Ameriketako Estatu Batuak Parisko Akordiora eta Munduko Osasun Erakundera itzuli dira
Etxe Zurira iritsi eta lehen egunean, Joe Biden AEBko presidente berriak 17 dekretu sinatu ditu, Donald Trump aurreko presidenteak hartutako zenbait erabaki bertan behera uzteko. Esaterako, Ameriketako Estatu Batuak (AEB) Klima Aldaketari buruzko Parisko Akordiora eta Munduko Osasun Erakundera (MOE) itzuliko dira eta gehiengo musulmana duten herrialdeetako biztanleei AEBra bidaiatzeko debekua altxatu die.
Hauek dira 17 neurriak:
1. Mexikorekiko mugan harresia eraikitzeko lanak eten ditu. Presidenteak bertan behera utzi du Trumpek funtsak desbideratzeko eta harresia eraikitzeko lanak finantzatzeko ezarri zuen larrialdi nazionala.
2. Musukoaren erabilera, 100 egunez. Bidenek agindu bat sinatu du estatubatuarrei musukoa erabiltzeko eskatuz bere agintaldiaren lehen 100 egunetan; gaur-gaurkoz estatu batzuetan bakarrik da derrigorrezkoa. Instalazio federaletan derrigorrezkoa izango da.
3. Klima Aldaketari buruzko Parisko Akordiora itzulera. Ameriketako Estatu Batuak Parisko Akordiora itzultzea onartu du. 30 egun beharko dira prozesua gauzatzeko. Donald Trumpek 2017an onartu zuen bertatik irtetea.
4. Munduko Osasun Erakundera itzulera. Aurreko neurriaren ildo berean, presidenteak bertan behera utzi du Ameriketako Estatu Batuak Munduko Osasun Erakundetik (MOE) irteteko Donald Trumpek hartutako erabakia.
5. Alokairuen eta hipoteken luzapena. Bidenek martxoaren 31ra arte atzeratu ditu alokairua ordaindu ezin dutenen etxegabetzeak eta hipoteken gauzatzeak.
6. Ikasleen zorrak ordaintzeko etena luzatzea. Krisi ekonomikoa tarteko, presidenteak irailaren 30era arte luzatu du gobernu federalen esku dagoen ikasleen zorra ordaintzeko etenaldia.
7. Musulmanei ezarritako betoa altxatu du. Gehiengo musulmana duten herrialdetako biztanleei AEBra bidaiatzeko debekua altxatu die Bidenek. Hauek dira orain arte zerrenda horretan zeuden herrialdeak: Eritrea, Iran, Kirgizistan, Libia, Myanmar, Nigeria, Somalia, Sudan, Siria, Tanzania eta Yemen.
8. Keystone XL oliobidea bertan behera uztea. Presidenteak bertan behera utzi du Keystone XL oliobidearen proiektua, krisi klimatikoaren aurkako borrokaren ikur bihurtu dena, eta Trumpek ingurumenari buruz hartutako ehun erabaki baino gehiago berrikustea agindu du.
9. Bultzada ameslariei. Bidenek sinatutako beste agindu batek DACA programa babesten du, umetan AEBra iritsi ziren 650.000 pertsona inguru, "Dreamers" edo "ameslariak" bezala ezagutzen direnak, deportaziotik babesten dituena.
10. Liberiarren deportazioak, bertan behera. Bidenek 2022ko ekainaren 30era arte luzatu ditu liberiarren deportazioak eta lan-baimenak. Liberiako errefuxiatuentzako programa berezi horrek 4.000 liberiar inguru babestuko ditu.
11. Paperik gabekoen atxiloketak. Paperik gabeko migratzaileak atxilotzeko orduan AEBko Immigrazioa eta Aduanak Kontrolatzeko Zerbitzuak dituen irizpideak berrikusteko agindu du Bidenek.
12. Paperik gabekoak erroldan sartzea. Gainera, paperik gabeko migratzaileak erroldan sartzeko agindu du.
13. Covid-19aren aurkako koordinatzailea. Presidenteak covid-19aren aurkako koordinatzailearen figura sortu du, txertoen hornikuntza, banaketa eta administrazioa gainbegiratzeko. Jeff Zients izango da koordinatzailea.
14. 1776 batzordearen amaiera. Trumpek sortu zuen 1776 batzordeari amaiera eman dio Bidenek. Historialariek argitaratutako txosten baten arabera, batzorde horrek AEBko esklabotzaren historia desitxuratzen zuen.
