaren dirulaguntzarekin, astebetez zortzi langilek basoa garbitu zuten. Lan horiek mantentzeko, ordea, ganadua eta artzainak beharrezkoak direla adierazi dute herritarrek.
Juan Mari Aburtok Aste Nagusi zirraragarri, aske eta seguru baten alde egin du
Bilboko alkate Juan Mari Aburtok herritarrek Aste Nagusiaz askatasun eta segurtasun giroan gozatzea nahi du. Horren arabera, Jai Batzordea ikuspuntu ezberdinak batzeaz arduratzen da, "munduko jairik onenak" izateko. Gainera, errespetua eta bizikidetza eskatu ditu, Aste Nagusiaz harmonian gozatzeko.
Ostiral epela Euskal Herrian, 45 ºC inguruko tenperaturekin
Bero itogarriak ez du etenik emango asteburuan. Hala ere, alerta laranjak Arabara eta Nafarroara mugatuko dira.
Pasealeku Berriko igeriketa zeharkaldian parte hartzen ari zen gizon bat hil da
Igerilariak geldialdi kardiobaskularra izan du uretan, eta Kontxako hondartzara eraman dute. Larrialdi zerbitzuko kideak gizona suspertzen saiatu dira, baina ez dute lortu haren bizia salbatzea.
Juan Mari Aburtok ohorezko aurreskua dantzatu du aurten ere
Urtero bezala, Bilboko alkateak ohorezko aurreskua dantzatu du Begoñako Ama Birjinaren egunean. Beroa handia izan bada ere, alkateak ez du hutsik egin nahi izan.
Sei egunez aktibo egon den Zarrakazteluko baso-sutea, itzalita
Astelehenera arte ez zen lortu asteazkenean kontrolpean izan zuten sua inguratzea eta egonkortzea. Nafarroan sute-arriskua oso handia edo muturrekoa da oraindik.
Asteazkenetik desagertuta zegoen gizon baten gorpua aurkitu dute Legazpin
07:00ak baino lehentxeago, Legazpin gorpu bat agertu dela jakin du Ertzaintzak. Deba Urolako ertzain-etxeko agenteak eta mediku bat bertaratu dira, eta hilda zegoela baieztatu dute. EITBk jakin duenez, hilketa bat izan daiteke.