Nolako laguntza jasotzen dute Europako gainerako herrialdeetan jaioberrien gurasoek?
Seme edo alaba bat izateko orduan, ez da gauza bera Europar Batasuneko herrialde batean edo beste batean izatea. Badakigu zer laguntza ematen zaizkien familiei Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan, edota, oro har, Espainiako Estatuan edo Frantziakoan, haur bat jaiotzen denean, baina nolakoak dira laguntza horiek Europako gainerako herrialdeetan? Zenbat irauten du, adibidez, amatasun- edo aitatasun-baimenak?
Zalantzarik gabe, Bulgaria eta Kroazia daude zerrendaren lehen postuetan. Bulgariako amek amatasunagatiko 58 asteko baimena dute. 6 hilabetera, amak aitari eman diezaioke bajaren gainerako egunak. Aitatasun-baja, ordea, 15 egunekoa da soilik. Seme edo alabagatiko laguntzari dagokionez, Bulgariako familiei 115 euro ematen zaizkie hilean, haurra adinez nagusia izan arte.
Kroazian, ere, amatasun-baimena 58 astekoa da, eta soldataren % 100 kobratzen da. Herrialde horretan, aitek 16 asteko baimena dute, eta familiek 120 euroko laguntza kobratzen dute seme-alaba bakoitzeko, 18 urte bete arte.
Erresuma Batuko amek, berriz, 52 asterako eskubidea dute, eta aitek bi asteko baimena baino ez dute. Familiek 175 libera jasotzen dituzte gehienez seme edo alaba bakoitzeko astero, eta 300 libera bi badituzte.
Atzetik Suedia dago. Gurasoek, elkarrekin 480 eguneko baimena (68 aste) hartzeko eskubidea dute, eta horietako 12 aitatasun- eta amatasun-baimenak dira. Suediako familiek 115 euroko laguntza jasotzen dute hilean, haurra adin-nagusitasunera iritsi arte.
Greziari dagokionez, amatasun-baja 43 astekoa da, baina aitek ez dute inolako baimenik semea edo alaba jaiotzeagatik. Txekiar Errepublikan, amek 36 asteko baja dute, eta aitek 10 egunekoa, eta Eslovakian, 34 astekoa da amatasun baimena; hau da, zortzi hilabetekoa.
Irlandan amatasun-prestazioa 26 astez ordaintzen da, eta gurasoek bi aste dituzte. Jaiotzagatiko laguntzei erreparatuz gero, 18 urtetik beherako seme-alaba bakoitzeko 29,80 euroko osagarria ordaintzen da.
Danimarkaren kasua desberdina da. Herrialde horretan, gurasoek urtebeteko baimena dute bien artean banatzeko; amak gutxienez 18 aste hartu behar ditu, eta aitak 14 egun. Gobernuak 140 euroko diru-laguntza ematen du haur bakoitzeko, adin nagusitasunera iritsi arte.
Poloniako amek sei hilabeteko amatasun-baimena dute, soldataren % 100arekin, baina beste sei hilabete luza ditzakete hala nahi badute, jaso beharreko soldataren ehunekoa murriztuz. Aitak 2 aste ditu.
Finlandian, bikoteko bi kideek jaiotzaren ondorengo baja-egun berberak izateko eskubidea dute: guztira 164 egun (23 aste baino gehixeago), eta horietako 69 egun bakarrik pasatu ahal izango dizkiote beste gurasoari. Gainera, familiek hilean 100 euro inguru jasotzen dituzte seme-alaba bakoitzeko, 17 urte bete arte, eta kopuru hori handituz doa seme-alaba gehiago izan ahala.
Alemaniako emakumeek, berriz, 14 asteko baimena dute. Horren ostean, ordea, haurra zaintzeko eszedentzia hartzeko eskubidea dute haurrak hiru urte bete arte. Gainera, Estatuak laguntza ekonomikoa ematen du haurrak 14 hilabete bete arte; 194 euro hilean lehen eta bigarren seme-alabengatik, 200 euro hirugarren haurragatik eta 225 euro laugarrenagatik.