15. LGTBQ komunitatea babestea. Gobernu federalean sexu orientazioagatik edo genero identitateagatik lanpostuan gertatzen den diskriminazioaren aurka egin du.
16. Konpromiso etikoa. Presidenteak agindu bat onartu du, gobernu federaleko konfiantzazko kargudunak konpromiso etiko bat sinatzera behartzeko.
17. Trumpen azken orduko neurriak izoztea. Trumpek azken orduetan onartutako neurri arautzaileak bertan behera utzi ditu.
Albiste gehiago mundua
Zelenskik bere aliatuen 10.000 milioi baino gehiago lortu ditu "gatazka amaitu ondoren Ukraina berreraikitzeko"
Ukraina Berreraikitzeko IV. Biltzarrak ia 5.000 parte-hartzaile bildu ditu Erroman. Errusiak "zinikotzat eta gezurtitzat" jo ditu bildutako estatuak eta erakundeak.
Brasilen eta AEBren arteko krisi diplomatikoa areagotu egin da, Trumpek % 50eko muga-zergak ezarriko dituela iragarri berritan
Jair Bolsonaro Brasilgo estatuburu ohi eta presidente estatubatuarraren kontra Gorte Gorenean egingo duten epaiketa da azken gatazka honen abiapuntua. 2022ko hauteskundeak galdu ostean, Lula da Silvaren aurkako estatu-kolpe saiakera egitea leporatuta epaituko dute.
Hamas hamar gatibu askatzeko prest agertu da, eta Israelgo Armada Gazatik ateratzea eskatu du berriro
Palestinako erresistentziak "orain arteko funtsezko gaietan negoziazioen zailtasuna" azpimarratu du, "Israelen irmokeria dela eta".
Marseillako aireportua itxi eta hiriaren iparraldea eta hainbat herri konfinatu dituzte, suaren ondorioz
Haize zakarrak, 30 gradutik gorako tenperaturek eta landarediaren lehortasunak, joan den asteko bero-bolada areagotuta, asko zailtzen ari da suhiltzaileen lana.
Netanyahuk Trump proposatu du 2025eko Bakearen Nobel Saria jasotzeko hautagai gisa
Hirugarren aldiz proposatu dute Trump Bakearen Nobel Saria jasotzeko. Lehenengoan, joan den ekainaren 21ean, Pakistango Gobernuak aurkeztu zuen, eta hiru egun geroago Buddy Carter kongresista errepublikanoak beste izendapen gutun bat bidali zuen Oslora.
Israelek Gazako biztanle guztiak Rafahko hondakinetan biltzeko asmoa du; bi milioi pertsona baino gehiago
Israel Katz Israelgo Defentsa ministroak iragarri duenez, "eremu humanitario berri horretan" Mawasiko kostaldean nekez bizi diren 600.000 palestinar inguru pilatuko dituzte.
Texasko Llano ibaiak gainezka egin zuen minutu gutxian; timelapse-a, hemen
Urak oso minutu gutxian egin zuen gora, eta horrek agerian uzten du Texasko erdialdeko hondamendiaren tamaina. Uholdeek 82 hildako utzi dituzte gutxienez, 21 adingabe barne.
82 hildako zenbatu dira oraingoz uholdeen ondorioz, Texasen
Kerren 68 hildako zenbatu dituzte, eta 14 inguruko konderrietan. Greg Abbott Texasko gobernadoreak jakitera eman duenez, gutxienez 41 pertsona daude agertu barik.
BRICSek multilateralismoa babestu dute eta gerrak, zigorrak eta muga-zergak gaitzetsi dituzte
'Rio de Janeiroko Adierazpena' izeneko dokumentua adostu dute igande honetan Brasilgo hirian bildu diren garapen bidean dauden herrialdeen BRICS taldeko buruzagiek. Dokumentu horretan islatuta utzi dute "munduko hainbat tokitan gaur egun dauden gatazkengatik eta nazioarteko ordenaren polarizazio eta zatiketa egoeragatik" duten kezka.
70 dira dagoeneko Texasko uholdeetan hildakoak, tartean 21 haur, eta dozenaka daude desagertuta
Uda Camp Mystic kanpamentu kristauan pasatzen ari ziren hamaika adingabe eta gazte oraindik desagertuta daude. Estatuko meteorologia zerbitzuak datozen orduetan euri jasa gehiago izango direla ohartarazi du, eta baliteke gainezka egitea.