Albiste izango dira: 5 urte EAEko lehen covid kasutik, maskulinitateei buruzko ikerketa, planeten lerrokatzea
Honako gai hauek hartuko dituzte gaur, 2025eko otsailaren 28an, hedabideetako lerroburu nagusiak:
- 5 urte Euskadiko lehen covid kasutik: 2020ko otsailaren 28an Osakidetzak EAEko lehen bi koronabirus kasuak baieztatu zituen. Bi positibo horietako bat Txagorritxuko ospitalean lanean ari zen medikua zen, eta, bigarrena, Italiatik oporretatik bueltan etxera etorritako emakume bat. Guztira, 6 olatu handi eta 800.000 kasu inguru erregistratu ziren (horietatik laurdenak 60 urtetik gorakoak). Osakidetzak zabaldutako datuen arabera, 2023ko irailera arte 8.771 hildako izan ziren.
- Maskulinitateei buruzko ikerketa: Emakundek "Maskulinitatearen kutxa Euskadin. Maskulinitatearen eraikuntza, jarrerak eta inpaktua euskal biztanlerian" azterlana aurkeztuko du. Emakundek eskatuta, Reina Sofia FAD Juventud fundazioak egin du ikerketa, eta emaitza gaur aurkeztu dute Gasteizen, Europa Jauregian antolatu duten jardunaldian. "Euskadin gizonekin eta maskulinitateekin berdintasunaren alde lan egiteko estrategiak" goiburupean antolatu du Emakundek jardunaldia, Gizonduz ekimenaren barruan. Ikerlana aurkezteaz gain, 2030 Gizonduz Estrategiaren lan-ildo nagusiak ere partekatuko dira topaketan.
- Planeten lerrokatzea: Desfile planetarioa ikusteko aukera izango da. Merkuriok, Artizarrak, Martek, Jupiterrek, Saturnok, Uranok eta Neptunok lerro ikusgarri bat osatuko dute, eta eguzki-sistemaren ikuspegi liluragarria osatuko dute. Fenomenoa begi hutsez ikusi ahal izango da, baina Urano eta Neptuno antzemateko teleskopioak edo binokularrak erabili beharko dira. EAEn eta Nafarroan, argi-kutsadura txikia dagoen edozein tokitatik ikusi ahal izango da; beraz, hiriko argietatik aldentzea eta espazio irekietara edo landa-eremuetara joatea gomendatzen da. Ilunabarra baino pixka bat geroago izango da behatzeko unerik onena, orduan baitago zerua behar bezain ilun eta planetak oraindik ikusi daitezke.
Albiste gehiago gizartea
Baso-sute arriskua oso handia izango da Nafarroan ostegunetik larunbatera
Aurreikuspenen arabera, arriskua nabarmen murriztuko da larunbateko azken orduan, prezipitazio-fronte bat sartuko baita.
Euskararentzat "arkitektura juridiko berria" eskatu du Kontseiluak, "langile publikoek euskararen ezagutza izatea" bermatzeko
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bagera Donostiako euskaltzaleen elkarteak deituta, bilkura egin dute, arratsaldean, Donostiako epaitegi batek euskararen aurka kaleratu berri duen epai bat salatzeko. Idurre Eskisabel Kontseiluko idazkari nagusiaren hitzetan, "ezinbestekoa da euskarari behar duen arkitektura juridiko berria eskaintzea", "botere judizialetik ezarritako blokeoa gainditzeko".
Palestinaren aldeko mobilizazioak egingo dituzte ostegunean Hego Euskal Herrian
Protestak eguerdian eta arratsaldean izango dira, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean.
EHUk 247 milioi euroko egitasmoei uko egin die Israelen parte hartzea dutelako
Joxerramon Bengoetxea errektorearen hitzetan, “herri palestinarraren genozidioaren auzia lehentasuna da” EHUrentzat. Gogorarazi du 2024ko apiriletik ez dutela harremanik Palestinan egindako krimenak gaitzesten ez dituzten unibertsitate eta erakundeekin.
EHUk uko egin dio 247 milioi euroko ikerketa-proiektuetan parte hartzeari, Israelekin loturak zituztelako
Joxerramon Bengoetxea Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) errektoreak asteazken honetan berretsi duenez, "Palestinako herriaren genozidioaren auzia lehentasuna da gure unibertsitatean", eta aditzera eman du EHUk uko egin diela, azken hilabeteetan, 247 milioi euroko ikerkuntza-proiektuei, biomedikuntzaren edo konputazio-zientzien arloetan, proiektu horiek Israelgo estatuarekin zuten loturagatik. Agerraldian, Bengoetxeak Europako Batzordeari eta Espainiako Gobernuari eskatu die Israelgo unibertsitateak, ikerketa-zentroak eta erakundeak bazter utz ditzatela ikerketa elkarlanak, akademikoak edo kulturalak laguntzeko europar funtsetatik.
Labar pinturak dituen historiaurreko aztarnategi bat aurkitu dute Gamiz-Fikan
Bizkaiko Foru Aldundiak jakinarazi duenez, Juan Carlos Lopez Quintanak eta Juan Carlos Izagirrek aurkitu zuten, Atxispeko San Pedro ermitaren ingurunea berreskuratzeko interbentzio programa baten baitan, 2025eko ekainaren 26an. Haitzuloa ikertu duten adituen arabera, eremu kantauriarrean dokumentatutako lehen hipogeo mistoa da.
Pertsona bat hil da Tafallan furgoneta baten eta uzta biltzeko makina baten artean izandako istripuan
Polizia-iturriek jakitera eman dutenez, istripua 09:00etan gertatu da, NA-132 errepidean, Tafalla parean, eta hildako pertsona furgonetan zihoana da.
San Mamesera sartzeko inguruak jarraitzaile zuri-gorriz bete dira, Txapeldunen Ligako hitzorduan
Zuri-gorriek Arsenalen aurka neurtuko dituzte indarrak astearte honetan, Txapeldunen Ligako 1. jardunaldiko neurketan. Athleticeko milaka zale bildu dira gaur arratsaldean partida honetan, taldea animatzeko helburuarekin.
Osakidetzak 10.000 haurtxo immunizatuko ditu bronkiolitis akutuaren aurka
Hasieran, katarroaren antzeko sintomak agertzen dira, hala nola mukiak, eztula edo sukarra, baina egun batzuen buruan beste sintoma batzuk ager daitezke, adibidez, arnasa hartzeko zailtasunak, txistuak edo nekea, eta neke horrek esnea hartzean eragiten die haurtxoei.
CIC bioGUNEren ikerketa batek gibeleko minbizi arraro eta oldarkor bat tratatzeko bide berri bat aurkitu du
Aurkikuntzek iradokitzen dutenez, zelulen barruan magnesioa garraiatzeaz arduratzen den CNNM4 proteinaren blokeoak tratamendu zuzen, seguru eta eraginkorra eskain lezake, minbizi horren aurkako terapia pertsonalizatuetarako bide berriak irekiz.