Sei hilabetetik beherako amatasun-baimenak dituzten herrialdeak
Sei hilabete baino gutxiagoko amatasun-bajak dituzten herrialdeen artean Hungaria dago. 24 aste dituzte amek (bost hilabete eta erdi pasatxo) eta bat aitek. Seme-alaba bakoitzeko laguntzak gero eta handiagoak dira: 32 euro hilean, seme-alaba bat izatera; 40 euro hilean haur bakoitzeko, 2 badira; eta 106 euro hilean, 3 seme-alaba edo gehiago izanez gero.
Atzetik datoz Italia (5 hilabeteko baimena amarentzat eta 5 egunekoa aitarentzat), Portugal (ia bost hilabeteko amatasun-baja) edo Estonia (140 eguneko baja du, lau hilabete eta erdi baino zertxobait gehiago). Azken horretan, aitek astebeteko baimena dute. Estoniarrek 60 euro jasotzen dituzte lehen semeagatik edo alabagatik, beste 60 bigarrenagatik, eta 100 euro hirugarrenagatik.
Errumania, Austria, Herbehereak, Frantzia eta Espainia herrialdeetan, amatasun-bajak ere bost hilabetetik beherakoak dira.
Austrian, 16 aste dituzte amatasun-bajan (lau hilabete baino zertxobait gutxiago). Herrialde horretan, aitek amek baino baimen-egun gehiago dituzte; izan ere, aitek urtebete eta 3 urte arteko baja har dezakete; emakumeek, berriz, 112 egun dituzte. Errumanian, 126 egun dira (lau hilabete pasatxo) bi gurasoentzat.
Herbehereetan, amatasun-baja 16 astekoa da, eta aitak bi aste ditu. Espainian ere, 16 asteko baimena dute emakumeek, eta aiten baimenak ere iraupen bera du. Frantzian, amatasun-baja 16 astekoa da, eta aitatasun-baja 11 egunekoa. Frantziako familiek 184 euro jasotzen dituzte seme-alaba bakoitzeko, eta zenbateko hori hazi egiten da seme-alaben kopuruak gora egin ahala.
Zipreri dagokionez, amek 14 asteko baja dute; aitek, berriz, egun libre bat aukeratu dezakete eginbeharrekoak egiteko (etxez aldatzeko baimenaren baliokidea). Luxenburgon, amatasun-baja 112 egunekoa da, lau hilabete baino zertxobait txikiagoa, eta aitek ez dute baimen-egunik.
Belgika ere zerrendaren atzealdean dago; izan ere, amek 14 asteko amatasun-baja dute soilik, eta aitek 10 eguneko baimena baino ezin dute hartu. Seme-alabengatiko laguntzei dagokienez, Belgikako familiek 112 euro jasotzen dituzte lehen semeagatik edo alabagatik, eta 290 euro laugarrenagatik.
Azkenik, Eslovenia da baimen-egun gutxien dituen herrialdeetako bat: 84 egun (hiru hilabete baino gutxiago) amarentzat eta 11 aitarentzat.
Albiste gehiago gizartea
18 emakume askatu dituzte, 12 Euskadin, sexu-esplotazioko sare batetik
Polizia Nazionalak sei autonomia-erkidegotako prostituzio-etxeetan emakumeak sexualki esplotatzen zituen erakunde kriminal bat desegin du, besteak beste, Euskadin. Askatutako 18 biktimek (horietatik 12 Euskal Autonomia Erkidegoan), Kolonbian hartu zituzten, lan egiteko promesa faltsuekin, 8.000 euroko zorra zuten eta prostituzioan jardunez kitatu behar zuten. Bost atxilotu daude, hiru Bilbon eta bi Gijonen, horietako bi behin-behineko espetxealdian sartu dituzte, eta sei etxebizitza itxi dituzte. Polizia Nazionalak prentsa-oharrean jakinarazi duenez, 2024ko irailean hasi zen ikerketa, biktima baten lekukotzaren ondorioz. Biktima horrek salatu zuen engainatu egin zutela eta Kolonbiatik Santanderrera eraman zutela. Azkenean, sexu-esplotazioa egin zioten.
Lau pertsona atxilotu dituzte sei probintziatako supermerkatuetan 36 lapurreta egiteagatik
Lapurretak 2024ko uztailetik 2025eko apirilera bitartean egin ziren Burgos, Kantabria, Gipuzkoa, Nafarroa, Araba eta Bizkaiko hainbat supermerkatu-katetan.
Emaztea eta bi alaba adingabeak bortxatzea egotzita, gizon baten aurkako epaiketa hasiko da asteazken honetan Araban
Fiskaltzaren eta akusazio partikularraren arabera, gizonak tratu txarrak ematen zizkion emakumeari eta behin baino gehiagotan bortxatu zituen bikotekidea eta bi neskatoak.
Gizon batek bikotekidea hil du Getafen, indarkeria matxista kasu berri batean
Gertakariak Madrilen jazo dira. Bizilagunek Poliziari ohartarazi diotenez, gizonezko bat oihuka ari zen eta bere emaztea hilko zuela ohartarazi du.
Artolazabalek gaitzetsi egin ditu Gasteizko lorezainen grebaren testuinguruan jasan dituen "erasoak"
Azken protesta San Joan jaien bueltan gertatu da bart: lorezainek Beatriz Artolazabalen aurpegidun panpina bota dute sutara, Judimendi auzoko sutara. Gasteizko Udalak dagoeneko adostu du gaitzespen testua bozeramaileen ezohiko batzordean; ez da aho batez adostu, EH Bilduk ez baitu ekintza gaitzetsi. "Isilik daogena ere erruduna da", adierazi du Artolazabalek.
Istiluak, Hernaniko San Joan gauean: borrokak eta atxilotu bat, gutxienez
Bart gauean istiluak izan dira Hernanin, hainbat talderen artean. Borrokak izan dira, eta Ertzainei objektuak jaurti dizkiete. Segurtasun Sailak adierazi du lagun bat atxilotu dutela.
San Joan bezperan Donostiako Konstituzio plazan dantza egin du Udalbatzak, ohiko legez, lizar lerdena lekuko
Udalbatzak esku dantza tradizionala dantzatu du, Goizaldi, Arkaitz, Eskola eta Gero Axular taldeetako dantzariekin eta Udal Txistulari Bandarekin batera. Behin esku dantza amaituta, lizarrari erritua egiteko unea iritsi da. Eneko Goia alkateak lizarra ureztatu du eta, jarraian, dantzariek su eman diote.
Andres Krakenberger: "Pablo Ibarren familia itxaropentsu dago, baina tentuz"
1994an Floridan (AEB) egindako hilketa hirukoitzagatik zigortutako Pablo Ibarren defentsak lekuko berri bat duela ziurtatu du. Lekuko horrek Ibar zigortu zuten krimenaren benetako egileak diren bi pertsona identifikatu ditu, eta horrek Ibar errugabetuko luke. "Egia esaten ari dela frogatzen duten zantzu sendoak daude", ziurtatu du Andres Krakenbergerrek, Pablo Ibar Heriotza Zigorraren Aurkako Elkarteko bozeramaileak.
LEAko arduradunak lanean ari dira, suak kiskalitako instalazioak berreraikitzeko
LEAko langileek aste honetan bertan enpresarekin biltzea espero dute, bere etorkizunari buruzko xehetasun gehiago jakiteko. LEAren zuzendaritza gaur bilduko da lan-arloko abokatu batekin eta lan-ikuskaritzarekin. Arabako Foru Aldundia ere lanean ari da LEAri ahal den neurrian aurrera ateratzea errazteko.
Lau eguneko espetxe-baimena eman diote Alfonso Jesus Cabezuelori, sanferminetako bortxaketagatik zigortutako militar ohiari
Baimena emateko arrazoiak izan dira espetxean jokabide ona izan duela, Psikologiako gradua amaitu duela eta gizarteratzeko hainbat programatan parte hartu duela.